2001 Premier Wim Kok kondigt onverwacht aan zich niet meer verkiesbaar te stellen. Zoiets heeft traditie in Nederland.

1990 Irak roept Koeweit uit tot zijn 19de provincie. Maar Koeweit zal niet lang deel uitmaken van Irak. Begin 1991 zullen strijdkrachten uit onder meer de VS en Groot-Brittannië het land veroveren en het teruggeven aan de Koeweiti’s.

1988 Tijdens de luchtshow te Kleine Brogel (Limburg) stort een toestel neer. Alleen de piloot komt om het leven. Enkele uren later verneemt Europa dat er zich in Remscheid (Duitsland) een veel grotere ramp heeft voltrokken. Tijdens een luchtshow op de Ramstein Air Base in West-Duitsland vliegen drie Italiaanse stuntvliegtuigen op elkaar. Door een regen van brokstukken op het publiek vallen er 70 doden en vele gewonden.

1988 Overlijden in Parijs van de Franse schrijver en journalist Guy Hocquenghem (41). Een van zijn laatste werken is de ironische Lettre ouverte à ceux qui sont passés du col Mao au Rotary (1986 – Open brief aan degenen die van de Mao-kraag naar de Rotary zijn overgegaan).

1944 De Engelse en de Amerikaanse luchtmacht bombarderen de stad Königsberg in Oost-Pruisen, nu ‘Kaliningrad’ in de Sovjet-Unie. In minder dan een uur worden 35 000 burgers levend verbrand door brandbommen, die hele wijken in de as leggen. Driehonderd meisjes onder de twintig, die een paar maanden eerder uit Keulen waren aangekomen en verzameld in een opvangcentrum, kermen de hele nacht vanwege de langzame fosforverbranding voordat ze tegen de morgen verkoold omkomen.

Wikimedia Commons/Peter Bording

Christina Deutekom op haar tachtigste verjaardag

1941 Het wrede lot van de Wolga-Duitsers. Dat zijn afstammelingen van Duitse immigranten die zich onder de regering van Catharina de Grote in het Russische rijk vestigden. Bij besluit van de Sovjetregering wordt de Wolga-Duitse Autonome Republiek op brutale wijze geliquideerd en wordt de gehele Duitstalige bevolking gedeporteerd naar verschillende gebieden in Centraal-Azië en Siberië. De deportatie gebeurt in veewagens. Het aandeel sterfgevallen tijdens de overdracht wordt geschat op 50%. Op 2 september beweert het Bulletin van de Opperste Sovjet in Moskou dat de bevolking van de Wolga-Duitsers ‘vijanden van het Sovjetvolk en van de Sovjetautoriteiten in hen verborgen hield’.

1931 Geboorte in Amsterdam van Christina Deutekom, Nederlands sopraan. Ze werd geboren als Stientje Engel. ‘Deutekom’ is de familienaam van Jaap, haar man. In Italië schrijft men haar naam zonder ‘h’ na de c. Na haar debuut in Venetië kreeg ze daar de bijnaam L’usignolo olandese (De Nederlandse nachtegaal) en later ook wel kortweg La voce (De stem). Na een indrukwekkende carrière overlijdt ze in 2014 op de leeftijd van 82.

1916 Een wending in de Eerste Wereldoorlog: Italië verandert van kamp en verklaart de oorlog aan Duitsland. Hetzelfde zal zich voordoen op het einde van de Tweede Wereldoorlog.

1914 Drama bij de Franse socialisten bij het begin van de Eerste Wereldoorlog: wat heeft voorrang, het pacifisme of het patriottisme? Uiteindelijk kiezen ze voor de ‘Union sacrée’, het vaderland haalt het van de vrede.

Het eerste Zionistische Congres in Basel, 1897

1897 De zionistische beweging houdt in Basel haar eerste congres. Het is de eerste conferentie van vertegenwoordigers van het Jodendom sinds 2000 jaar. Theodor Herzl (1860-1904) verklaart tijdens de zitting dat de zionisten streven naar een tehuis voor de Joden in Palestina en naar massale re-migratie. Geen verrassing: in zijn bekendste boek Der Judenstaat, een jaar voor het congres verschenen, pleit hij uitdrukkelijk voor een remigratiebeleid, gekoppeld aan de stichting van een eigen Joodse staat, Erez Israel.

Wie smalend doet over de remigratie-gedachte moet zich sindsdien de vraag laten welgevallen of hij soms geen antisemiet is.

Letterenhuis

Alberic Deswarte (1875-1928)

1875 Geboorte in Nieuwpoort (West-Vlaanderen) van Alberic Deswarte, Vlaams advocaat en socialistisch senator. Na het atheneum in Oostende studeert hij rechten aan de Université libre de Bruxelles (ULB) en promoveerde in 1898. Hij was toen al enkele jaren lid van de Belgische Werkliedenpartij (BWP). Hij behoort, samen met Camille Huysmans en anderen, tot de Vlaamsgezinde vleugel van de partij. In het Rechtskundig Tijdschrift (1900-1901) lezen we een bijdrage Over de studie der Nederlandsche rechtstaal.

Hij ijvert voor de vernederlandsing van de Rijksuniversiteit Gent en wordt in 1907, samen met zijn partijgenoten Leo Meysmans en Camille Huysmans, lid van de Tweede Hoogeschoolcommissie. Hij werd eveneens voorzitter van het Vlaams Pleitgenootschap bij de Balie van Brussel, was medestichter van de Bond der Vlaamse Rechtsgeleerden en secretaris van het Rechtskundig Tijdschrift. Daarnaast was hij een voorstander van het federalisme naar het model van Zwitserland.

Tijdens de Eerste Wereldoorlog verblijft hij in Nederland en sticht er De Vlaamse Stem (1915-1916). Als Anton Jacob mede-hoofdredacteur wordt en het blad een activistische richting inslaat, krijgt hij het moeilijk. Deswarte eist in een redactioneel artikel de omvorming van België tot een federale staat. Tegelijk leest men dat hij in geen geval afbreuk wil doen aan de staatkundige eenheid van België. Hij neemt ontslag. In Amsterdam wordt hij stichter-voorzitter van de Belgische School en ondervoorzitter van de Union Belge.

Dat belet niet dat Deswarte na de oorlog onmiddellijk actief wordt in de amnestiebeweging. In 1921 wordt hij verkozen tot socialistisch senator voor het arrondissement Brussel. Samen met August Vermeylen is hij dé Vlaamsgezinde in de socialistische Senaatsfractie. Alberic Deswarte overlijdt in 1928 op de leeftijd van 53.

Camille Flammarion (1842-1925)

1874 Akte van vertrouwen. Astronoom en geofysicus Camille Flammarion (1842-1925) en zijn jonge vrouw vertrekken op huwelijksreis in een ballon. Ze gaan aan boord in Parijs en komen na vijftien uur vliegen aan in Spa, in België.

1802 Geboorte in Bonn van de germanist Karl Joseph Simrock, de eerste vertaler van de Oud-IJslandse Edda.

1573 Inname van Geertruidenberg door de watergeuzen van Willem van Oranje. In de vroege morgen beklimmen de geuzen onder leiding van de Waal François Payet, een kapitein in dienst van Oranje, bij de Bredase Poort de stadswallen. Dat doen zij zo stil dat de verdedigers hen pas in de gaten krijgen als ze al in de stad zijn. De huurlingen die Geertruidenberg voor de Spanjaarden bezetten, sneuvelen voor het grootste deel. Hun bevelhebber, de Franse kapitein Draek, weet op het nippertje te ontsnappen, net toen hij de soldij voor zijn mannen aan het klaarleggen was. Al het geld blijft op een tafel achter.

1328 Zannekin en zijn Kerels verliezen de tweede Slag bij Kassel van de troepen van de Franse koning Filips VI van Valois. Zannekin sneuvelt in zijn strijd tegen de Fransgezinde politiek van de Vlaamse graaf Lodewijk van Nevers.

70 De Romeinse troepen van Titus troepen veroveren Jeruzalem. Vernietiging van de tweede tempel van de Joden.

Klaas Zannekin

28 augustus. Net binnen: Königsberg zinloos gebombardeerd. 35 000 slachtoffers