In 2004 vond de grootste uitbreiding uit de geschiedenis van de EU plaats. Maar liefst tien landen traden toe tot de EU, waaronder Hongarije, Letland, Litouwen en Polen. De Labour-regering van Tony Blair besloot af te zien van de overgangsperiode van zeven jaar en de arbeidsmarkt direct open te stellen voor het vrij verkeer van personen uit de nieuwe Centraal- en Oost-Europese lidstaten. Dat had een behoorlijk dramatisch effect: in de zes jaar daarna arriveerden er ongeveer 1,5 miljoen mensen vanuit die landen.

Ondertussen vinden velen dat deze massa-immigratie voor heel wat problemen zorgt. Immigratie is één van de belangrijkste thema’s in de Britse politiek geworden. UKIP – de anti-EU partij van Nigel Farage – zit in de lift door het koppelen van het immigratie-thema aan een uitstap uit de EU. Volgens UKIP moet het VK terug zelf kunnen beslissen wie het land binnen komt en wie niet.

En die boodschap slaat aan. Onlangs heeft de voormalige Labour minister van Binnenlandse Zaken, Jack Straw, zelfs zijn excuses moeten aanbieden aan zijn kiezers voor het niet beperken van Oost-Europese migratie na 2004.

Binnenkort moeten de beperkingen op immigratie vanuit Roemenië en Bulgarije worden opgegeven. Dat vooruitzicht maakt het debat in het VK over intra-Europese migratie nog heviger. In een peiling van tabloid de Daily Mail, waar de krant stevig mee uitpakte, antwoordde 82% van de mensen dat ze geen extra immigratie uit Bulgarije en Roemenië willen, zelfs al moet het VK dan Europese boetes betalen. De opheffing van de beperking zou volgens UKIP leiden tot miljoenen nieuwe migranten.

Cameron’s reactie

In de opiniepeilingen staan de Britse conservatieven op een serieus verlies, een reactie van Cameron kon niet uitblijven. Cameron zei in een opiniestuk in de Financial Times (26 december) dat hij de diepe bezorgdheid over een mogelijke toestroom van Roemenen en Bulgaren volgend jaar deelde. En hij kondigde aan om het vrij verkeer in de EU te hervormen: ‘Als onderdeel van ons plan om de EU te hervormen, zal ik nu werken met anderen om het concept van vrij verkeer te herbekijken.’

Cameron onthulde ook een reeks maatregelen om immigranten in spé ervan te overtuigen niet naar Groot-Brittannië te komen. Zo zullen nieuwe immigranten pas drie maanden na aankomst een werkloosheidsuitkering kunnen aanvragen en wordt de maximumduur beperkt tot zes maanden, tenzij de EU- migrant ‘echt’ uitzicht op werk heeft. Daarnaast heeft de Britse premier gezegd dat hij de toetredingsregels tot de EU wil aanpassen. Zo wil hij lidmaatschap koppelen aan de relatieve welvaart van een land.

Steun uit Nederland en Duitsland, tegenstand uit Brussel

Cameron benadrukt dat Groot-Brittannië niet alleen staat in het nemen van deze stappen. Andere landen zoals Nederland vereisen al een verblijfsduur van drie maanden voordat werkzoekenden toegang krijgen tot een uitkering.

Ook de nieuwe Duitse coalitie is vastbesloten om de strijd aan te voeren met onrechtvaardige aanspraken op uitkeringen. ‘Armoede-immigratie’ (Armutseinwanderung) moet daar mee verminderd worden. Het regeerakkoord wil ook dat het mogelijk wordt om tijdelijke her-inreisverboden verboden uit te vaardigen. Ten slotte heeft ook Frankrijk een hervorming geëist van de regels voor tijdelijke grensoverschrijdende werknemers (de richtlijn detachering van werknemers) in de EU.

Zoals gewoonlijk heeft de Commissie maar weinig oor voor de verzuchtingen uit de lidstaten. EU-commissaris voor Sociale Zaken László Andor zei: ‘De eenzijdige actie en de eenzijdige retoriek [van Cameron], uitgerekend op dit moment, is niet echt nuttig omdat deze het risico met zich meebrengt dat het Verenigd Koninkrijk als het soort smerig land (‘nasty’) in de EU bekend zal staan.’ De Hongaarse eurocommissaris waarschuwde ook dat het eenzijdig veranderen van de regels door het Verenigd Koninkrijk zouden leiden naar een ‘hellend vlak’.

Hij heeft echter niet aangegeven of de voorgestelde wijzigingen in lijn waren met het vigerend Europese recht of niet. Cameron beweert alvast van wel.

<Vindt u dit artikel informatief? Misschien is het dan ook een goed idee om ons te steunen. Klik hier.>

Laszlo Ander

Cameron: ‘vrij verkeer moet minder vrij’