Spaans minister van Buitenlandse Zaken Josep Borrell is misnoegd. De herhaaldelijke uitspraken van Jan Peumans, ter ondersteuning van de Catalaanse politieke gevangen, hebben kwaad bloed gezet bij de unionistische Catalaan Borrell. Als tegenmaatregel besloot deze de diplomatieke status van André Hebbelinck, vertegenwoordiger van de Vlaamse regering in Madrid, te ontnemen. Het is een ongeziene stap verder in de verslechtering van de diplomatieke relaties tussen Spanje en België, en dat op de dag dat het exact één jaar is dat de ‘Jordis’ in voorarrest zitten.

Peumans blijft Forcadell steunen

Belgisch ambassadeur Marc Calcoen werd vandaag al voor een derde maal in een maand tijd door Borrell ontboden om uitleg te geven over de uitdrukkelijke steun van Vlaams parlementsvoorzitter Peumans aan de Catalaanse politieke gevangenen. Het zit Jan Peumans hoog dat de Catalaanse politici, en vooral zijn voormalige collega Carme Forcadell, nog altijd achter tralies zitten. Forcadell was tot vorig jaar nog Catalaans parlementsvoorzitster, en zit opgesloten wegens het houden van debatten, over onafhankelijkheid, in het Catalaans parlement. Het Spaans Grondwettelijk Hof had haar dat toen uitdrukkelijk verboden. Peumans vindt dat het opsluiten van politici omwille van hun mening, ‘een daad van geweld’ is.

Op 7 september nog bezorgde Europees parlementslid Mark Demesmaeker (N-VA) nog een steunbrief van Peumans aan Forcadell, in een bezoek aan de gevangenis van Mas d’Enric met een delegatie van Europese parlementsleden. Peumans klaagde in die brief het Spaanse politiegeweld aan tijdens het Catalaanse onafhankelijkheidsreferendum, dat hij ‘de schandaligste uitdrukking vindt van een ondemocratisch beleid’. Wat voor de Spaanse regering onverteerbaar is, zijn zijn verklaringen over het maandenlang gevangen houden van de politici, wat hij een ‘nog heimelijker daad’ vindt en ‘het bewijs dat de Spaanse centrale regering niet in staat is om aan de voorwaarden te voldoen om deel uit te maken van een moderne democratische Europese Unie’.

Belgische ambassadeur machteloos

De Belgische ambassadeur in Madrid, Marc Calcoen, moest al drie maal opdraven om verklaringen te geven over Peumans, verklaringen waarmee de Spanjaarden dus uiteindelijk geen genoegen namen. Calcoen maakte zich eerder al zorgen over de ‘steeds langer wordende lijst van irritaties’ uit Spanje, vooral vanwege de aanwezigheid van de Catalaanse ballingen op Belgische bodem en de steun uit Vlaanderen aan hen. Peumans zelf liet verstaan dat ‘Buitenlandse zaken hem niets te vertellen heeft’.

Niet alleen weigerde Peumans zijn woorden terug te nemen of zijn excuses aan te bieden, hij bleef bij zijn standpunt en herhaalde dit nog eens tijdens de opening van de expositie ‘De stembusrevolutie’ op 10 oktober. Die expositie over het Catalaanse onafhankelijkheidsproces werd ingehuldigd in het bijzijn van onder andere voormalig Catalaans minister-president Carles Puigdemont, Elisenda Paluzie van de Catalaanse onafhankelijkheidsbeweging ANC, Pere Jordi Junqué i de Fortuny (ANC Brussel) en Bernard Daelemans (Vlaamse Volksbeweging). Dat deze expositie doorgaat in de Zuilenzaal van het Vlaams Parlement (tot 20 oktober) is ook een doorn in het oog van Spaans minister Josep Borrell. Naast de steun die Jan Peumans als parlementsvoorzitter geeft aan de Catalaanse zaak.

Vlaamse vertegenwoordiger is kop van Jut

André Hebbelinck, vertegenwoordiger van de Vlaamse regering in Madrid, krijgt zo de vergelding te verduren van de Spaanse diplomatie. Het Spaanse ministerie van Buitenlandse Zaken ontneemt Hebbelinck’s diplomatieke voorrechten en status en laat weten geen Vlaamse vertegenwoordiger meer te zullen erkennen tot de houding van Vlaanderen verandert. Zoals Doorbraak eerder dit jaar berichtte, kwam Hebbelinck al eens in het vizier van Spanje, dat hem ervan beschuldigde ‘alle en iedere stelling van de independentisten genegen te zijn’. De diplomatieke crisis tussen de twee landen is er sindsdien alleen maar erger op geworden. Dat Spanje, een EU-lidstaat, de diplomatieke voorrechten van een vertegenwoordiger van een andere EU-lidstaat ontneemt, is ongezien in de EU.

Spanje’s staatssecretaris voor de EU, Luis Marco Aguiriano, drukte al zijn ‘diepe ongenoegen’ uit. Hij verklaarde voor dit laatste incident nog aan de Belgische ambassadeur dat ‘Spanje een volwaardige democratie is, waar geen enkele Europese lidstaat of internationale instelling over twijfelt’. De uitspraken van Peumans worden in Madrid dan ook als ‘onaanvaardbaar’ gezien.

De ‘Jordis’: 1 jaar achter tralies

Gisteren was niet alleen de dag van het diplomatisch incident. Het was ook de dag waar opnieuw duizenden Catalanen verzamelen bliezen om Jordi Sànchez (oud-voorzitter ANC) en Jordi Cuixart (Òmnium Cultural) een hart onder de riem te steken. De beide mannen zitten al een jaar achter de tralies zonder een begindatum voor hun rechtszaak in zicht. Ze worden beiden van rebellie en opstand beschuldigd om deel te nemen aan de betoging op 20 september 2017 en tot betogen op te roepen, toen de Guardia Civil huiszoekingen verrichtte in verschillende Catalaanse ministeries. Hoewel er geen gewelddadige incidenten waren die dag, worden de ‘Jordis’ net daar van beschuldigd: volgens het Spaanse strafwetboek houden rebellie en opstand een expliciet gewelddadig karakter in.

Niet alleen Peumans liet van zich horen. Gisteren vroeg ook federaal volksvertegenwoordiger Hendrik Bogaert (CD&V) op Twitter om de ‘Catalaanse politieke leiders vrij te laten’.

Please release the Catalan political leaders immediately and start negotiations with mutual concessions. EU is an economic union and also a union of values.
Not acceptable to emprison someone for his political beliefs. EU please intervene, is no internal affair. #Catalunya

— Hendrik Bogaert (@hendrikbogaert) October 16, 2018

Bogaert riep hierbij ook op om ‘onderhandelingen met wederzijdse toegevingen op te starten.’ Nog volgens hem is ‘de EU een economische unie maar ook een waardenunie’. Bogaert besluit dat het ‘onaanvaardbaar is iemand op te sluiten omwille van zijn politieke overtuigingen’ en roept de EU op tussen de komen, gezien het ‘geen interne zaak is’.

Luis Marco Aguiriano

Spanje ontneemt diplomatieke status van vertegenwoordiger Vlaamse regering