Vandaag, vrijdag, start het door de UEFA georganiseerde Europees Voetbalkampioenschap, dat doorgaat in een aantal Europese hoofdsteden maar niet in België. Ook de Rode Duivels zijn van de partij. Het EK had eigenlijk vorig jaar moeten doorgaan, maar werd toen uitgesteld wegens corona.

Voor de UEFA is dit toernooi een goudmijn, daarom was gewoon annuleren geen optie. De vorige editie klokte af op een netto-winst van 840 miljoen euro, dus na uitbetaling van de deelnemers en verrekening van alle kosten. Ook voor de deelnemende bonden en uiteraard de spelers is het kassa. Het leeuwenaandeel van de inkomsten betreft de televisie-uitzendrechten en de sponsoring. De kaartenverkoop, dat is maar peanuts. In feite kon dit EK net zo goed in lege stadions gespeeld worden. Het scheelt alleen voor de ambiance.

Postbusvennootschappen

Het riante verdienmodel van de UEFA spiegelt zich af in de rijkdom van de grote clubs, dikwijls in handen van een buitenlandse investeerder. Dé topclub Paris Saint-Germain (PSG) is zelfs eigendom van de oliestaat Qatar. Van daaruit zijn ook de spelers zelf bedrijfjes, onderaannemers eigenlijk, die fiscale experten onder de arm nemen om zo min mogelijk belastingen te hoeven betalen. Dat is prioriteit nummer één voor de sporthelden.

Een eerste-klasse-voetballer in België betaalt, zoals ondertussen wel bekend, per jaar minder sociale lasten dan een verpleegster met een wedde die tien tot vijftig keer kleiner is. Dit ronduit schandalige gunstregime raakt maar niet afgeschaft, mede dankzij de lobbykracht van de grote clubs, de Marck Couckes, Wouter Vandenhautes en Karel Van Eetvelts van deze wereld. Daarnaast wordt er ook aan fiscale optimalisatie gedaan, zoals dat heet.

Geen solidariteit met de gewone man en vrouw

De Rode Duivels, die u misschien op groot scherm gaat bewonderen, hebben vrijwel allemaal postbusvennootschappen in Luxemburg, teneinde aan de Belgische fiscus te ontsnappen. Hoog van de toren roepen, dat wel, maar enige solidariteit opbrengen met de gewone man/vrouw, in casu hun supporters, willen de heren liever niet. Ze betalen tussen de 15,9 en 5,2 procent belastingen, terwijl bij de modale Belg zowat de helft wordt ingehouden.

Hun loon wordt door de club deels als fotorechten uitbetaald, weeral via een tussenvennootschap, zodat ook daar het belastingtarief miniem is. Voor de Rode Duivels beheert de Belgische voetbalbond die fotorechten, wat overigens tot enig geruzie heeft geleid want de Duivels houden dat liever binnen hun eigen firma. Het is maar dat u het weet: de kop van zo’n balstamper reproduceren kan u geld kosten.

Blazoen oppoetsen

Deze cashmachine zorgt af en toe voor gemompel. Vooral toen de tien grootste en rijkste Europese clubs nog eens een tornooi onder mekaar gingen organiseren, werd het de supportersscharen te gortig waardoor men het idee maar voorlopig opborg. Om het blazoen op te poetsen én het plebs het zwijgen op te leggen, greep de voetbalindustrie al jaren terug naar een boodschap waarmee ook grote merken zoals Coca Cola uitpakken: de anti-racismecampagne. De bonden, clubs, sponsors én voetballers staan hier op één lijn, en ook hier geldt het motto om het plaatje te begrijpen: follow the money.

Lessen in schone schijn

Zoals in heel de maatschappij wordt ook in de sport ‘racisme’ gebruikt als een stigma, een brandmerk voor lieden die iets te vrijpostig hun mening te kennen geven, en een waarschuwing voor de rest. In het kader van deze campagne wordt de BLM-groet gebracht met één knie op de grond, om het publiek duidelijk te maken dat het zich moet gedragen en dat ‘racistische’ uitlatingen ongewenst zijn.

Nogal wat supporters zijn niet te spreken over dit soort acties: ze zien het als een affront en het miskennen van het recht om tijdens een match vedetten, die op een uur zoveel verdienen als zij op een heel jaar, van krachttermen te voorzien. In Italië claimen ze dat recht nogal assertief. Helaas, foute boel: eendrachtig worden deze luidruchtige paupers terecht gewezen. Braaf applaus kan, de rest niet, en al zeker geen bananen gooien: dat geldt als doodzonde, terwijl het toch een bron van koolhydraten is.

BLM-groet

Ook op het komende EK zullen een aantal teams, waaronder het Belgische, naar verluidt de geknielde BLM-groet brengen. Ik weet niet of een no-nonsense-figuur als Kevin De Bruyne dat met enthousiasme zal doen, maar hij zal allicht niet durven weigeren. In het licht van heel het financiële plaatje, en de ijver waarmee de heren aan elk sociaal zekerheidsstelsel proberen te ontsnappen, is het gebaar sowieso lachwekkend, zo niet cynisch. Zij behoren tot de absoluut geprivilegieerden, en ik zou het hen nog gunnen, maar dat vals gebaar van nederigheid en naastenliefde is er voor mij te veel aan.

Lukaku

De grote bezieler is, hoe kan het anders, Romelo Lukaku, ook bereikbaar op een Luxemburgs postbusadres en onbereikbaar voor de Belgische fiscus, maar als ik dat zeg ben ik een racist, evenals de sjarels die op de Facebookpagina van Sporza hun mening wilden kenbaar maken over de BLM-groet. En zo krijgt dit verhaal ook een verlengstuk in de mediacensuur, nota bene op de pagina van een openbare zender.

Twitter

Heel het anti-racismecampagne van de voetbalindustrie, door de media ondersteund, is zo hypocriet als wat. Het gaat al lang niet meer over George Floyd en zelfs niet over racisme, maar over het zorgvuldig uitgekiend deug-imago van een miljardenbusiness. De morele betutteling moet het publiek muilkorven en heel de groteske cashmachine een aureool van weldenkendheid verschaffen, met de actieve medewerking van gutmenschen als sportjournalist Filip Joos. Het VRT-programma FC United melkt dit filantropisch verhaal verder uit, waarbij de vedetten nog eens extra onder de schijnwerpers komen om hun morele onberispelijkheid te etaleren. Alle hens aan dek.

Zoals ik eerder al schreef: voetballers zijn goede acteurs, zoals ze zich voor het minste laten vallen om een vrije trap af te dwingen. Ik heb geen VAR nodig om die ‘knie-op-de-grond’ juist in te schatten: als les in schone schijn. Jammer maar begrijpelijk dat geen enkele journalist hier ook maar een kritische kanttekening durft bij maken. Het kan de carrière dodelijke schade toebrengen.

Kevin Debruyne

Het €K voetbal en BLM: volg het geld