1994 De socialistische politicus Willy Claes wordt benoemd tot secretaris-generaal van de NAVO. Al in oktober 1995 moet hij die baan opgeven vanwege het aannemen van steekpenningen van Agusta en Dassault. Claes komt weg met 3 jaar voorwaardelijke celstraf, ontheffing voor 5 jaar uit zijn burgerrechten en een geldboete van 1500 euro.

1992 Ondertekening van het Sint-Michielsakkoord tussen de regeringspartijen Christelijke Volkspartij (CVP) en Socialistische Partij (SP), regeerakkoord dat de derde en voorlopig laatste fase van de federale staatshervorming afsluit en België omvormt tot een federale staat. Om de vereiste tweederde meerderheid te bekomen onderhandelt premier Jean-Luc Dehaene met de Volksunie, Agalev en Ecolo.

Het Sint-Michielsakkoord hield de wijziging in van 35 grondwetsartikelen met een tweederde meerderheid. De gemeenschappen en gewesten krijgen een rechtstreeks verkozen (vijfjaarlijks) parlement en het dubbelmandaat (federaal/gemeenschaps- of gewest) wordt afgeschaft. De provincie Brabant wordt gesplitst en Vlaams-Brabant krijgt Leuven als hoofdstad. Voorts wordt de ecotaks ingevoerd, een presentje voor de Groenen.

Na de parlementaire goedkeuring van het akkoord wordt artikel 1 van de nieuwe grondwettekst (1994) als volgt gewijzigd: ‘België is een federale staat, samengesteld uit de gemeenschappen en gewesten’. Met deze akkoorden hopen de politieke partijen een einde te stellen aan de ‘communautaire geschillen’ en de federale structuur van België een definitief karakter te geven.

Laurens Verrelst | Doorbraak.be

Meneer de Uil leest voor uit de Fabeltjeskrant

1968 ‘Hallo, meneer de Uil’: eerste uitzending van de Fabeltjeskrant op televisie. Deze poppenserie van Leen Valkenier, waarin verteld wordt over het wel en wee van de bewoners van het zogenaamde Grote Dierenbos, wordt enorm populair, bij kinderen, maar ook bij volwassenen. De eerste verhalen en personages van De Fabeltjeskrant zijn geïnspireerd op de fabels van de Franse schrijver en dichter Jean de la Fontaine (1621-1695). Deze serie met onder andere Zoef de Haas, Ed en Willem Bever, Bor de Wolf en juffrouw Ooievaar, telt 1049 afleveringen. In 2005 wordt het programma in Nederland verkozen tot Beste Kinderprogramma Aller Tijden.

1965 In Peking verklaart maarschalk Chen Yi tijdens een persconferentie: ‘Niet alleen is China klaar om een Amerikaanse agressie het hoofd te bieden, maar het wil zelfs dat die morgen plaatsvindt. We wachten al zestien jaar op deze aanval. Mijn haar is grijs geworden van het wachten. En niet alleen zijn we niet bang voor de Amerikaanse agressie, maar, als ze dat willen, mogen de Indiërs zich bij de Amerikanen voegen; en ook de Britse imperialisten; en ook de Japanse militaristen; en ook de moderne revisionisten’. Diezelfde dag spreekt Frankrijk zich in de Verenigde Naties uit voor de toetreding van de Volksrepubliek China tot de VN.

1957 Ontploffing van een opslagtank met zwaar radioactief materiaal van het Russische plutonium productiecomplex Chelyabinsk-40 in de Oeral.

1954 Het CERN wordt opgericht, afkorting van Conseil Européen pour la Recherche Nucléaire (Europese Raad voor Kernonderzoek), gevestigd nabij Genève (Zwitserland).

1944 Eerste uitspraak van een krijgsraad in een repressiedossier. De laatste vonnissen volgen meer dan tien jaar later.

1944 Sovjettroepen vallen Joegoslavië binnen.

1940 Het Diets Jeugdverbond van Edgar Boonen, voortzetting van het AKVS, gaat op in het Algemeen Vlaams-Nationaal Jeugdverbond (AVNJ), de jeugdbeweging van het VNV.

Anita Ekberg (1931-2015)

1931 Geboorte in Malmö van de Zweedse actrice Anita Ekberg, Miss Zweden 1950. Ze wordt de muze van Federico Fellini en Howard Hughes en trouwde met de acteurs Anthony Steel (1956-1959) en Rik van Nutter (1963-1975). Films: La dolce vita, War and peace, Artists and models, The alphabet murders, Malenka, Intervista, enz. Ze overlijdt in 2015 in een kliniek in Rome op haar 84ste.

1929 De turnbond Vlaams-Nationale Blauwvoetbond wordt opgericht, als politiek antwoord op het Franstalige overwicht in de liberaal georiënteerde Belgische Turnbond (gesticht in 1865), in de Katholieke Turnbond van België (1892) en in de Socialistische Turnbond van België (1904).

1925 De Britse regering bepaalt dat er op de wegen witte lijnen moeten worden aangebracht. Deze strepen moeten de rijbanen van elkaar scheiden en daardoor het verkeer veiliger maken.

1917 Een vloed van anti-Duitse films op Amerikaanse bioscoopschermen. Ze zijn geproduceerd door een Public Information Committee onder leiding van de socialist George Creel (1876-1953). President Woodrow Wilson, die zijn land graag in de oorlog wilde betrekken, had hem de taak toevertrouwd van ‘het voorbereiden van de publieke opinie’. ‘De oorlog verkopen, zegt Creel, is het mooiste avontuur dat er is voor een reclameman’.

1902 De Italiaans-Franse schrijver Émile Zola (62) sterft in Parijs, verstikt door de dampen van de open haard in zijn appartement. Hij was een vertegenwoordiger van de literaire school der ‘naturalisten’. Bekende werken van hem zijn onder meer La bête humaine, L’assommoir, Quatre évangiles, La joie de vivre, Les mystères de Marseille en ook het beroemde antiregeringspamflet J’accuse in verband met de ‘Dreyfus-affaire’.

Miguel de Unamuno (1864-1936)

1864 De Spaans-Baskische schrijver, filosoof en toneelschrijver Miguel de Unamuno wordt geboren in Bilbao.

1822 In Wenen verleent een keizerlijk decreet de vijf gebroeders Rothschild en al hun nakomelingen de titel van baron.

1793 Priester Henri Grégoire (1750-1831) verklaart in Parijs voor het Comité van Openbaar Onderwijs: ‘Nuttige kennis, zoals de zoete dauw, zal zich verspreiden over de hele massa van individuen die de natie vormen. Zo zullen de lokale dialecten, het patois van zes miljoen Fransen die de nationale taal niet spreken, geleidelijk verdwijnen […] Het is belangrijker dan men zou denken om deze diversiteit aan grove idiomen, die de kindertijd van de Rede en het overleven van vooroordelen verlengen, meteen uit te roeien’.

1572 Een Parijse jezuïet verduidelijkt plechtstatig op de preekstoel dat de slachtingen van de Bartholomeusnacht werden uitgevoerd in opdracht van de aartsengel Sint-Michiel. Deze massale moordpartij door katholieken op hugenoten (Franse calvinisten) was een maand eerder in Parijs begonnen in de nacht van 23 op 24 augustus 1572 en woedde nog voort in de provincies.

Miguel de Cervantes (1547-1616)

1567 De hertog van Alva arresteert tijdens een diner de graven Lamoraal van Egmont en Filips van Hoorn op beschuldiging van verraad. Beiden worden op 5 juni 1568 in Brussel onthoofd.

1547 Geboorte in Alcalá de Henares van de Spaanse schrijver en toneelschrijver Cervantes (Miguel de Cervantes Saavedra), een van de belangrijkste auteurs uit de Spaanse literatuur. Hij is vooral bekend om zijn werk Don Quichot van La Mancha (voluit: El ingenioso hidalgo Don Quixote de la Mancha).

– 480 De Griekse vloot, geleid door Themistokles en de Spartaan Eurybiades, wint de zeeslag van Salamis. Einde van de Tweede Perzische Oorlog.

Leen Valkenier

29 september. Net binnen: Willy Claes wordt (eventjes) NAVO-baas