De kroning van koning Charles III in Westminster Abbey verliep geruisloos. De wereld keek verbaasd toe hoe er zich een middeleeuws ritueel ontspon in het hart van een moderne metropool. De koning werd letterlijk in zijn hemd gezet zodat hij een heilige zalving kon ondergaan. Dit wordt zo sacraal geacht, dat men het ritueel achter nieuw ontworpen schermen uitvoerde.

Centraal in het gebeuren was de veertiende-eeuwse eikenhouten Coronation Chair. Het is een opmerkelijk meubel dat volgekrabbeld staat met graffiti uit voorbije eeuwen. Zelfs de kapelaan van de barokke restauratiekoning Charles II kon het niet laten om zijn naam in de stoel te kerven. Een Zweedse dagboekschrijver noemde de kroningstroon in de achttiende eeuw ‘een oude, slecht gemaakte stoel’. Maar de Zweed miste het punt van wat ook de St Edward’s Chair genoemd wordt. Het ding werd speciaal ontworpen om een voorwerp te dragen, en dus niet alleen het zitvlak van een vorst. Onder in de troon bevindt zich de mythische ‘Stone of Destiny’, ook wel ‘Coronation Stone’ of ‘Stone of Scone’ genoemd.

Grommende steen

Volgens de ontstaansmythe van deze steen diende het ooit als het hoofdkussen voor Jakob zoals beschreven in het Bijbelboek Genesis, hij droomde dat engelen de hemel bezochten terwijl ze op en af een ladder klommen en God hem meedeelde dat het Heilige Land hem en zijn nakomelingen toekwam. Nadien zou de steen van Egypte via Sicilië en Spanje naar Ierland reizen. Daar lieten de legendarische koningen van Ierland zich kronen op de heilige heuvel van Tara terwijl ze op de steen zaten. Als de koning een valse koning was, gromde de steen. De overlevering wil dat de volgende woorden in de steen te lezen waren: ‘Indien het lot het schikt, waar men de steen ook vindt, zal men de Schotten hun koningen kronen’. De Ier Fergus Mór marc Eirc, de oerkoning van Schotland, nam rond het jaar 500 de steen mee naar Schotland.

En dan komt de geschiedenis in de buurt van de mythe: rond 843 werd Kenneth MacAlpin tot koning van Schotland gekroond in Scone en hij gebruikte de steen als zijn troon. De Schotse koningen gebruikten de steen tot de lotsbeschikking ervoor zorgde dat de Engelse koning Edward I, de zogenoemde ‘Hamer der Schotten’, de steen als buit meenam in 1296. Hij liet een troon ontwerpen waarin de symbolisch belangrijke steen in paste. Pas in 1603 kwam er terug een Schots achterwerk op de steen: de Schotse koning James VI werd door dynastiek lot gekroond tot James I van Engeland.

Grommende nationalisten

In 2023 beroert de steen nog steeds. De voormalige First Minister van Schotland, Alex Salmond, uitte zijn frustratie uit over het gemak waarmee de Schotse regering de steen naar Londen liet transporteren. De Britse regering van John Major bracht het symbolische voorwerp naar Edinburgh in een onhandige poging om het Schotse nationalisme te temperen. Het was onhandig, omdat enerzijds de Stone of Destiny in zijn lange bestaan nooit in Edinburgh was geweest en anderzijds het onafhankelijkheidsstreven meer is dan een steen.

Salmond, op zich geen volbloed republikein, zag nu met de kroning van Charles III een gemiste kans passeren. ‘De Schotse regering had botweg “nee” moeten zeggen tegen de overbrenging. De steen symboliseert onze onafhankelijkheid en het is precies de reden waarom Edward I hem ooit meenam naar Londen. We hadden ons pleidooi voor onafhankelijkheid in de verf kunnen zetten.’ Hoewel Schotland niet meteen wild de kroning van koning Charles III vierde, verliep zijn kroningsritueel zonder enige rimpeling. Binnenkort trekt de Britse koning naar Edinburgh waar hij in een ceremonie in de St Giles Cathedral de Schotse kroonjuwelen zal aanraken om zijn status als koning der Schotten te bevestigen. Wellicht zal dat in de Schotse hoofdstad niet geruisloos voorbijgaan. Ja, er zal gegromd worden.

Kennet MacAlpin

De kroning van Charles was ook een gemiste kans voor Schotse nationalisten