Beste Erik De Bruyn,

in je artikel van 3 augustus bij Doorbraak vergeleek je de Ku Klux Clan met de N-VA en het Vlaams Belang. Je beschreef het lot van een zwarte man die contact legde met leden van de KKK. Uiteindelijk deed hij leden van die club het licht zien. Je laat weten dat je nu hetzelfde zal doen en de dialoog zoekt met VB-aanhangers.

Deze vergelijking raakt mij persoonlijk op twee manieren. Allereerst in een positieve zin – het doet sterk denken aan mijn project ‘Links en Rechts in dialoog’ (podcast bij Doorbraak radio hier), wat vorig jaar een groot succes was. De lessen die ik hieruit trok, kunnen relevant zijn voor jou, Erik, en deel ik gaarne. Daarnaast bekroop me een minder optimistische stemming. Want hoe nuttig is het om te debatteren met mensen die rechts-realistische, patriottische en nationaalconservatieve bewegingen blijven relateren aan groepen als de KKK of de NSDAP?

Stemmen op rechtse partijen kan legitieme grondoorzaken hebben

Wie namelijk zegt dat N-VA en VB op zich een probleem zijn, miskent de oorzaak die aan de wieg staat van die partijen, namelijk België als land dat geen land is.

Hiermee is de kans groot dat de fout al aan het begin wordt gemaakt. De KKK staat bekend als een club die andere mensen haat vanwege hun raciale achtergrond, waarbij alle bijkomende redeneringen en argumenten ondergeschikt zijn aan dat feit. Iemand die op het VB of N-VA stemt, kan daarentegen allerlei uiteenlopende redenen hebben, sommige legitiem en sommige niet, wat een rationele discussie dan moet duidelijk maken.

Wie vraagt om oplossingen, saboteert het debat

Vermoeiend aan je oproep is het verzoek om ‘oplossingen’ – wat jij noemt ‘extreemlinks’ en ‘extreemrechts’ zouden die niet kunnen bieden. Hierbij verwijs ik echter naar een artikel op De Dagelijkse Standaard, ter verheldering. Veiligheidsexpert Leon Meijs omschrijft een toename aan geweld. Buiten de gewelddadige bendes is er nauwelijks een sociaal netwerk of gemeenschapsgevoel voor jongeren om op terug te vallen. Er is geen ontzag voor de autoriteiten en in de huidige softe cultuur levert dreigen met geweld meer tastbare resultaten en voordelen op dan je best doen op school. In een reactie op het artikel stelt ‘Mr. Blauw’ voor om de bloedwraak opnieuw te introduceren, ‘van de oude Germaanse stammen’.

Hiermee wordt bedoeld dat in de islamitische cultuur, men bij wangedrag direct verhaal haalt bij de familie – en niet zachtaardig. Dat werkt duidelijk, en die culturen hebben nu hier, op Europese bodem, wortel geschoten. Vooralsnog ligt het te ver buiten het politieke discours om de Germaanse oplossing serieus te overwegen, en eigenlijk kunnen we stellen dat alle oplossingen die serieus werken, zich buiten het gangbare discours bevinden.

Dit maakt praten over ‘oplossingen’ zinloos – eerst moet het discours verschuiven en daarvoor zijn meer analyses nodig. Hoe zinvol is het om hierover met links te dialogeren? Iemand van de linkerflank zal alléén als serieus te nemen oplossing aanvaarden: er nóg meer straatcoaches en jongerenwerkers tegenaan gooien. Wat we al decennia doen met marginale resultaten.

Verder valt op dat je veel aandacht schenkt aan wie je toevallig kent en terloops sprak. Niet altijd is duidelijk hoe dit bijdraagt aan je punt. Wat wél duidelijk is, is de hang naar cancel culture bij links: ‘Ik heb me dan maar gevoegd bij die andere “gecancelde” linkse bannelingen zoals Dyab Abou Jahjah en Mark Elchardus.’

Nuance als ‘gateway drug’

Dit is exact wat uw auteur ondervond in het dialoogproject. Niks is enger voor de linkse deugbrigade dan in aanraking komen met genuanceerde intellectuelen die als ‘gateway drug’ kunnen fungeren. Het zal maar per ongeluk gebeuren dat er voor de rechtse zienswijze een redelijk argument kan worden gemaakt: stel nu dat een woke-aanhanger dat zomaar leest en aan het twijfelen slaat! De woke-herders zijn bang om hun grip op hun kudde schapen te verliezen. Daarom is het in hun belang om zulke intellectuelen als ‘fascist’ af te schilderen en hen met pek en veren het vijandige kamp in te jagen.

Maar nog even over de uiteindelijke futiliteit van de discussies die je wil voeren, Erik. Wie wel eens met een deuger debatteert, weet hoe het gaat: je bouwt je argument heel systematisch op. Neem nu de massa-immigratie. Je wijst op de gevolgen voor de verzorgingsstaat, op de etnische spanningen die ontstaan en afnemende samenhorigheid, de achterstand qua taal en arbeidsmarkt, het steunen van een foute mensensmokkel branche en de impact van die verplaatsingen op het milieu. Als je je betoog goed opbouwt dan moet de deuger je op iedere afzonderlijke trede van de trap gelijk geven. Maar dan – als je bovenaan de trap komt en de conclusie trekt – dan vallen deugers weer terug in hun oude patroon: ‘Máár! Het is onze morele plicht om die mensen op te vangen! We moeten het goede voorbeeld geven! Hoe zou jij je voelen in hun situatie!’

Utopisme versus realisme

Deze terugval ontstaat doordat rechtsrealisten en linksutopisten zich anders verhouden tot de wereld. Rationalisten en realisten baseren hun wereldbeeld op argumenten, feiten en gevolgen: dat is hun basishouding in het leven. De ‘gutmenschen’, hun tegenpolen, willen zich vooral goed voelen – zij beoordelen de wereld op moralisme, gevoelens en intenties.

Als je redeneert vanuit een deontologische ethiek, dan doen feiten er niet toe. Zo zegt de Duitse denker Immanuel Kant dat de wereld ten onder mag gaan zo lang de rechtvaardigheid zegeviert. De Renaissance filosoof Niccolò Machiavelli stelt daarentegen dat een belastende daad haar excuus vindt in het resultaat. Als het resultaat goed is, zal het excuus dat ook zijn.

Alle hierboven genoemde factoren en omstandigheden opgeteld, is het duidelijk dat links en rechts überhaupt niet meer in dialoog kunnen. Voor linkse mensen is het sowieso maatschappelijk veilig om te deugpronken met hun standpunten – heb je al gedemonstreerd voor Black Lives Matter? – terwijl rechtse mensen letterlijk alles te verliezen hebben als zij voor hun standpunten uitkomen. Dat je account op sociale media wordt afgegrendeld is nog maar het minste: spoedig wordt je werkgever onder druk gezet, je partner lastiggevallen en je klanten worden weggepest. Wat overblijft is een discussie tussen links en rechts over het ‘waarom zij nu geen nuttige inhoudelijke discussie meer kunnen aangaan’. Die discussie kan toch leerzaam en verhelderend zijn, en dus de moeite waard.

Sid

Beste mijnheer Lukkassen,

debatteert u liever met mij terwijl iedereen mee leest? Nu, dat is geen enkel probleem. Het verbaast me wel dat u nog voor het debat begonnen is al weet wat ik ga vertellen. Nu heb ik ondertussen een vijftiental Vlaams Belang vrienden die kunnen getuigen dat de interessante gesprekken die wij via de mail voeren er helemaal anders uitzien dan u denkt. U hebt namelijk niet met een Gutmensch te doen. Ik dacht, misschien ligt het gewoon aan het feit dat meneer Lukkassen in zijn eigen project ‘Links en Rechts in dialoog’ ter linkerzijde enkel Gutmenschen heeft ontmoet. Is dat zo?

Een tweede misvatting is dat u zegt dat ik Vlaams Belang en N-VA vergelijk met de KKK. Ook dat is fout. Ik vergelijk Dries Van Langenhoven en zijn ‘Schild en Vrienden’-club met de KKK. En aangezien Dries verkozen werd als onafhankelijke op de VB-lijst erkennen beide betrokken partijen zelf dat er nog steeds een onderscheid bestaat tussen hen beiden. Anders had hij zich wel een lidkaart aangeschaft. Aangezien zij zelf dat onderscheid maken, doe ik het ook.

De essentie

Maar ik begrijp u. Onmiddellijk na het vermelden van Dries schrijf ik dat ik ook wel in gesprek wil gaan met sympathisanten van het Belang. En even later schrijf ik zelfs dat het VB en in mindere mate de N-VA een probleem op zich vormen. Maar dat is dus nog iets anders dan beide partijen vergelijken met de KKK. En er is geen enkele van mijn vijftien gesprekspartners bij het Vlaams Belang die mij in die zin gelezen heeft. Daarin staat u voorlopig alleen. Ik verdenk u echter niet van kwaadwilligheid. Volgens mij zijn het twee… laat ons het ‘onzorgvuldigheden’ noemen.

Nu die twee misverstanden de wereld uitgeholpen zijn raad ik u aan om de volgende keer van een blanco blad opnieuw te beginnen. Dan kunnen we het hebben over de essentie. Onderwerpen die u zelf al hebt aangesneden, zoals de betaalbaarheid van de sociale zekerheid. En het verband tussen massamigratie en de milieuproblematiek.
Voorts las ik toch al enkele frappante, boeiende zaken in uw betoog. Zoals het feit dat België geen land is. Kan u mij dan een voorbeeld noemen van een land dat wél een land is? Het Verenigd Koninkrijk misschien? Of Tsjaad?

Bloedwraak?

De gelijkenissen die u dan weer ziet tussen de islamitische cultuur en die van oude Germaanse stammen is verrassend, alsook uw lichte appetijt voor bloedwraak. Maar die uitspraken laat ik uiteraard geheel en al voor uw rekening. Ik heb tenslotte slechts chemie gestudeerd, geen filosofie. Ik kan u alvast meegeven dat bloedwraak niet meteen een thema is waarmee een partij electoraal zal scoren, als ik mag voortgaan op de andere reacties die ik tot op heden ontving. Dat u mijn interesse in oplossingen eerder vermoeiend vindt, kan ik gezien uw voorliefde voor bloedwraak nu echter wel plaatsen. Hoe u dat kan rijmen met het beeld dat u van uzelf hebt, namelijk dat van een ‘genuanceerd intellectueel’ is me dan weer een raadsel.

Verder wil ik u ook een tip geven bij het schrijven van uw eigen columns. Het feit dat ik vermeld dat ik wel eens met deze of gene persoon praat, is gewoon een kwestie van communicatie. Mensen lezen graag over interacties tussen andere mensen. Het houdt de zaken luchtig en op mensenmaat.

In ieder geval, indien u nog zin zou hebben om er opnieuw aan te beginnen, weet dan dat er ook mensen zijn die niet tot de rechterzijde behoren, maar die evenmin als Gutmenschen te omschrijven zijn. Laten we ze vrijdenkers noemen. Ze zijn misschien met weinig, maar ze bestaan.

Erik

Beste Erik,

ik las je reactie met genoegen, maar wil toch nog even gezegd hebben dat bloedwraak niet MIJN oplossing is, maar die van de aangehaalde. Het dient als voorbeeld om duidelijk te maken dat lezers en kiezers hun geduld verliezen na de zoveelste bloederige moordaanslag in Nederland.

Groet!

Sid

Leon Meijs

Het debat rechts-links: Lukkassen versus De Bruyn