Op 12 april overleed em. Prof. Dr. Michiel Debackere. Hij werd bekend bij het brede publiek als dopingjager in zijn functie van directeur van het laboratorium voor veterinaire farmacologie, toxicologie, farmacie en dopingsanalyse. Zijn naam alleen al deed de angst om menig wielerprofhart slaan.

Hij speelde ook een vooraanstaande rol in de Vlaamse Beweging als jarenlang lid van het IJzerbedevaartcomité. Hij was één van de leidende dissidenten toen er onenigheid ontstond in dat comité over de te volgen koers. Michiel Debackere trok onomwonden de kaart van de meer radicaal-Vlaamse invulling, nam ontslag uit onvrede met het beleid en werd lid van het Ijzerbedevaardersforum dat meer inspraak eiste voor het zogenaamde voetvolk in de werking van het comité. Die poging leidde niet tot een verzoening. Er ontstond een alternatieve Ijzerbedevaart in de vorm van de IJzerwake en de klassieke versie verschrompelde in de loop der jaren steeds verder.

Professor Debackere, geboren in Boezinge op 24 mei 1930, werd vandaag begraven in Oudenaarde. Guido Moons, voorzitter van de Vlaamse Volksbeweging en jarenlang collega van de overledene in het Ijzerbedevaartcomité, sprak een getuigenis uit waarvan we de tekst hieronder brengen:

Christine,

Koen, Bart, Veerle en Nele,

geachte familie,

geachte collega’s en medewerkers van prof. Debackere,

vrienden en medestanders van en uit de Vlaamse Beweging,

Verweer

Eenieder weet wel waar ik sta. Ik sta terecht

voor lichtgelovigen die mij niet echt

gelezen hebben, maar een oordeel vellen

op grond van wat door anderen werd gezegd!

Dit mag men weten: ik ben niemands knecht.

Al word ik tot de droesem uitgedregd,

ik wacht nog altijd op die ene regel

waarin ik roei van de verkeerde plecht!

Ik ben niet zozeer uit op een gevecht,

maar wat niet goed is, vrienden, noem ik slecht

en wat mijn tegenstanders ook beweren

ik ga, zolang ik leef, mijn eigen weg.

Dit is een gedicht, dat Michiel Debackere’s goede vriend, priester en dichter, Anton van Wilderode schreef voor zijn laatste bundel Buitengaats in 1996, twee jaar voor zijn overlijden. Met eenvoudige woorden schetst de dichter in drie korte strofen zijn levenshouding, de ingesteldheid waarmee hij zijn engagement beleefde.

Hier en nu, bij dit afscheid, herkennen we in deze verzen zonder de minste twijfel ook en vooral Michiels levenshouding en engagementsbeleving. Zonder pose, rechttoe rechtaan, een man met een duidelijke en uitgesproken mening, nooit bang of verlegen om die mening met een vinnig woord te verdedigen. Zo hebben de meesten onder ons Michiel gekend gedurende de jaren dat hij gedreven actief was bij tal van organisaties en activiteiten.

Opvallend daarbij was vooral het feit dat de doctor in de veeartsenijkunde en eminent wetenschapper het basiswerk in de beweging allerminst schuwde. Zo bouwde hij in zijn vertrouwde Zwalmstreek begin van de jaren ’70 een bloeiende Davidsfondsafdeling uit waarvan hij van 1972 tot 1990 de onvermoeibare voorzitter was. Ook was hij lid van het nationaal bestuur van het Davidsfonds in de periode 1973 tot 1986.

Zijn Vlaams-nationale overtuiging bleef eveneens bij het ANZ niet onopgemerkt. In 1980 wordt hij daar lid van de raad van bestuur en bleef dat tot 1995, toen hij 65 werd en de leeftijdsgrens bereikte.

Maar onmiskenbaar klopte zijn hart vooral voor Diksmuide, waar de fiere kruiskop staat met het AVV-VVK dat steeds zijn leven stuurde. De IJzertoren: zinnebeeld van Vlaandrens heropstanding na twee wrede wereldbranden en een genadeloze repressie.

In 1970 trad hij toe tot de algemene vergadering van het IJzerbedevaartcomité. Het was de legendarische Jules Vanneste pastoor te Boezinge, vrijwilliger gedurende WO I en oud-legeraalmoezenier, actief in de frontbeweging en na de oorlog lid van het IJzerbedevaartcomité, die bij hem de inzet voor het IJzertestament wakker maakte en hem het comité binnenbracht. In 1978 werd hij lid van de Raad van Bestuur en dit ononderbroken tot zijn uitsluiting in 1994.

De scheuring en verdeeldheid die daarop volgde, heeft diepe wonden geslagen: medestanders werden tegenstanders, een bittere en wrange scheidingslijn liep dwars door de Beweging. Allen, en ik herhaal allen, zijn we gehavend en getekend uit deze bitse broederstrijd gekomen. Onmiskenbaar heeft Michiel daaronder zwaar geleden, er brak iets in deze integere man.

Trouw aan de immer actueel blijvende driedubbele boodschap van het IJzertestament: nooit meer oorlog, Godsvrede en zelfbestuur zette hij zich daarna met tal van medestanders van het IJzerbedevaardersforum in voor de IJzerwake.

Aan welke kant van de IJzeroever men ook moge gestaan hebben: iedereen weet dat prof Michiel Debackere zich gedurende zijn hele leven belangloos heeft ingezet voor de goede Vlaamse zaak. Daarvoor past enkel diep respect. Méér dan terecht staat prominent op zijn overlijdensbericht: “den vaederlandt Vlaenderen getroue”.

Persoonlijk zal ik me Michiel blijven herinneren als het prototype van de Vlaamse intellectueel die zich actief, daadwerkelijk en volledig heeft gegeven om mee te denken en mee te bouwen aan Vlaandrens sociaal-economische en politieke opgang.

Wat dat laatste betreft ging hij complexloos en voluit voor de Vlaamse onafhankelijkheid. Michiel geloofde heilig in de kansen van de Vlaamse natie als Europese lidstaat.

Vandaag nemen we afscheid van een groot wetenschapper en van een onkreukbaar en trouw Vlaams Beweger. Hij die droomde van en werkte voor de onafhankelijkheid van Vlaanderen heeft zich gedurende zijn beste jaren ingezet om stevige fundamenten te construeren voor die Vlaamse natie. Zelf kan hij de mei niet zetten op het dak.

Ik zou hier willen besluiten zoals ik begon: met een eenvoudige maar glashelder vers van zijn goede vriend Anton van Wilderode.

Je wandelt, weet ik, in een milder licht

dat voor je uitschijnt en je stappen richt

een vrede tegemoet die wij niet kennen

naar een gezegend eeuwig vergezicht.

Adieu Michiel, hartsgrondig dank en wees gerust: onze dag komt!

Guido Moons, nationaal voorzitter Vlaamse Volksbeweging

Jules Vanneste

Bij het overlijden van Michiel Debackere