Ja, het was weer lachen met de kranten de voorbije dagen. Elon Musk, miljardair extraordinair, kocht Twitter – een medium waar ik ver van wegblijf omdat ik anders de hele dag niet meer aan werken toekom – omdat hij de vrijheid van meningsuiting wil vrijwaren. Grote woorden, want het zou dus ook zo maar kunnen dat hij als ondernemer geld wil verdienen aan de freedom of speech. Al is ook dat niet helemaal zeker want Twitter was tot nu toe niet bepaald een goudmijn. De definitie van vrije meningsuiting die Musk geeft is overigens even eenvoudig als vele van zijn tweets: ‘Als iemand die je niet graag ziet iets zegt wat je niet graag hoort, dan heb je vrije meningsuiting’.

De gemaskerde twitteraar uit Olen

Dat past duidelijk niet in het plan van politici en massamedia in het Westen, formerly known as Het Vrije Westen, want op de krantenredacties van Antwerpen tot New York gingen de vermanende vingertjes meteen al in de hoogte. Joël De Ceulaer, aka The Masked Twitteraar uit Olen, vroeg zich na de aankoop van Twitter door Musk plots vertwijfeld af: ‘wat nu gezongen?’

Dat Musk de vrijheid van meningsuiting op Twitter weer in ere wil herstellen bezorgt de progressieve elite rillingen, want stel je zo maar eens voor dat hun monopolie op het eigen gelijk zou doorbroken worden?

Hypocriete blindheid

In zijn column in De Tijd vond Hannes Cools, doctoraatsonderzoeker journalistiek en nieuwe media aan de KU Leuven, dat je vrijheid van meningsuiting niet kan promoten zonder een ‘moderator’ (newspeak voor de censuurschaar, AG), ‘want dat leidt tot online pesterijen, opruiende taal en foutieve informatie.’ De man vindt ook dat de sociale media moeten democratiseren, want ‘nu zijn veel van die platformen beursgenoteerde bedrijven, gedreven door advertentie-inkomsten en het maximaliseren van de winst.’

Dat zei hij dus met – veronderstel ik – uitgestreken gezicht in De Tijd, een zakenkrant die eigendom is van DPG en dus van Christian Van Thillo, nog rijk(er) geworden door advertenties en het maximaliseren van zijn winst. Dezelfde hypocriete blindheid lazen we ook over de grote plas waar een columniste van de Washington Post het bestond om te stellen dat ‘de rijken’ die onze communicatieplatforms controleren de vrije meningsuiting, waar ze zelf expliciet tegen pleit omdat ze een voorstander van censuur is, in gevaar zouden brengen. Het is niet duidelijk of ze zich ervan bewust was dat ze schrijft voor de Washington Post, eigendom van Jeff Bezos, de op één na rijkste man ter wereld. Na Elon Musk, inderdaad.

Het ministerie van Waarheid

‘Met afstand het belangrijkste doel dat Elon Musk met zijn nieuw verworven speeltje heeft, is dit om te vormen tot een plek waar een soort radicale vorm van vrijheid van meningsuiting geldt’, orakelde Laurens Verhagen in De Morgen. Let hier vooral op het adjectief ‘radicaal’. Het is een emanatie van de cancel cultuur waarbij elk wederwoord dat pijn zou kunnen doen in de ban moet. Elke gedachte die de status quo verbreekt dient bestreden. En zoals we de voorbije twee jaar hebben gezien met betrekking tot de covid-maatregelen: elke wetenschappelijk onderbouwde mening die die van de overheid niet onderschrijft moet en zal geschrapt!

Of het nu om de democratie gaat, om wetenschap of om vrije meningsuiting op publieke fora: het is stilaan een gewoonte om dat toe te juichen, zolang die opinies of feiten passen in de eigen echo-kamer. Wanneer je tegenstander iets zegt wat je niet wil horen of wanneer – in het geval van verkiezingen – diegene het haalt die je verwerpelijk vindt, krijgt die al snel het etiket radicaal en moet je hem uitsluiten. ‘Leve de vrije meningsuiting en daarom gaan we censureren.’ Dichter bij het ministerie van Waarheid uit 1984 van Orwell komt je niet.

Big Tech

Slag om slinger raken de goedbedoelende medemensen dus verstrikt in hun eigen kromredeneringen. We zien dat bij Groen-politici die met hun geplande gas- en biocentrales meer Co2 produceren dan ooit, om toch maar niet aan de kernenergie te moeten blijven hangen. We merken het bij democraten die erbij zweren om de hun onwelgevallige democratische partijen te muilkorven. En we zien het bij de voormalige vrije pers die pleit voor censuur om de vrije pers te vrijwaren. Terwijl het net de discussie, het debat en de polemiek is die de pers, de wetenschap en de democratie dient. Wie bezorgd is om het zogenaamde fake news heeft altijd het recht om te antwoorden op wat hij/zij als fake news bestempelt, moeilijker dan dat is het niet.

Een groot probleem met dit alles is dat er totaal geen wettelijke grond is voor overheden hier en in de VS om in te grijpen in de vrije meningsuiting, die vergrendeld is in de grondwet. Voorafgaande censuur kan niet – met uitzondering van het oproepen tot geweld – en dus wordt de hete aardappel doorgeschoven naar de privé-spelers: het outsourcen van censuur naar Big Tech zoals al gepland is door de EU die de regels over sociale media gaat verstrengen. En zo wordt een morele afkeur, geformuleerd door een elite die andere meningen gevaarlijk vindt, in Europese wetgeving gesmokkeld worden met de rijksten der aarden als poortwachters.

Laurens Verhagen

Wie is er bang voor Elon Musk?