In het jonge België stelt het Nationaal Congres op 24 februari 1831 een eerste, voorlopig staatshoofd (regent) aan. De keuze valt op Surlet de Chokier, gewezen collaborateur met de Franse bezetter.

Deze Luikenaar, geboren in 1769 als Erasme Louis Surlet de Chokier, maakt tijdens de Luikse Revolutie van 1789 deel uit van de agressieve ‘patriotten’ die, in navolging van de Franse Revolutie, het Luikse regeringsgebouw binnenvallen. De prins-bisschop moet vluchten voor zijn leven.

Na de Franse annexatie van de zuidelijke Nederlanden in 1795, wordt hij een toegewijde collaborateur met de Franse bezetter. In 1800 benoemen ze hem op 31-jarige leeftijd tot burgemeester van Gingelom (Limburg). Goed werk, prijzen de Fransen, en ze belonen hem in 1812 met een zitje in de Franse Assemblée Nationale in Parijs.

In 1830 wordt Surlet de Chokier voorzitter van het Nationaal Congres, de grondwetgevende vergadering van het prille België. In 1831 is hij een van de 51 indieners van het voorstel om Louis d’Orléans, zoon van de Franse vorst, tot koning van België te maken. Maar Louis-Philippe I van Frankrijk wijst de benoeming van zijn zoon af onder druk van de grote mogendheden. Die zien dat terecht als een provocatie en stellen hun veto. Surlet de Chokier wordt ’in afwachting’ tot regent benoemd.

Hij benoemt meteen de geboren Fransman Charles Latour Rogier tot kolonel en zijn vleugeladjudant, een maand later ook tot administrateur van de Openbare Veiligheid en in juni ook nog eens tot gouverneur van de provincie Antwerpen. De cumulatie doet haar intrede. Surlet de Chokier benoemt de Luikse magistraat Etienne de Sauvage (1789-1867) tot formateur. Diens kabinet bestaat haast volledig uit Luikenaren, de enige ‘Belgisch-betrouwbare’ groep. En het zijn allemaal liberalen.

Koning Leopold I van België legt op 21 juli 1831 de grondwettelijke eed af. Zo komt er na vijf maanden een einde aan het regentschap van Surlet de Chokier. Voor zijn bewezen diensten krijgt hij een Belgisch pensioen van tienduizend gulden, maar hij blijft principieel pro-Frans: in augustus 1831 wordt hij verkozen tot senator, maar weigert dat ambt te aanvaarden en trekt zich voorgoed terug uit de Belgische politiek. Tot aan zijn overlijden in 1839 blijft hij wel nog burgemeester van Gingelom, want die functie had hij van de Fransen gekregen.

In Brussel wordt hij geëerd met een ‘Surlet de Chokierplein’. Daar staat ook het gebouw van de Franse Gemeenschapsregering.

Louis d’Orléans

Vandaag 1831: Surlet de Chokier, gewezen collaborateur, wordt eerste staatshoofd van België