Een mens moet altijd mild zijn. En zich ver afhouden van zurig gezeur. Verwondering en zelfs bewondering is interessanter dan afgunst, zelfs als die verpakt wordt als morele verontwaardiging. Het aloude leven en laten leven is mij zeer dierbaar.

Daarom heb ik getwijfeld om iets te schrijven over de in Vlaanderen tijdelijk wereldberoemde nieuwjaarsreceptie van de Open Vld. Want strikt genomen is daar niets mee aan de hand. Dat is ook de liberale communicatieve verdedigingslijn. Maar er zijn twee bezwaren. Je kan, zelfs als je geen enkele fout maakt, zeer fout bezig zijn. Dat is één. Want, er is het bekende verschil tussen gelijk hebben en gelijk halen. Dat laatste is hier totaal uitgesloten. En net dat is zeer interessant.

De mensen zijn het kennelijk beu

Ze kunnen er kennelijk ook niet meer mee lachen. De woede over – ik herhaal het – totaal correcte Vld-feestje is algemeen. Om het met een boutade te zeggen: het gaat hier stukken verder dan de woede van Joël De Ceulaer of Maarten Boudry. De mensen kunnen er echt niet meer mee lachen, zo blijkt. Jonas Van Geel heeft op VTM al een paar keer op hilarische wijze Frank Vandenbroucke geïmiteerd (voor de niet-VTM kijkende meerwaardezoekers: Vandenbroucke beschrijft dan telkens hoe geestig en plezant iets is, maar zegt meteen daarna dat dat verboden is, inclusief dat typerende lachje), maar het lachen is er dus af.

En men had het kunnen weten. Vorige week nog heeft Noël Slangen erop gewezen dat de regeringscommunicatie begint te sputteren omdat afdreigen en straffen alleen maar werkt op zeer korte termijn. Maar wat nog fundamenteler is: reglementen maken die overduidelijk NIET gelden voor een elite is compleet uit de tijd. Als het waar is dat men beseft hoeveel men al niet vraagt en eist van de mensen (wat men al honderd keer heeft gezegd), mag je geenszins de indruk geven dat men daar zelf aan ontsnapt.
Terzijde: de schermgezichten bij VTM zijn niét naar de kapper geweest; die van de VRT wel, al meerdere keren zelfs. U mag één keer raden welke zender kiest om ‘tussen de mensen’ te staan en welke zender zich daar niets aan gelegen laat liggen.

Oogsten wat men zaait

En dat is dus wat je nu kan zien: een gezellige babbel in het hoofdkwartier van de Open Vld met een leuke presentatrice – een liberaal kopstuk heeft nog reclame gemaakt voor haar brillen – met een orkestje in de achtergrond, het oogst een storm aan verontwaardiging.

Op sociale media tiert de verontwaardiging altijd, en welig, maar hier gaat het dieper. De Vlaamse liberalen hebben zelfs een persbericht gezonden om een en ander uit te leggen. Helaas heeft dat het probleem alleen maar vergroot.

Want natuurlijk – ik geloof dat – zijn de regels in het liberale hoofdkwartier gerespecteerd. Voorzitter Lachaert zegt dat ze gedaan hebben wat elke avond gebeurt in elke tv-studio. Ik geloof dat. Maar dat is (of wordt) nu net het probleem.

Talloze mensen zeggen dat ze dat thuis ook kunnen – er bestaan mensen met grote livings. Afstand houden en al de rest inclusief. Alleen mogen ze dat niet. Ik lees een bericht van iemand die zegt dat hij van de begrafenis van zijn moeder een audiovisuele productie gaat maken, met respect voor alle voorschriften en regels. Dan kunnen er tenminste mensen komen…

Geen sprake van natuurlijk. Als die man dat doet, heeft hij prijs. In de letterlijke zin: de straffen die tot overmaat van ramp en stoemelings zijn verlengd, zijn niet mis. 750 euro per aanwezige, 4000 euro voor de organisator, en dan ook nog eens de inbeslagname van én de muziekinstallatie, de IT-apparatuur inclusief smartphones én de auto’s. En nee, onze politieke partijen moeten niet op een euro kijken, maar toch…

Straffen alom

We lézen ook over die straffen. Overal. Het lijkt alsof de ijver in dat verband nauwelijks te temmen is. De Gentse liberale burgemeester De Clercq betreurde recent dat hij van de kerstvakantiegangers geen telefoongegevens kreeg. Hij ging die opbellen om na te gaan of ze zich wel aan de regels hielden. Het zal u niet onbekend zijn dat liberalen vroeger zeer op privacy gesteld waren…

Zelfs de oude oerliberaal Herman De Croo kreeg én een boete én een publieke afkeuring van zijn eigen zoon toen hij zonder masker maar moederziel alleen naar de Ronde van Vlaanderen stond te kijken.

Daar tegenover ziet de burger (om nog eens een in onbruik geraakt Vld-woord te gebruiken) dat verkozenen van alle partijen op bedrijfsbezoek blijven gaan. Dat er anderzijds controles zijn op thuiswerk; de camera’s draaien. Dat reizen verboden is, dom, asociaal, maar een liberaal kopstuk zegt op televisie dat hij wel geregeld naar Italië moet; naar zijn wijnranken.

Virologen aan de lijn

Elke avond zie je de studio’s gevuld met de elite die wél nog buiten mag, denkt de burger. We zien foto’s van hen in de schminkstoel, zonder masker (tja…) en op minder dan anderhalve meter (tja…). In de studio, althans bij de Vlaamse zenders, weer geen mondmasker. Maar het zijn de virologen zelf die zeggen dat het daar wél in orde is…

Terwijl diezelfde virologen natuurlijk hun inzichten, bevindingen, oordelen, raadgevingen, plagerijen en kloterijen even zo goed kwijt kunnen van bij hen thuis, of vanuit hun labo (waar ze nu helaas door al dat gerij naar die studio’s te weinig kunnen zijn). Net zoals ze dat doen met Greet De Keyser in Washington, Peter Piot in Londen, Leen Vervaeke in Peking, noem maar op… Dat is tegenwoordig zelfs goedkoper. Nu de VRT toch moet besparen… Bovendien: het gaat om altijd dezelfde twintig mensen. Installeer bij hen een heus studiootje, dat is in geen tijd terugverdiend.

Populisme? Misschien. Maar ik vrees dat dit argument door overmatig gebruik zo versleten is als wat. Ik vrees dat dan alleen het gezagsargument overblijft. De op sociale media felgeplaagde presentatrice van het liberale nieuwjaar geeft een ultiem argument: het mocht van Marc Van Ranst. Die heeft – na in één en dezelfde dag vele uitspraken over de Zuid-Afrikaanse variant en over de ware reden waarom de N-VA uit de regering is gestapt – gezegd dat ‘hierdoor de curves niet meteen gaan stijgen’. Dat is uitgerekend wat ongeveer iedereen denkt die met respect voor alle regels, beslist om meer dan drie man in huis te halen.

Interpellatie

In de partij waarvan ik een verkozen mandataris ben geweest behoorden sommige auteurs tot de verplichte lectuur. ‘Het voorbeeld is de school der mensheid,’ schreef Edmund Burke. Helaas heeft de Open Vld ook die afgezworen. Al is er – ik probeer altijd positief te zijn – ook goed nieuws. Premier De Croo zal over die nieuwjaarsreceptie van zijn partij worden geïnterpelleerd. Een geluk van God, zei mijn grootmoeder. De Vld kan nu, met dank aan de N-VA, zeggen dat het gaat om ‘een politiek spelletje’. Met een beetje geluk is er wel iemand die dat én weet én ook nog gelooft.

Leen Vervaeke

Voorbeeldfunctie