De president kondigt een ‘trêve politique olympique’ af – een olympische politieke wapenstilstand, en benoemt voorlopig geen premier.

De gelegenheidscoalitie van linkse partijen in Frankrijk blijft op hoge toon roepen dat ze de verkiezingen heeft gewonnen en het democratisch recht heeft om te regeren. Al is ze in de minderheid. De ene na de andere kandidaat voor het premierschap werd aangedragen, maar president Emmanuel Macron reageerde daar niet op.

Het Nieuwe Volksfront

Over de laatste kandidaat schijnen alle partijen van het linkse Nieuwe Volksfront het eens te zijn: Lucie Castets, een pedant uitziende schooljuf die directeur Financiën is op het stadhuis van Parijs. Ze zegt geen woord zonder het eerst van een papiertje te lezen en daarnaast staat het budget van de hoofdstad bekend als een chaos zonder weerga. De stad heeft met voorsprong de hoogste gemeentebelasting van Frankrijk: vijfmaal gemiddeld.

Het hindert Castets niet, ze begon meteen over ‘het ontkennen van de democratie door de president’ en ‘links heeft gewonnen’. Ze ‘eist dat de president haar premier maakt’. Dat lijkt een slecht begin…

Bovendien heeft links niet echt gewonnen. Het Rassemblement National heeft de grootste zetelwinst behaald én is de grootste partij geworden in de Assemblée. De uiterst labiele gelegenheidscoalitie van communisten, socialisten, groenen en extreemlinks is inderdaad groter geworden dan die op centrum en rechts. Maar je moet wel iedere morgen in de krant kijken of dat Volksfront nog bestaat.

Politieke wapenstilstand

Voor Franse begrippen is het uitzonderlijk om een demissionair kabinet te hebben. Wat in Nederland of België rustig een jaar kan duren, komt hier normaal gesproken niet voor. De president beslist en er is binnen een of twee weken een nieuw kabinet. Nu niet, omdat er helemaal geen meerderheid te vinden is. Noch in de oppositie, noch in het presidentiële centrum. Terwijl links blijft roepen dat het direct aanwijzen van een premier uit de grootste partij of coalitie een grondwettelijke plicht is. Dat is onzin: coalities hebben zonder meerderheid geen rechten.

Afgelopen dinsdag liet Macron voor het eerst sinds de parlementsverkiezingen van zich horen.

Hij gaf een televisie-interview in een speciale olympische studio met schitterend uitzicht op de Eiffeltoren. Zijn belangrijkste mededeling was dat hij een ‘politieke wapenstilstand’ afkondigde tot half augustus, na de Olympische Spelen. Voor die tijd zal hij geen nieuwe premier benoemen.

Over wie dat zal zijn en uit welke politieke richting, liet hij niets los. En over de nieuwe linkse kandidate, bovengenoemde Lucie Castets, liet hij desgevraagd vallen dat daar nog helemaal geen sprake van was. Misschien kiest hij iemand uit zijn eigen centrum? Die zou kunnen regeren met steun van gematigd links en rechts. Dan kan de president nog voor hij in 2027 weg moet de verhoging van de pensioenleeftijd van 62 naar 64 consolideren.

Extreemlinks

Extreemlinks is razend en schildert de president af als een despoot. Het kon eindelijk de macht ruiken, zoals extreemrechts dat kon toen het de eerste ronde van de verkiezingen won. Macron liet dinsdag ook nog weten blij te zijn dat het Rassemblement National in de tweede ronde toch een tik had gekregen. Al werd het de grootste, de verwachtingen na de eerste ronde werden bij lange na niet gehaald.

De voornaamste oorzaak waren politieke manipulaties; de beruchte désistement: één kandidaat van de drie trekt zich terug om een andere te bevoordelen. De president deed daar zelf aan mee en spande bij gelegenheid samen met extreemlinks. Zo kwam er nu bijvoorbeeld een officieel als staatsgevaarlijk aangemerkte Antifa-activist in de Assemblée, die op deze manier werd gekozen.

Een ander parlementslid van extreemlinks had opgeroepen Israëlische deelnemers aan de Olympische Spelen ‘het leven zuur te maken’. Dat vond de president helemaal een schande. En ja, premier Benjamin Netanyahu was natuurlijk, net als iedere andere regeringsleider, welkom als hij de openingsceremonie zou willen bijwonen, antwoordde hij desgevraagd. ‘Maar dat gebeurt niet, want hij is net in Amerika om het Congres toe te spreken’, voegde hij er glimlachend aan toe. Die beveiligingsnachtmerrie blijft ons godzijdank bespaard, zag je hem denken.

Minachting

De olympische competitie is overigens al begonnen: deze week voetbalde Israël tegen Mali in Parijs. Ik hoef u niet te zeggen welk deel van het publiek meteen de Israëlische supporters te lijf ging. Dat belooft wat.

Ook bij de stemming voor de voorzitter van de Assemblée zette extreemlinks een nieuwe toon. Traditioneel staat het jongste lid bij de urn waar leden hun stembiljet indoen, om iedereen de hand te schudden. Maar leden van het extreemlinkse LFI vertikten dat, omdat de benjamin toevallig het Rassemblement vertegenwoordigde. Er werden grimassen gemaakt naar de 22-jarige, en zelfs obscene gebaren. Terwijl hij maar glimlachend keurig zijn hand bleef uitsteken. Zelden werd de totale minachting van links voor de elf miljoen Fransen die in eerste instantie Rassemblement stemden zo zichtbaar.

Nog erger is dat het Rassemblement als grootste partij door alweer politieke machinaties uit alle belangrijke commissies van de Assemblée werd gehouden. Zelfs president Macron gaf toe dat geen goede zaak te vinden.

Maar niet getreurd: ‘We moeten als Fransen nu maar even de politiek laten rusten, en genieten van de Spelen’, zei de president. ‘Daarna kunnen we ons druk maken over wie er gaat regeren’. Hij werd prompt een Romeinse keizer genoemd, die met brood en spelen voor het volk de aandacht van belangrijker zaken afleidt. In dezelfde geest kun je inderdaad zeggen dat Macron het politieke bestel in brand heeft gestoken.

Lucie Castets

Dinsdag witte rook uit het Élysée

Franse medailleregen verdringt politieke chaos

Keizer Macron: brood en Olympische Spelen