Op 8 november trekken de Amerikanen terug naar de stembus. Er staat veel op het spel in deze midterms, want het land raakt steeds scherper verdeeld. De Democraten van Joe Biden zijn aan de macht in Washington, maar in overwegend Republikeinse staten gaat de Trump-revolutie door.

De peilingen maken duidelijk dat er een verschil is tussen wat er heerst op Twitter en in de Dorpsstraat. Progressieve thema’s zoals abortus, die druk besproken worden op sociale media, keren niet terug in de hot topics die deze verkiezingen aansturen. Waar liggen Amerikanen dan wel van wakker? In deze aflevering van Doorbraak Radio geven Asselman en Neyskens hun analyse.

Wat bepaald het stemgedrag van Amerikanen?

Amerikanen liggen vooral wakker van inflatie en economie. Net zoals in de Europese Unie is de inflatie op dit moment hoog en dat voelen de Amerikanen dan ook in hun portemonnee. Gelukkig is de dollar een sterke munt, waardoor de inflatie op de import relatief beperkt blijft, maar de stijgende gasprijzen duwen ook de Amerikaanse prijzen de hoogte in. Op vlak van de economie hebben Amerikanen meer vertrouwen in de Republikeinse partij dan in de Democratische, althans als we de peilingen mogen geloven.

Als economie inderdaad de grootste bezorgdheid is, dan kunnen de Republikeinen hiervan profiteren, aldus Asselman. ‘De Democratische partij heeft op dit moment zowel de meerderheid in het Huis van Afgevaardigden als in de Senaat in handen, dus wanneer het beleid fout loopt kan er niet zomaar met de vinger gewezen worden naar de Republikeinse partij.’ De hoge inflatie bezorgt Biden dan ook de nodige kopzorgen. Kiezers zien Biden worstelen met de hoge prijzen en wetgeving die moeilijk tot stand komt. Ondertussen winnen Republikeinse politici terrein op lokaal niveau.

Naast inflatie is liggen Amerikanen ook wakker van het oprukkende geweld in de steden. Democraten en Republikeinen verschillen hierin zeer hard van visie. Zo zijn Democraten voorstander van het vrijlaten van gevangenen zonder borgsom, terwijl Republikeinen juist voor een strenger beleid staan. Over het algemeen zijn het de thema’s van de Republikeinen die in de top vijf staan, benadrukt Neyskens.

Het einde van het wetgevend luik

Deze midterms hebben veel gelijkenissen met de laatste onder Obama in 2014, zegt Neyskens. Ook toen leken de Democraten weer dichter bij een overwinning te komen tijdens de zomermaanden, maar uiteindelijk waren het toch de Republikeinen die met de eindzege aan de haal gingen. Een zittend president die de meerderheid in het Huis verliest kan minder daadkrachtig beleid voeren en krijgt amper nog wetgeving goedgekeurd.

Bovendien zullen de Republikeinen gebruikmaken van hun meerderheid in het Huis om allerlei onderzoek op te starten, net zoals de Democraten hebben gedaan tegen president Trump. ‘De Democraten hebben de lat hiervoor zo laag gelegd dat er bijna automatisch impeachmentprocedures worden opgestart tegen de president van de andere partij.’ Het verlies van de meerderheid in het Huis zal Biden richting de semi-ongrondwettelijke weg duwen om zijn agenda te realiseren, zegt Asselman. ‘Hij zal zeker zijn agenda niet opgeven, maar juist de presidentiële macht uitbreiden.’

Wat met de gouverneurs?

Naast nieuwe parlementariërs kiezen Amerikanen ook nieuwe gouverneurs tijdens de midterms. Ron Desantis, de gouverneur van Florida en zeer populair omwille van zijn coronabeleid, wordt regelmatig gezien als de kroonprins van Trump. Het ziet ernaar uit dat hij de midterms overtuigend zal winnen, zegt Neyskens. ‘Hij heeft getoond dat hij van aanpakken weet en is ook buiten Florida zeer populair.’ Of Desantis de nieuwe Republikeinse presidentskandidaat kan worden valt nog af te wachten. Een mogelijke comeback van Trump kan Desantis stokken in de wielen steken om presidentskandidaat te worden.

Naast Florida is Arizona een andere interessante staat om in de gaten te houden tijdens de midterms. Kari Lake, die een uitgesproken conservatieve mening heeft, neemt het op tegen Katie Hobbs, een gematigde Democratische kandidate. Kari Lake is ervan overtuigd dat de verkiezingen gestolen zijn van Trump en deinst er niet voor terug om journalisten op hun nummer te zetten. Ook buiten Arizona wordt Kari Lake gezien als een reizende ster binnen de Republikeinse partij, zowel door haar uitgesproken mening als haar knappe verschijning. Een kandidate om in het oog te houden, benadrukt Neyskens.

Katie Hobbs

Roan Asselman en David Neyskens: ‘Hoge inzet in de nakende Amerikaanse voorverkiezingen’