Antisemitisch geweld en haatdragende uitingen op Amerikaanse universiteiten en hogescholen zijn de afgelopen jaren zorgwekkend toegenomen. In het bijzonder na de terroristische aanval van Hamas op Israël op 7 oktober 2023 lijkt een golf van antisemitisme over veel campussen te zijn gespoeld. Hoewel verschillende decanen beloofden het tij te keren, blijken hun inspanningen tot nu toe grotendeels tevergeefs.

De wortels van het probleem liggen diep. Aan de ene kant is er de jarenlange invloed van de Qatarese overheid, die door middel van grootschalige donaties aan vooraanstaande instellingen invloed heeft proberen te kopen. Aan de andere kant zien we een verontrustende toenadering tussen radicaal-linkse groeperingen, met hun anti-Israëlretoriek, en geldschieters die terreurbewegingen als Hamas steunen.

Deze gemengde ideologische en financiële belangen lijken een uitstekende voedingsbodem voor de huidige antisemitische stemming. Universiteitsvoorzitters, vaak academici zonder substantiële managementervaring, worden overspoeld door de complexiteit van dit vraagstuk en slagen er maar niet in hiermee op een correcte manier om te gaan.

Tunnelvisie

De getuigenissen van de voorzitters van Harvard, MIT en de universiteit van Pennsylvania voor het Huis van Afgevaardigden in december 2023 waren ontstellend. Zo leken ze onder andere verrast te zijn door sommige kritische vragen over de veiligheid van Joodse studenten op hun campussen. Ook de zwakke getuigenis op 17 april van Manouche Shafik, de voorzitster van de Columbia-universiteit in New York, was niet veel beter.

De oorzaken van dit falen zijn divers. Veel academici hebben een tunnelvisie en onderschatten de belangen van externe factoren zoals donateurs, media en lokale gemeenschappen. En toch kunnen ze ook snel handelen als ze merken dat dit in hun belang is. Een recent voorbeeld is de opkomst van de Black Lives Matter-beweging. De universiteitsvoorzitters rolden over elkaar om als eerste een robuust diversiteits-, gelijkheids- en inclusiebeleid op hun campus op te zetten om zo te voldoen aan de behoeften van de studenten om zich meer aanvaard te voelen.

Maatregelen

Het rapport ‘Campus Antisemitism Report Card‘ van de Anti-Defamation League (ADL) laat zien dat veel topuniversiteiten op belangrijke punten nog steeds tekortschieten. De conclusie is pijnlijk: de meeste instellingen, zelfs de Ivy League universiteiten, falen als het gaat om de bestrijding van dit groeiende probleem.

Welke maatregelen kunnen de universiteiten volgens dit rapport nog zoal nemen:

– In plaats van weg te kijken moet er krachtdadiger worden opgetreden en antisemitisme moet bij de wortel worden aangepakt. De definitie van antisemitisme van de International Holocaust Remembrance Alliance moet het uitgangspunt zijn.

– Vrijheid van meningsuiting is belangrijk, maar mag nooit de deur openzetten voor intimidatie en haatzaaierij. Duidelijke gedragscodes zijn essentieel en dienen consequent nageleefd te worden. Overtreders moeten worden gestraft met schorsing, ontslag of aangifte.

– Eerstejaarsstudenten moeten bij aanvang van hun studie verplicht les krijgen over antisemitisme en de lokale Joodse gemeenschap. Dit bevordert wederzijds begrip en voorkomt stigmatisering door onwetendheid.

– Joodse sprekers, artiesten en tentoonstellingen op de campus moeten kunnen rekenen op adequate beveiliging, zodat zij niet worden overschreeuwd of aangevallen.

– Ouders en donateurs moeten financiële steun opschorten tot er een duidelijk beleid is uitgewerkt om Joodse studenten, medewerkers en docenten te beschermen.

Academische excellentie

De universitaire wereld in de Verenigde Staten staat voor een belangrijke keuze. Ofwel wordt dit hardnekkig probleem nu eindelijk ernstig genomen en aangepakt, ofwel verliezen de universiteiten en hogescholen hun academische waardigheid, met alle gevolgen van dien voor de Joodse studenten, medewerkers en docenten.

Het verleden leert trouwens dat wegkijken geen optie is als het gaat om de bestrijding van antisemitisme. Onverschilligheid en laksheid hebben in het verleden vaak geleid tot verregaande escalatie van haatdragend sentiment en geweld tegen Joden. Effectief optreden tegen antisemitisme bevordert tevens een sfeer van tolerantie en wederzijds respect. Waar Joden zich veilig voelen, zal dit ook gelden voor andere minderheidsgroepen. Het doorbreken van de cyclus van haat en vooroordelen zal de gehele academische gemeenschap versterken.

Universiteiten behoren een plaats te zijn waar kennis, innovatie en wederzijds respect hand in hand gaan. Laten we hopen dat dit actuele rapport een wake-upcall is voor alle betrokkenen: voorzitters, bestuurders, docenten, studenten en donoren.

Universiteiten en hogescholen die erin slagen het antisemitisme en de onverdraagzaamheid op hun campussen terug te dringen wacht een toekomst van vooruitgang en academische excellentie. Degenen die deze realiteit negeren, riskeren een neerwaartse spiraal van conflicten en reputatieschade, maar vooral ook het verlies van talent.

Manouche Shafik

De falende aanpak van antisemitisme op Amerikaanse universiteiten