De Vlaamse wielerklassiekers blijven voorlopig overeind. Toch toont de situatie bij onze noorderburen aan hoe kwetsbaar de situatie is voor de koers, dé volkssport bij uitstek in Vlaanderen. Door de heropflakkering van het coronavirus zijn events met publiek opnieuw verboden in Nederland. Het heeft al geleid tot de afgelasting van de Amstel Gold Race. Terwijl dé grote testcase van het wielerseizoen wel is meegevallen. Puur cijfermatig dan toch.

Die test voor het vervolg van het wielerseizoen was natuurlijk de Ronde van Frankrijk, het grootste wielerevenement van het jaar. Toen het wielerseizoen onderbroken werd na de covid-19-uitbraak, was het meteen duidelijk dat op zijn minst de Tour de France toch gered moest worden. Voor het voortbestaan van de sport.

Slechts drie ploegen overleven jaar zonder Tour

Volgens de nummer 2 uit de Tour van 2017 zouden slechts drie ploegen het volgende jaar halen. Hij werd niet meteen tegengesproken. Sowieso haken sponsors af. Als de Tour niet had plaatsgevonden, was de schade niet te overzien geweest.

De UCI had voor de Ronde van Frankrijk een strikt protocol opgesteld, zo heette het. Wat het gebeuren rond de koers betreft (de verplaatsingen, de omgeving in en rond het hotel…), bereikten gemengde signalen de buitenwereld. De wedstrijdbeelden van de Ronde van Frankrijk strookten echter helemaal niet met de aankondiging van extreme maatregelen.

Rijen dik op Peyresourde

Vooral de passage over de Peyresourde in de achtste rit zorgde voor merkwaardige taferelen. Terwijl de renners zich één voor één naar de top van de klim sleepten, moedigden supporters rijen dik hen aan. De meesten droegen wel mondmaskers, zij het dikwijls verkeerd. In één van de volgwagens zat ook de Franse premier. Jean Castex kwam aan de aankomst voor alle camera’s doodleuk vertellen hoe goed alles verliep en hoezeer hij organisator ASO moest feliciteren.

Stilaan ging bij ASO wel een belletje rinkelen: voorzichtigheid was geboden. Dus werd beslist toch over te gaan tot publieksvrije zones aan de finish, een besluit dat evenwel niet staande bleef. Het slotweekend was té uitnodigend, met een allesbeslissende klimtijdrit naar La Planche des Belles Filles op zaterdag en de slotrit naar de Champs-Élysées ’s anderendaags.

Onverantwoorde toestanden op La Planche

Op La Planche zouden slechts 5000 toeschouwers worden toegelaten. Op de top strookte dat mogelijk met de werkelijkheid, maar helemaal niet wat de totaalcijfers betreft. De mensen op de flanken van de klim meegerekend ging het om een veelvoud. Onverantwoord.

Toch was UCI-voorzitter David Lappartient lovend over de geleverde inspanningen. ‘Dat de Tour is uitgereden, toont dat het protocol gerespecteerd wordt, ook door de ploegen.’ Hij heeft de resultaten aan zijn kant. Op een totaal van 700 betrokken mensen testten tijdens drie weken Ronde van Frankrijk een vijftal personen positief op covid-19. Daarbij geen enkele wielrenner.

Veelbelovend

In elk geval: la Grande Boucle was uitgereden, veelbelovend voor het vervolg van het seizoen en dus de Vlaamse klassiekers. Zelfs mits het in Frankrijk wel fout was gelopen, had Vlaanderen op zijn minst nog enige hoop mogen koesteren op het doorgaan van zijn grootste wielerwedstrijden. Omdat de burgemeesters de vlucht vooruit namen.

Zo werd besloten om op de hellingen in de Ronde van Vlaanderen geen publiek toegelaten. ‘Het werd al heel snel duidelijk dat dit noodzakelijk was en dat het anders niet haalbaar was’, aldus Joris Nachtergaele (N-VA), burgemeester van Maarkedal, de gemeente van de Taaienberg en Eikenberg. De lokale leiders zagen de cijfers van vorig jaar, met enorme toeschouwersaantallen. Ze vreesden anders de volkstoeloop niet aan te kunnen. ‘We hebben een besluit genomen voor de hele regio. De burgemeesters zaten hierover op dezelfde lijn.’

Beslist voor aanvang van de Tour

‘Dit is wel al beslist voor de Ronde van Frankrijk’, benadrukt Nachtergaele. ‘Wat we daar te zien kregen, was een bevestiging wat er kon gebeuren als we de hellingen niet zouden afsluiten.’ Nachtergaele ging het dit jaar niet om races als Brugge-De Panne of Gent-Wevelgem. ‘Neen, bij ons passeert enkel de Ronde van Vlaanderen.’ Maar ook andere Vlaamse koersen zaten natuurlijk met hetzelfde gegeven.

Daarom nam de Heuvellandse burgemeester Marc Lewyllie (Gemeentebelangen) voor Gent-Wevelgem een gelijkaardig besluit. Met de Druivenkoers kende de regio rond Overijse al een goede repetitie voor de Brabantse Pijl en ook het Antwerps grondgebied hield er zo eentje met de Antwerp Port Epic, met de Scheldeprijs in het vooruitzicht.

Geen politiestaat

Het belangrijkste op de wedstrijddagen is de controle. Gemeenten worden geen politiestaten, maar er moet wel handhaving zijn. ‘Ik heb overleg gepleegd met de politie. We gaan die dag ruimschoots op voorhand de hellingen afsluiten met nadarhekken’, zegt Nachtergaele. ‘Dat zal niet gebeuren vlak voor de koers daar aankomt. De inwoners zullen voldoende gebriefd worden hoe lang op voorhand dat zal gebeuren.’ Ook kwestie van eventueel de komst van bezoekers zo goed mogelijk te regelen. ‘Enkel personen met een bandje zullen nog door kunnen.’

De reguliere horeca zal wel nog open mogen blijven voor een gelimiteerd aantal mensen. ‘Niet de pop-up horeca, maar wel de reguliere horeca.’ Zodat er toch iets van de ongetwijfeld gemiste inkomsten kan goedgemaakt worden. ‘Voor alle duidelijkheid: ik betreur dit. Economisch is dit zwaar. Ik had het liever anders gezien. Ik hoop dat volgend jaar weer een normale Ronde van Vlaanderen kan doorgaan.’

Broeihaarden voorkomen

In 2020 moeten we blij zijn als zulke wedstrijden überhaupt kunnen plaatsvinden. Tenzij er een grote corona-opstoot komt op het verkeerde moment, zou het moeten lukken. Als het lukt, is dat in de eerste plaats te danken aan de inspanningen die organisaties en gemeentebesturen doen om het tot een goed eind te brengen. Met de wil om de volgende editie van de wedstrijden te vrijwaren, maar ook vooral door de waakzaamheid om broeihaarden te voorkomen.

Als het allemaal wat meezit, kan de wielerliefhebber dus ook in 2020 voor de buis genieten van het sportieve spektakel van de Vlaamse klassiekers. Beginnende met de Brabantse Pijl op 7 oktober en dan houdt het tot 18/10 niet op, met achtereenvolgens ook Gent-Wevelgem, Scheldeprijs en Ronde van Vlaanderen.

Marc Lewyllie

Aanloop naar de Ronde van Vlaanderen covid-editie