In Järvenpää, 35 km ten noorden van de Finse hoofdstad Helsinki, overlijdt op 20 september 1957 de componist, violist, pianist, muziekpedagoog en dirigent Johan Sibelius, bijgenaamd ‘Jean’; hij is 91. Hij is Finlands meest befaamde componist.

Sibelius is bekend om zijn Valse triste, Finlandia, Tapiola, Kullerwo, Lemminkäiinen, Karelia-suite,… Maar hij schreef veel meer: zeven symfonieën en meer dan honderd liederen. Na zijn afstuderen aan de middelbare school in 1885 begint Sibelius rechten te studeren in Helsinki, maar bezoekt tegelijk het Muziekinstituut van Helsinki, pas drie jaar eerder opgericht door Martin Wegelius (1846-1906).

Sibelius studeert onder meer bij de in Duitsland geboren muziekprofessor, componist en verzamelaar van Finse volksliederen Richard Faltin en vooral bij Martin Wegelius, ook in Duitsland opgeleid. Hoewel Wegelius een fervent voorstander is van Richard Wagner, komt Sibelius niet onder de indruk van diens muziek. De eigenzinnige Sibelius is evenmin te vinden voor de muziek van Johannes Brahms en ontwikkelt vanaf het begin zijn eigen stijl.

Na zijn studie verhuist Sibelius naar het kuuroord Loviisa, waar hij tien jaar eerder tijdens hun zomervakantie een trio had opgericht met zijn broer Christian Sibelius en zus Linda Sibelius. Hij raakt ook bevriend met de Italiaanse componist Ferruccio Busoni (1866-1924), die hem kennis laat maken met de ‘Leskovieten’, een groep jonge kunstenaars. De alcoholconsumptie op hun bijeenkomsten beïnvloedt Sibelius meer dan hun artistieke prestaties.

Tot deze groep behoorden ook de rechter en schrijver Arvid Järnefelt (1861-1932) en zijn broer, de componist Armas Järnefelt (1869-1958). Op dat moment begon Sibelius zichzelf ‘Jean’ te noemen – of deden zijn vrienden dat eerst, het is niet uitgemaakt. Via Arvid en Armas ontmoet Sibelius hun zus Aino Järnefelts, die weldra zijn vrouw zal worden, een huwelijk dat 65 jaar standhoudt. Ze krijgen zes dochters: Eva, Ruth, Kirsti, Katarina, Margareta en Heidi.

In 1926 stopt Sibelius plots met componeren. Hij woont met zijn vrouw Aino in een bijzonder, voor hen gebouwd huis, Ainola genoemd. Het huis had tot de dood van Sibelius geen waterleiding omdat deze hem te veel zou afleiden tijdens het componeren. Aino blijft nog twaalf jaar in het huis wonen tot in 1969 ook zij overlijdt. Ze wordt naast haar man in de tuin van hun huis begraven.

Linda Sibelius

Vandaag 1957: Finse componist Johan ‘Jean’ Sibelius overleden