Wanneer slaat Nicola Sturgeon haar slag? Dat de Schotse regering een tweede referendum over de onafhankelijkheid wil, is geen geheim. Sinds het Britse Lagerhuis aan Theresa May het mandaat gaf om Artikel 50 van het Verdrag van Lissabon op te starten, is het uitkijken naar de handelingen van de Schotse nationalisten.

May kondigde aan dat ze tegen april Artikel 50 op gang wil brengen. Men vermoedt dat de Schotse First Minister van hetzelfde momentum wil gebruik maken om een nieuw referendum aan te kondigen. Tijdens het partijcongres van de SNP in maart zal Sturgeon volgens The Sunday Times het Schotse parlement oproepen om voor een nieuwe volksraadpleging te stemmen. De SNP heeft naar eigen zeggen een voldoende mandaat daarvoor. Het won vorig jaar overtuigend de Schotse verkiezingen en ook de Schotse pro-EU stem tijdens het brexitreferendum was meer dan duidelijk.

De kans is reëel dat premier Theresa May een dergelijke vraag vanuit Edinburgh afwijst, waardoor er een constitutionele crisis losbarst in het Verenigd Koninkrijk. Om evidente redenen kan de regering in Londen dat eigenlijk missen als kiespijn. Topfiguren in Downing Street vrezen de Schotse publieke opinie helemaal te verliezen bij een botte weigering van een tweede onafhankelijkheidsreferendum. Londen wil het niet,maar weet niet of het zomaar kan weigeren. Daarom hopen de Britse Conservatives dat in mei, wanneer er lokale verkiezingen in Schotland plaatsvinden, de Schotse kiezers massaal voor hen kiezen. ‘Maak het aan de SNP duidelijk dat je geen tweede referendum wil!’, is de boodschap van de Tory’s aan de Schotten. De regering in Londen beschouwt de samenhang van het VK als de grootste uitdaging van de brexitoperatie. Ook de Noord-Ierse situatie wordt er met argusogen gevolgd.

De Schotse tak van de Labourpartij is dan weer gestart met een website waar linkse unionisten kunnen op intekenen om hun gehechtheid aan het VK kenbaar te maken. De sociaaldemocraten onder leiding van Kezia Dugdale kregen de voorbije maanden het verwijt het hele unionistische betoog aan de Tory’s over te laten waardoor die een sterke stijging kennen in de peilingen.

De SNP laat zich daardoor niet afschrikken. De partij torent hoog boven alle concurrenten uit. Hoewel het nog verre van zeker is dat er deze keer wel een meerderheid van de Schotten achter onafhankelijkheid staat, is er geen beter moment om deze strijd aan te gaan. Dat wordt een kiesslag om de discussie definitief te beslechten: ofwel gaat Schotland zijn eigen weg ofwel betekent dat het einde van de Schotse onafhankelijkheidsgedachte. De SNP maakt zich de borst nat.

Foto: (c) Reporters

Kezia Dugdale

SNP maakt zich op voor nieuw referendum

De angel in de Schotse verkiezingsuitslag