Ze liepen broederlijk naast elkaar, twee van de drie zelfverklaarde ‘soevereinisten’ die volgend jaar willen meedoen aan de Franse presidentsverkiezingen. Uit protest tegen de nieuwe coronamaatregelen die Emmanuel Macron vorige week afkondigde om een vierde golf te voorkomen in het najaar, kwamen in Frankrijk in verschillende steden naar schatting 100.000 mensen op straat. De grootste manifestatie vond plaats in Parijs. Op kop van de betoging: Nicolas Dupont-Aignan van Debout la France (DLF) en Florian Philippot, van Les Patriotes (LP). De derde soevereinist, François Asselineau, van de Union populaire république (UPR) was niet aanwezig op de betoging in Parijs.

De nieuwe maatregelen zijn gekend. Om naar Frankrijk te reizen of binnen Frankrijk grotere verplaatsingen te doen, moet je binnenkort een vaccinbewijs kunnen voorleggen aan de autoriteiten. Wie op restaurant wil of aan een cultureel evenement met meer dan vijftig aanwezigen wil deelnemen, moet dat ook doen, of tenminste een recente negatieve PCR-test laten zien. De aankondiging door Macron van de nieuwe verstrenging had alvast succes. Meer dan twee miljoen Fransen hebben zich binnen de 24 uur na zijn toespraak op televisie via de daartoe voorziene websites aangemeld om snel een eerste prik te krijgen.

Diffuse angst voor vaccinatie

Beide politieke formaties, Debout la France en Les Patriotes zijn eurosceptische partijtjes die weinig gekend zijn bij mensen die de Franse politiek niet van nabij volgen. Dupont-Aignan die jaren geleden uit Les Républicains stapte, toen die partij nog UMP heette, zetelt in het nationaal parlement. Hij dacht in 2017 eerste minister te kunnen worden in de hypothese dat Marine Le Pen dat jaar de presidentsverkiezingen zou winnen. (Er waren écht mensen die daarin geloofden, ik ken zelfs een vooraanstaand Vlaams Belang-politicus die aan journalisten van Knack zei dat ‘hij er voor moest zorgen dat MLP president van Frankrijk kon worden’. En hij meende het. )

Maar Dupont-Aignan kreeg ruzie met Marine Le Pen en deed twee jaar geleden met een eigen lijst mee aan de Europese verkiezingen. Hij bleef steken onder de kiesdrempel. Maar die koude douche heeft zijn ambities niet getemperd. Door moeder natuur gezegend met een kolossaal ego, hoopt hij er volgend jaar bij de presidentsverkiezingen weer te staan. ‘NDA’ zoals hij in het politieke vakjargon genoemd wordt, hoopt de diffuse angst voor vaccinatie van een toch tamelijk groot aantal Fransen electoraal te kunnen uitbuiten.

Philippot en Mélenchon

Florian Philippot is de gewezen intellectuele goeroe van Marine Le Pen. Afkomstig van de linkerzijde, hield hij de hand vast van de voorzitster van het Front National – vóór de naamsverandering in Rassemblement National – bij het schrijven van het links economische en anti-Europese programma van de partij. Ook Philippot kreeg ruzie met Marine Le Pen en verliet het RN met slaande deuren om zijn eigen weg te gaan met het splinterpartijtje Les Patriotes dat hij vandaag voorzit. Ook Philippot denkt, net zoals ‘NDA’, dat hij electoraal garen kan spinnen bij het ongenoegen in de Franse samenleving over de nieuwe coronamaatregelen van president Macron.

Wie dat ook nog hoopt te kunnen doen, is Jean-Luc Mélenchon van het uiterst linkse La France insoumise (LFI). Met zijn gekend verbaal talent waarschuwt hij zijn aanhangers ervoor dat Macron terug naar het ‘absolutisme’ van het ancien régime wil en een samenleving met twee snelheden wil creëren waar je het risico loopt om de haverklap een politiecontrole aan je broek te hebben. Ere wie ere toekomt, Mélenchon heeft zich wel gedistantieerd van de smakeloze en domme slogans waarmee een aantal manifestanten dit weekend het protest tegen de coronamaatregelen ontsierd hebben. Philippot en DPA heb ik op moment van schrijven daarover nog niet gehoord.

Godwin’s Law

U kent Godwin’s law ? Welnu, dat is het moment in een politieke discussie waarop Hitler of het nazisme erbij worden gesleurd om een tegenstander te delegitimeren. De uitdrukking krijgt ook wel eens de benaming reductio ad Hitlerum en draagt de naam van de Amerikaanse auteur en advocaat Charles Godwin die het concept als eerste lanceerde in 1990. In 2012 verscheen het in de derde editie van Oxford English Dictionary. Mélenchon werd er al eens pijnlijk mee geconfronteerd toen hij enkele jaren geleden met partijgenoten mee opstapte in de zogenaamde ‘mars tegen de islamofobie’ waar talloze betogers de antiterreurmaatregelen van de regering vergeleken met de jodenvervolging tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Hij kreeg daar toen bakken kritiek voor over zich heen; dat zal dus wel verklaren waarom hij zich dit weekend distantieerde van de betogers die zich op nieuw aan Godwin’s Law bezondigden. Je moest ze zien lopen, de dommeriken die een gele ster op hun vest of pullover hadden gespeld en die het verplichte vaccinatiebewijs dat er komt vergeleken met het stigma dat de Joden tijdens de Duitse bezetting, voorafgaand aan hun deportatie, moesten dragen. Sommigen gingen zelfs zo ver om de epidemiologen die de regering advies geven te vergelijken met ‘dokter Mengele’, de beruchte kampdokter van Auschwitz. De meer ‘gematigden’ onder de betogers hadden het nog altijd over een ‘apartheidsregime’ dat eraan zou komen. Toegegeven, het gaat om een kleine minderheid, maar dat Philippot en DPA deze idiote en harteloze vergelijkingen niet onmiddellijk scherp veroordeelden, zou hen wel eens zuur kunnen opbreken.

Macron heeft gelijk

Ik ben zelf gevaccineerd en heb het volste vertrouwen in de wetenschap. Een vaccin dient, zoals de meeste specialisten ook beklemtonen, niet alleen om de gevaccineerde te beschermen, maar vooral om de mensen rondom u te beschermen. Dat is ook de logica achter de verplichte vaccinatie van kinderen tegen polio, de pokken en andere ziektes. Word ik van mijn vrijheid beroofd als ik zonder een geldig vaccinatiebewijs tegen de gele koorts niet binnen mag in een aantal Afrikaanse landen? Zoiets beweren is toch te zot voor woorden?

Maar versta mij niet verkeerd. De angst die heel wat mensen hebben voor het vaccin is legitiem en vergt van regeringszijde en vanuit wetenschappelijke hoek heel veel geduld en pedagogie. Het is verkeerd, om die mensen op een paternalistische toon weg te zetten als een stelletje idioten, zoals sommigen doen. (De tweets van regeringswoordvoerder Gabriel Attal dit weekend waren wat dat betreft op zijn zachtst gezegd zeer ongelukkig.) Niet alle potentiële langetermijneffecten van de vaccins – als die er al zouden zijn – zijn vandaag gekend. Maar honderden miljoenen mensen zijn inmiddels wereldwijd gevaccineerd. Er is gewoon geen andere oplossing.

Als een regering of een president goede maatregelen afkondigt, dan zijn dat goede maatregelen, ook al draag je de president niet in je hart, hoorde ik Robert Ménard, de rechtse burgemeester van Béziers, tien dagen geleden nog zeggen op televisie. Iedereen mag van Emmanuel Macron denken wat hij wil, maar hij heeft deze keer de juiste beslissingen genomen.

Jozef Mengele

‘Pass sanitaire’ is geen gele ster