Als geen ander berust de Belgische politiek op evenwichten. En één of meerdere Luikenaren in de federale regering is daar al jarenlang een ingrediënt van. Maar sinds het ontslag van staatssecretaris Sarah Schlitz (Ecolo) telt de federale regering geen enkele Luikenaar meer. Dat aan het toeval wijten, lijkt iets te kort door de bocht.

Beduidend meer dan de grootste Waalse stad Charleroi, kan Luik op een lange traditie buigen. Historisch is het ook een plek die weegt in het Waals verhaal, zeker voor wie het breder ziet dans la cité ardente en de blik op de agglomeratie richt, goed voor ruim 600.000 inwoners. Wie kijkt naar de provinciegrenzen, klopt af op zo’n 1,1 miljoen inwoners. Het is een demografie die zich sinds oudsher ook in politieke functies vertaalt, ook al heeft dat gewicht de laatste tijd heel wat pluimen verloren, zo blijkt.

Tijdens het politiek gewoel werd er niet bij stilgestaan, maar na afloop viel het toch op: met het ontslag van Staatssecretaris Sarah Schlitz (Ecolo) in april telde de Federale regering plots geen enkele Luikenaar meer. Pour la petite histoire: haar grootvader Henri Schlitz was begin jaren negentig nog burgemeester van de stad, volksvertegenwoordiger en eindigde zijn loopbaan aan het hoofd van de Luikse luchthaven. PS, dat spreekt. Trouwens, met Sarah Schlitz had Luik zelfs geen minister in de regering, ‘enkel’ een staatssecretaris in de regering, werpen critici op. En nu dus ook dat niet meer.

Martens VIII

Zoiets steekt, zeker als men dan ziet dat met Demagne (PS), Gilkinet (Ecolo) en Clarinval (MR) de teller voor Namen op drie staat, een provincie met minder de helft van de inwoners van Luik. Ook Henegouwen, een beetje meer bevolkt dan Luik, komt aan drie: Dedonder (PS), Dermine (PS) en Marie-Colline Leroy (Ecolo). Die laatste is trouwens de opvolgster van Schlitz. De rijkste Waalse provincie Waals-Brabant heeft Mathieu Michel. Ook Luxemburg (dat net geen 300.000 zielen telt) moet het zonder vertegenwoordiging in de federale regering stellen.

Deze situatie is historisch. Sinds de Tweede Wereldoorlog heeft het zich immers nooit voorgedaan dat er een federale regering zonder Luikenaar werd samengesteld. Het begon al in de eerste naoorlogse regering van Hubert Pierlot, ingezworen in september 1944. Jules Delruelle, oud-weerstander, werd minister van Justitie. Het kan tellen als symbool.

Maar één korte uitzondering bevestigt de regel: de regering-Tindemans III in 1977, maar die hield het amper 2 maanden en 27 dagen vol. Hoogtepunt voor de Luikenaars was Martens VIII met zes regeringsleden, waaronder gekende namen als Wathelet (PSC), Coëme (PS) of Alain Van der Biest (PS). Cools, Gol en later Reynders, het was Luik in de nationale politiek.

Publifin

Is toeval de verklaring? Een gevolg van een politieke constellatie die nu eenmaal onvoorspelbare vormen krijgt? Volgens Pierre Verjans, politicoloog aan de Universiteit van Luik, speelt er iets anders. Met name het Publifin-schandaal dat eind 2016 uitbrak zou er voor heel wat tussen zitten.

De exorbitante vergoedingen voor heel wat mandatarissen die in deze intercommunale zetelden voor slechts magere of fictieve tegenprestaties, trokken als een schokgolf door het Waalse politieke landschap. Vrijwel elke partij had boter op het hoofd, maar vooral PS die 13 van de 24 mandaten innam stond in de hoek waar de meeste klappen vielen. ‘Het verdwijnen van de Luikenaars uit de federale regering is een signaal dat Luik in de ogen van de politieke wereld haar krediet verloren heeft‘, luidt zijn scherp oordeel dat hij in La Meuse ventileert. En dat doet Namen of Henegouwen, zo durven we aannemen, wel wat in het geniep in hun vuistje lachen.

Jules Delruelle

Hoe de Luikenaren uit de Wetstraat verdwenen