Op zaterdag 2 december 1975 stappen in Assen (provincie Drenthe) zeven Zuid-Molukkers op trein nr. 378 richting Zwolle. Ze hebben cadeaus bij zich, verpakt in Sinterklaaspapier. Ze brengen de trein tweeënhalve kilometer voorbij het dorp Wijster tot stilstand.

De Zuid-Molukkers (naar keuze: jongeren, vrijheidsstrijders of terroristen) scheuren de Sinterklaasverpakkingen open. Plots komen Winchester karabijnen, stenguns, revolvers en zelfs een Uzi-machinepistool tevoorschijn. Ook zonder de dansende pieten op de verpakking, zien de geweren er nog vrolijk uit, omdat ze versierd zijn in de kleuren van de Zuid-Molukse vlag: blauw, wit, groen en rood. Ze roepen: ‘Menu Muria, handen omhoog! Dit is een kaping!’

De achtergrond van de kaping is politiek: de Zuid-Molukkers willen erkenning voor hun politieke doelstelling, een eigen Zuid-Molukse staat. Daartoe is de Nederlandse regering niet bereid. De zeven Zuid-Molukse jongeren gaan tot actie over en kapen de trein.

Maar vrijwel meteen na aanvang doet zich een onverwachte wending in de kaping voor, door de interventie van machinist Hans Braam. Die ruikt onraad omdat de trein zo abrupt tot stilstand is gekomen. Hij loopt door zijn trein en ziet plotseling de gewapende mannen. Onverschrokken stapt hij erop af en gebiedt ze hun wapens neer te leggen. Eén van de Zuid-Molukkers raakt in paniek en schiet de machinist dood, die vervolgens op de treinrails wordt gegooid.

Maar hier blijft het niet bij. Omdat de Nederlandse regering niets van zich laat horen, besluiten ze later die middag passagier Leo Bulter om het leven te brengen. Nog geen reactie uit Den Haag. Dan wordt de volgende ochtend ook passagier Bert Bierling vermoord. De moord op Bierling verloopt dramatisch en bij de kapers ontstaan twijfels en meningsverschillen. De eerste vier dagen van de actie hadden ze diverse gegijzelden om de beurt aan de harmonicadeuren gebonden om duidelijk te maken dat een aanval op de trein voor iedereen funest zou zijn, maar na de twee moorden besloten ze ook daarmee te stoppen. De passagiers moeten bij elkaar komen in de middelste wagon en alle ramen afplakken met kranten.

Na bemiddeling door de Molukse leider in ballingschap, Johan Alvarez Manusama, van 1966 tot 1993 president in ballingschap van de Republiek der Zuid-Molukken (RMS), en Josina Soumokil-Taniwel, de weduwe van de in Indonesië geëxecuteerde tweede Zuid-Molukse president Chris Soumokil, geven de kapers zich uiteindelijk op 14 december over. Intussen was parallel aan de kaping in het Indonesische consulaat in Amsterdam een gijzelingsactie gestart. Die wordt op 19 december beëindigd. Bij beide gijzelingen samen zijn vier doden gevallen.

In 2008 wordt de televisiefilm Wijster van regisseuse Paula van der Oest uitgezonden door de VARA. De film is gebaseerd op het boek IJsbloemen en wittevelden, een spoor van geweld van Ger Vaders, hoofdredacteur van het Nieuwsblad van het Noorden. En zelf ex-gegijzelde.

Josina Soumokil-Taniwel

Vandaag 1975: zeven Zuid-Molukkers kapen in Nederland een trein. En moorden.