De verkiezingen van vorige zondag in Portugal toonden een ruk(je) naar rechts: de conservatief rechtse centrumdemocraten van de Democratische Alliantie (AD, een samengaan van 4 partijen) van partijleider Luis Montenegro haalde met 79 zetels nipt de overwinning.

Dat ging ten koste van de socialisten (77 zetels, komende van een absolute meerderheid van 120 zetels) die nog maar eens kampten met de naweeën van een corruptieschandaal. Tegelijk haalde ook het radicaal rechtse Chega 18% van de stemmen(48 zetels), met hun anti-immigratieprogramma.

Portugal wordt ook wel de laatste open achterdeur van Europa genoemd inzake illegale immigratie. De wegkijkpolitiek van de socialistische regering heeft de voorbije jaren de situatie doen escaleren. Hoewel het nog niet duidelijk is welke coalitie er uit de bus gaat komen heeft Luis Montenegro al gezegd dat hij weigert om met Chega in een coalitie te stappen. De socialisten hebben op hun beurt gezegd dat ze geen steun zullen geven aan het conservatieve AD van Montenegro, waardoor ook Portugal mogelijk aankijkt tegen een lange regeringsvorming.

Het Belgisch model

Net zoals in Spanje en Nederland is het zeer de vraag of de stembusuitslag ook in Lissabon weerspiegeld zal worden in de regering, zodat de keuze van de burger ook in beleid kan worden omgezet. Het bij voorbaat uitsluiten van politiek andersdenkenden begint daarmee in de Europese politiek een fundamenteel probleem te worden. Het ‘ Belgisch model’ maakt opgang en het oogt nergens fraai.

{In Portugal spreken ze nu ook al van een Cordão sanitario.]

In Portugal spreken ze nu ook al van een cordão sanitario. Het effect van dat cordon blijkt almaar toxischer voor de democratie, nu ook centrumpartijen al bij voorbaat elkaar als regeringspartners beginnen uit te sluiten zodat het onmogelijk wordt om nog een parlementaire meerderheid te vormen. De burger voelt zich niet langer vertegenwoordigd en toch wordt precies aan hem antipolitiek verweten door zij die weigeren om aan tafel te schuiven voor een gesprek met de ‘andere kant’.

Het lijkt erop dat politici zichzelf door hun onverzoenbare opstelling uit de markt aan het prijzen zijn want de Nederlandse informateur intussen is de niet-verkozen Kim Putters, voorzitter van de Sociaal Economische Raad. De man lijkt er beter dan zijn politieke voorgangers in te slagen om de standpunten van de partijen dichter bij elkaar te brengen.

In Lissabon spreekt men nu al van een patstelling die kan leiden tot nieuwe verkiezingen binnen enkele maanden. In België mogen in het licht van een patstelling na de verkiezingen de voorzitters van de SERV en de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven zich alvast aan de zijlijn beginnen warmlopen.

Luis Montenegro

De kiezers wikken, de verliezers beschikken