Riad Salameh (73), de gouverneur van de Libanese Nationale Bank, is op 30 juli opgestapt. Slechts weinigen zullen zijn vertrek betreuren. Hij is namelijk een van de hoofdverantwoordelijken van de dramatische economische en financiële toestand waarin Libanon zich bevindt.

Salameh was maar liefst 31 jaar lang gouverneur van de Libanese Nationale Bank. (Het gebeurt wel meer in Libanon dat politici en topmanagers abnormaal lang in functie blijven.) Hij is afkomstig uit de Maronitische (katholieke) bourgeoisie. De gouverneur van de Libanese NB is altijd een maroniet. Ooit had Salameh een uitstekende reputatie, want het is mede dankzij hem dat Libanon zich heeft kunnen herpakken na de destructieve burgeroorlog (1975-1990). En ooit werd hij zelfs getipt als toekomstige Libanese president.

Ponzi-systeem

Salameh begon zijn carrière bij Merrill Lynch, waar hij het fortuin beheerde van de soennitische politicus en miljardair Rafik Hariri. Hariri was de voormalige eerste minister die omkwam bij een bomaanslag in 2005. Het is Rafik Hariri die Salameh in 1992 aanstelde als gouverneur van de NB. Salameh heeft bovendien ook altijd op de steun kunnen rekenen van Nabih Berri, de sjiitische (eeuwige) voorzitter van het Libanese parlement.

Het begon pas verkeerd te lopen sinds 2019, want toen ging Libanon de dieperik in. Vanaf 2016 gebruikte Salameh allerlei rare trucs om het geld van de NB te beheren. Dit deed hij onder meer door een zogenaamd ponzi-pyramidesysteem. En dat begon zich te wreken drie jaar later.

Gestage neergang

De rest van het verhaal kennen we: sedert 2019 heeft het Libanese pond 98 procent van haar waarde verloren; de staatsschuld bedraagt 170 procent van het bruto nationaal product (bnp); de Libanezen hebben geen toegang meer tot het spaargeld dat ze bij banken hebben staan; er is maar een paar uur per dag elektriciteit beschikbaar; de voedselprijzen zijn sinds 2019 bijna vertienvoudigd; de werkloosheid bedraagt 40 procent; 70 procent van de bevolking leeft onder de armoedegrens.

De explosie in de haven van Beiroet op 4 augustus 2021 en de coronacrisis deden de rest. Maar voor de algehele neergang hielp de gouverneur de Libanese politici en rijken om hun geld te verkassen naar het buitenland, om het zo te beschermen tegen devaluatie. Libanon heeft ondertussen een deal gesloten met het Internationaal Monetair Fonds (IMF). Maar aangezien Libanon haar verplichtingen niet nakomt, krijgt het geen geld van de organisatie.

In januari dit jaar stemde de Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers in met een resolutie met betrekking tot de situatie in Libanon. Daarin roept zij op tot sancties tegen het land. Malik Ben Achour diende de resolutie in: hij is een PS-politicus uit Verviers met Tunesische roots.

Veel eisen

‘De tekst werd bekritiseerd door parlementslid Peter de Roover, een lid van de nationalistische partij Nieuw-Vlaamse Alliantie, die de toon ervan denigreerde en beweerde dat die vergelijkbaar was met België dat “in een ivoren toren staat en anderen vertelt wat ze moeten doen”’, stelde op 18 januari 2023 de krant The National uit Verenigde Arabische Emiraten.

De inhoud van de resolutie doet inderdaad de wenkbrauwen fronsen. Libanon moet aan zoveel eisen voldoen, dat de focus verloren raakt. En het is vreemd dat de resolutie ervoor pleit steun te blijven verlenen aan de Palestijnse vluchtelingenorganisatie UNRWA. Want het bestaan van die organisatie houdt het vluchtelingenprobleem en de ongelijkheid tussen Libanezen en Palestijnen in stand. Terwijl er elders in de resolutie geprotesteerd tegen de discriminatie van Palestijnen in Libanon.

Witwassen

Salameh wordt gezocht door de Libanese justitie en die van verschillende andere Europese landen waaronder Zwitserland. Er loopt ook een Frans en Duits aanhoudingsmandaat tegen hem. Van de Libanese justitie hoeft hij niks te vrezen, want die wordt onder de knoet gehouden door de politici. Bovendien levert Libanon haar onderdanen niet uit aan andere landen.

Hij staat onder verdenking van het witwassen van geld, het oprichten van spookfirma’s, verduisteren van geld, gebrekkig management en louche immo-investeringen in onder meer Europa. ‘De Salameh-clan heeft een totale vastgoedportefeuille van 120 miljoen euro in Europa, waarvan 7 miljoen in België’, lazen we nog deze zomer in het Franse magazine 6mois.

Opvolger

We beschikken niet over details over het immo-imperium van Riad Salameh in België. Begin dit jaar zijn Europese rechters tot drie keer naar Libanon gereisd om daar Salameh te ondervragen. Met de ‘Salameh-clan’ bedoelen we naast Riad in de eerste plaats zijn broer Raja.

Omdat ze geen opvolger konden vinden voor Salameh, wordt de vicegouverneur nu gouverneur, en dat is Wassim Mansouri, een sjiiet. Met als risico dat Hezbollah haar wurggreep op de Libanese samenleving nog zal versterken. Het is de eerste keer dat een sjiiet de NB leidt.

Malik Ben Achour

Plots vertrek corrupte gouverneur Libanese bank met tentakels tot in België