Er was die ene passage in het interview met Conner Rousseau in Humo, verschenen in april vorig jaar. In Molenbeek voelde hij zich niet meer in België, klonk het, waarna de banbliksems over hem heen daalden. Even toch. Het stof was al even gaan liggen, maar kijk, daar was hij eind december weer om te bevestigen. Zelfde onderwerp (Molenbeek), zelfde forum (Humo), wat van de uitspraak meer strategie dan verspreking maakt. Tot spijt en ergernis van de Brusselse Vooruit die het bij de Franstalige coalitiegenoten mag gaan uitleggen.

Voor wie er nog aan zou twijfelen: de mediatieke Vooruit-voorzitter Conner Rousseau is van vele markten thuis. Partijvoorzitter is hij in hoofdberoep, maar daarnaast is hij ook dj (‘vooral urban: schuurmuziek met een lekkere beat’) en deelnemer aan amusementsprogramma’s, ook al kan dit laatste wellicht niet los gezien worden van de resultaten die van zijn hoofdactiviteit verwacht worden. En tussendoor vond hij enkele weken geleden nog de tijd een bezoek te brengen aan Molenbeek. Gids van dienst was partijgenoot en schepen Jef Van Damme, zonder twijfel de geknipte persoon om de voorzitter de nodige duiding te verschaffen. Tevergeefs, want le président persiste et signe.

Zelfs na de rondleiding blijft hij bij zijn eerdere verklaring. ‘Hij (partijgenoot Van Damme, red) doet fantastisch werk, maar het bezoek heeft mijn punt bevestigd’, stelde hij in – jawel – Humo. Uiteraard volgde een nuance. En nee, hij bedoelde dus niet wat in de dorpsstraat bedoeld wordt wanneer soortgelijke verklaringen weerklinken. ‘Mijn boodschap was dat we de omstandigheden in die wijken moeten verbeteren door te investeren in taal, kinderopvang en onderwijs.’ Zoals vaker met krasse uitspraken komt de nuance die volgt op een koude steen terecht. ‘Molenbeek’ en ‘niet-België’ is hetgeen blijft hangen. En de basis van de controverse. Opnieuw.

Protest

Er kwam wat protest van de jongerenafdeling van zijn eigen partij, voorzichtig en wellicht obligaat, maar dat clubje lijkt niet direct een nest van politiek pitbulls te zijn. Voor het overige bevonden de critici zich aan Franstalige zijde, of in de Brusselse afdeling van zijn eigen partij, ook al oordeelden de meeste mandatarissen dat in deze zwijgen meer dan spreekwoordelijk goud was. ‘Onaanvaardbaar, stigmatiserend en xenofoob’, meende Ahmed Laaouej, voorzitter van de Brusselse PS. ‘Een herhaalde stommiteit blijft een stommiteit’, in de brontaal ‘connerie’ – hebt u hem? ‘De eerste verklaring was al onaanvaardbaar, maar nu wordt het een heus politiek probleem’, meent Brussels volksvertegenwoordiger Leila Agic (PS). Oud-burgemeester en huidige schepen van Molenbeek Françoise Schepmans (MR) heeft het wat genuanceerder over ‘meer ambitie graag, niet meer misprijzen’. Partijgenoot Dirk Lagast, zelf OCMW-voorzitter van Koekelberg, hekelt het ‘populistisch discours’. Oud-HLN-journalist Hilde Sabbe, als onafhankelijke verkozen op de Vooruit-lijst voor het Brussels parlement, zit er misschien nog wel het dichtst bij. Zij heeft het over ‘een strategie om stemmen bij het Vlaams Belang weg te kapen’. En voor wie niet vertrouwd zou zijn met de erg linkse opvattingen van Sabbe: ze bedoelde dit niet als een compliment.

De Vlaams-Brusselse politieke microkosmos heeft vaak de neiging de eigen bubbel te extrapoleren naar het ruime hinterland, niet zelden overgoten met een stevige saus arrogante betweterigheid. Maar dat is buiten de waard gerekend, de voorzitter, die eieren voor zijn geld kiest. Had hij het niet over ‘crapuul’ na de rellen tijdens de recentste wereldbeker? Zijn recente interview in Humo kristalliseert zich rond de Molenbeek-uitspraak, maar er is meer. ‘Wanneer we het interview van Rousseau in Humo lezen, hebben we moeite om ons in te beelden dat hier een verantwoordelijke van links spreekt’, merkte Pascal Delwit, als politicoloog verbonden aan de ULB en niet iemand die ervan verdacht wordt een MR-lidkaart op zak te hebben. ‘Hij gebruikt dezelfde terminologie als VOKA, Unizo en Bart De Wever.’

En dat doelt hij wellicht op zijn uitspraken over de vakbonden (‘Ze zijn eigenlijk wel content, hoor. Maar het zit in hun DNA om altijd meer te vragen’), de sociale zekerheid (‘Onze sociale zekerheid is zoals een winkel waar mensen komen stelen’) en zelfs het communautaire (‘Maar het klopt dat Brussel en Wallonië financieel in vieze papieren zitten. Als zij in 2024 extra geld willen, zullen ze daar grote hervormingen tegenover moeten zetten. Anders zullen wij niet aanvaarden dat er ook maar één euro extra naar Brussel en Wallonië gaat.’). Is dit het recept van een mayonaise die pakt?

Peiling

Volgens de recentste peiling van enkele maanden geleden blijkt Conner Rousseau de populairste politicus te zijn geworden. Bart De Wever zakt naar de tweede plaats, Tom Van Grieken komt op drie. Vooruit zou zelfs 16% van de stemmen halen (in 2019 was dat nog 10,14% voor het Vlaams parlement), een scenario waarin de kaap van de 700.000 stemmen en zo’n 20 zetels (vandaag 12) binnen bereik komt. Paris vaut bien une messe. Was het trouwens niet ene Louis Tobback die in 1991 zei: ‘Asielzoekers die hier als meeuwen op een stort komen zitten omdat dat makkelijker is dan thuis te vissen of de grond te verbouwen, dienen systematisch te worden uitgewezen’? Dit gebeurde minder dan twee weken na zwarte zondag. De SP verloor (-4), het VB won (+10). Tobback was toen uittredend minister van Binnenlandse Zaken en zou dit nog enkele jaren blijven in de regering-Dehaene I.

En voor de Brusselse Vooruit, in 2019 opgekomen in Brussel onder de naam ‘one.brussels-sp.a’, valt het misschien nog mee in 2024. Slagen ze erin hun positie aan Nederlandstalige kant te bestendigen (toen haalde ze 10.540 stemmen in de hoofdstad van 1,2 miljoen inwoners), blijft alles voor de rest ongeveer gelijk. En gaan we er realistisch van uit dat VB en N-VA niet in een Brusselse meerderheid zullen worden opgenomen, wel, dan zijn ze incontournable. Ondanks dit ‘politiek probleem’, dixit de PS-collega.

Leila Agic

Molenbeek als politieke hefboom