Het mag dan wel zijn dat de Turkse vice-premier Bülent Arinc van de conservatief-religieuze AKP het verval van de moraal wil tegengaan, bijvoorbeeld door vrouwen het lachen in het openbaar te verbieden, het belet miljoenen Turken niet om te kijken naar een soapserie over een tragische, maatschappelijk niet gedulde liefde, – niet bepaald een toonvoorbeeld van diezelfde ‘zedige moraal’.

Stormachtig

De soapserie ‘Kurt Seyt en Shura’ behandelt het waargebeurde verhaal van een Krimtataar die tijdens de Eerste Wereldoorlog verliefd wordt op een Russische adellijke vrouw, met haar naar Istanbul vlucht, maar tenslotte een andere vrouw huwt. Kurt Seyt Eminof, die behoorde tot de etnische minderheid van de Turkstalige Tataren op de Krim, was een officier in dienst van de Tsaar toen hij op een bal in Sint-Petersburg zijn hart verloor aan de adellijke Alexandra Julianovna Verjenskaya (bijgenaamd ‘Shura’). De vader van Kurt Seyt verzette zich tegen deze stormachtige liefde; hij wilde dat zijn zoon een Turkse vrouw huwde. Seyt en Shura vluchtten naar de Krim en vervolgens naar Constantinopel (Istanbul). Daar zouden hun wegen zich echter scheiden; Seyt huwde uiteindelijk de Turkse Murka.

Solidariteit

‘Une belle histoire d’amour’ waarover een Turks productiehuis een zeemzoete soapserie draaide, zou je kunnen denken. Maar Turkse soapseries hebben vaak een grote impact op de debatten die in Turkije worden gevoerd. De serie ‘Muhtesem Yüzyil’ (‘Grandiose eeuw’) bijvoorbeeld, die zich in het Ottomaanse Rijk van de 16de eeuw afspeelde, rakelde de woede van de Turkse premier Recep Tayyip Erdoğan op. Die vond het niet kunnen dat er in de serie zoveel sex en intrige voorkwam, en dat er te weinig werd gehamerd op de krijgshaftige ‘heldendaden’ van de Ottomaanse heersers. De verwachting was dat ook de serie ‘Kurt Seyt en Shura’ heel wat maatschappelijke discussie zou uitlokken en een hype zou worden. Ze kwam op 4 maart 2014 op de buis, op een moment dat het Rusland van Vladimir Poetin op het punt stond de Krim, een onderdeel van Oekraïne, te annexeren. Aangezien er op de Krim een Turkstalige minderheid woont en Turkije zich nog beschermer van de zogenaamde Krimtataren waant, meenden analisten dat er zich een debat over de hedendaagse relatie tussen Turkije en Rusland zou ontspinnen. Dat bleek niet het geval te zijn. Voor vele Turkse kijkers bleven het tsaristische Rusland en de wereld van de Russische adel iets bevreemdends. De serie met als hoofdfiguur een Krimtataar als verliefde officier slaagde er dan ook niet in een groter gevoel van solidariteit van de Turken met de Krimtataren van vandaag de dag op te wekken.

Soft power

In de Arabische wereld lagen de kijkcijfers naar verhouding hoger. Daar zijn Turkse soap series erg geliefd omdat ze een beeld van een modern Turkije weerspiegelen of omdat ze vaak gevoelig liggende thema’s aankaarten. De soap series dragen ook bij tot de soft power van Turkije in de regio, een begrip van de Amerikaanse politicoloog Joseph S. Nye dat verwijst naar de mogelijkheid van een bepaald land om op een andere manier dan met militair geweld invloed uit te oefenen over de grenzen heen.

Leestip:

http://www.trdrama.com/turkish-drama/kurt-seyit-shura.html

http://www.doorbraak.be/nl/nieuws/krimtataren-bang-van-russische-beer

http://www.spiegel.de/politik/ausland/tuerkei-erdogans-stellvertreter-will-frauen-das-lachen-verbieten-a-983400.html

Joseph S. Nye

Stormachtige Krimtataar