Het is helaas tekenend voor het gebrek aan belangstelling van Vlaanderen voor zijn hoofdstad, dat er haast niet geschreven is over het ultimatum dat David Leisterh tegen de Nederlandstalige partijen in Brussel heeft uitgesproken. Dat is nochtans een hoogst uitzonderlijk gebeuren.

Leisterh (MR) is de gedoodverfde toekomstige minister-president. Aan Franstalige kant heeft hij een meerderheid klaar met Les Engagés en de PS.

Maar aan Nederlandstalige kant blijft het stil. Dat beginnen de Franstaligen op zijn zachtst gezegd vervelend te vinden. Want zolang er ook geen akkoord is binnen de twee taalgroepen, kan er geen Brusselse regering gevormd worden.

En daarom stelde Leisterh een ultimatum. Hij zei dat de Nederlandstaligen er binnen de twee weken uit moesten zijn.

Marc Uytendaele

Dat is een merkwaardige en vooral bijzonder onverstandige uitspraak. Hij heeft immers geen grondwettelijke poot om op te staan en om eisen te stellen aan de Nederlandstalige Brusselse partijen. Die hebben het recht hun tijd te nemen om een meerderheid te vinden.

Spelen met institutionele bommen is in dit land zeer gevaarlijk. Zeker omdat Leisterh een tijd geleden het advocatenkantoor van Marc Uytendaele liet uitzoeken of er ook zonder een Vlaamse meerderheid kan worden geregeerd. Bij dat soort initiatieven kan de invloed van Georges-Louis Bouchez vermoed worden, beste vriend en peetvader van de zoon van David Leisterh. Bouchez is een meester-provocateur die media-aandacht nodig heeft zoals zuurstof. Iedereen had gehoopt dat hij burgemeester zou worden in Bergen en dat hij geen tijd meer zou hebben om zich met Brussel te bemoeien. Nu lijkt het wel dat hij zijn frustratie over die gemiste kans in Bergen in de Brusselse formatie wil uitleven…

Team Ahidar

Maar ook al is het dreigen met ultimata onaanvaardbaar, de ergernis aan Franstalige kant is wel begrijpelijk.

Want sinds de verkiezingen van juni draaien de Vlamingen rond een onontwarbare knoop. Zoals geweten, hebben die het nogal moeilijk omdat de Franstaligen niet willen horen van Team Ahidar en een andere meerderheid alleen kan worden gevonden met vier partijen. Maar er zijn maar drie ministerposten.

Een half jaar later is er nog altijd geen oplossing in zicht.

Eigenlijk is er maar één: de N-VA mee aan boord hijsen. Maar bij Groen ligt die keuze om ideologische redenen moeilijk. En dat maakt dus dat bijna twee seizoenen later het einde van de tunnel niet in zicht is.

Leisterh zou nu bezig zijn met pendeldiplomatie en misschien komt er onverwacht snel een coalitie uit de bus. Maar de Nederlandstalige traagheid is onbegrijpelijk. En ook onverantwoord. Want het beeld dat een Franstalige de Vlamingen de les spelt in Brussel doet hun imago allesbehalve goed.

Expertencommissie

Net als op federaal vlak zou formatrice Elke Van den Brandt moeten zeggen dat de speeltijd nu echt voorbij is. Want er is behoorlijk wat werk aan de winkel.

Is het misschien omwille van het pijnlijke budgettaire werk dat hen wacht dat de Nederlandstalige partijen rondjes blijven draaien?

Maar ook aan Franstalige kant lijkt men zich niet al te druk te maken over de financiële urgentie. Oh ja, er zou een expertencomité aangesteld zijn om het begrotingstekort te analyseren.

Dat ze daarvoor ‘experts’ nodig hebben is merkwaardig. Al heel lang is geweten dat dit tekort ongeveer 1,32 miljard groot is. Dat is het astronomische bedrag dat Brussel elk jaar te veel uitgeeft: de inkomsten bedragen 6,5 miljard, de uitgaven 7,8 miljard. De schuldenberg is vandaag 10,4 miljard; over vijf jaar 11,5 miljard. De rentelast zou tegen dan jaarlijks 800 miljoen euro bedragen.

Dat zijn cijfers om bij te duizelen. Maar merkwaardig genoeg is er geen sense of urgency. De Brusselse partijen zijn zoals zo vaak liever met zichzelf bezig.

Sven Gatz, de schatbewaarder van de vorige Brusselse regering, beloofde lang een budgettair evenwicht tegen 2024. Dat is er natuurlijk nooit gekomen, mede door het totaal gebrek aan budgettaire discipline. Vooral onder impuls van de PS gaat men er altijd van uit dat er van een ander niveau wel geld zal worden opgehoest. Als Brussel geld te weinig heeft, is dat altijd de fout van iemand die het niet goed voorheeft met het gewest…

Golfen voor public-relations

PS-kopstuk Laaouej heeft het woord besparingen nog niet in de mond genomen. In linkse kringen is soberheidsbeleid immers onbespreekbaar. Er moet geïnvesteerd worden, luidt het steeds. Maar hoe dat moet gebeuren als er geen geld is, blijft een vraag waarop niemand blijkbaar een antwoord wil geven. Laaouej wil niet horen van ‘brutale besparingen’. Zijn enig alternatief is het spreiden van dringende investeringen over een langere termijn, tot tien jaar.

David Leiserh zou wel het plan hebben om de gewestelijke overheidsadministratie aan te pakken. Die is door de creatie van ‘autonome’ onderdelen niet bepaald efficiënter geworden. Wie wat doet, is allesbehalve duidelijk en overheidsinstellingen met gelijkaardige bevoegdheden beconcurreren elkaar. Transparantie is ver te zoeken. Vorige week kwam aan het licht dat een directeur op kosten van het Brussels Gewest ging golfen tijdens zijn werkuren. Zelf praatte die dit goed als ‘public relations’. Hij kreeg er niet meer dan een vermaning voor.

Benieuwd ook of minister-president Leisterh het zal aandurven om de Brusselse kabinetten te beperken. Die zijn nu echte tewerkstellingsmachines en ziekelijk overbemand. Zijn voorganger Vervoort (PS) had evenveel medewerkers als zijn Vlaamse ambtgenoot Jambon…

Net daarom is het zo onbegrijpelijk dat het zo lang geduurd zal hebben voor de Nederlandstalige partijen met hun partijpolitieke spelletjes en postjesverdeling klaar zijn. Want dan begint het echte werk pas : als het er over zal gaan hoe met lege schatkisten tekorten dicht kunnen worden gereden en schulden betaald…

Marc Uytendaele

Franstalig ultimatum tegen de Nederlandstaligen in Brussel.