Trump, Twitter en Facebook hebben één ding gemeen: ze hebben er een hekel aan als iemand anders hen zegt wat ze mogen doen en wat niet. Wat ze nog delen is hun beroep op de vrije meningsuiting als het er op aan komt om te bepalen wat kan en wat niet. Facebook en Twitter zijn de twee bekendste platformen om user generated content makkelijk te delen met uw virtueel netwerk, maar ze zijn uiteraard niet de enige.

Juridisch gezien is de grootste vraag voor zulke platformen om te bepalen waarvoor zij verantwoordelijk zijn en waarvoor niet, legt Kris Seyen, partner bij DeJuristen en gespecialiseerd in ICT-recht, ons uit. ‘Als een gebruiker iets schrijft wat een wet overtreedt op Twitter bijvoorbeeld, wie is er dan juridisch aansprakelijk? Twitter of de gebruiker?’ begint Seyen aan zijn uitleg.

De wetgeving in de VS verschilt met de Europese wetgeving. In Amerika heeft men beslist dat een sociaal medium tussen een uitgever en een telecomspeler in zit, waardoor er een grote grijze zone bestaat waarin de platformen zelf hun spelregels bepalen. In de EU is men strenger en eist men dat indien een sociaal medium op de hoogte is van een wetsovertreding, zij prompt moet ingrijpen.

Recht op vrije meningsuiting

In heel deze discussie wordt vaak naar het recht op vrije meningsuiting gegrepen. ‘In de VS zit dit in de grondwet gebeiteld in het first amendment, in Europa is dit gewaarborgd door artikel 10 van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens‘, verklaart Seyen. Wat de meeste mensen vergeten is dat dit een bescherming is als burger tegenover de overheid. Een overheid mag deze vrijheid beperken onder bepaalde voorwaarden die ook in artikel 10 staan opgesomd, maar daarbuiten moet ze dit recht waarborgen. ‘Dit betekent dus dat een sociaal medium het recht heeft om zelf regels uit te vaardigen van wat er op haar platform verschijnt’, zegt Seyen.

Trump is uiteraard gekend om zijn tweets. Op het moment dat zijn geliefkoosd medium er vorige week voor koos om bij bepaalde uitlatingen van de president extra waarschuwingen toe te voegen, was hij woedend. Niet lang daarna tekende hij een executive order dat strengere regels oplegt aan sociale media en hun geliefkoosde vrijheden inperkt. Seyen denkt echter dat de kans groot is dat deze executive order de gerechtelijke toets binnen de diverse rechtbanken met als laatste waarschijnlijk het Amerikaans hooggerechtshof, niet zal doorstaan.

Grondwet beschermt Twitter tegen Trump en niet andersom

‘Trump vergeet dat het recht op vrije meningsuiting Twitter beschermt tegen hem als president en niet omgekeerd’, meent Seyen. Toch zie je wel een groot verschil in de reacties van Twitter en Facebook. Twitter heeft nogmaals een recente tweet van Trump over de rellen in de VS achter een waarschuwing verborgen. Zij geloven dat Trump hun spelregels overtrad in een tweet die volgens hen oproept tot geweld. Facebook plaatst de uitlatingen van de Amerikaanse president wel ongecensureerd, zoals ze met alle posts van politici doen. Volgens hen omdat het niet aan hen is scheidsrechter te spelen tussen politici, volgens anderen om politieke steun te houden voor die grijze zone.

Want de dag dat sociale media wel verantwoordelijk worden gesteld voor wat hun gebruikers schrijven, moeten ze een moeilijke keuze maken. Ofwel kiezen ze het kamp dat ze uitgever zijn en moeten ze zwaar gaan moderen ofwel kiezen ze het andere kamp en mogen ze totaal niet ingrijpen in wat hun gebruikers te zien krijgen. Dat is nu echter hun business model om wel gericht gesponsorde content te tonen dus in dat geval gaat hun business model totaal onderuit.

Een boeiende discussie over aansprakelijkheden en de rol van de overheid in diverse grijze zones kan u ontdekken door naar het volledige interview met Kris Seyen te luisteren.

Beluister ook onze andere podcasts:

Kris Seyen

Kris Seyen: ‘Vrije meningsuiting beschermt Twitter tegen Trump’