Nadat eerder deze week commissievoorzitter Ursula Von der Leyen al een belabberde beurt maakte omwille van haar geheime vaccindeal met Pfizer, gaat nu ook parlementsvoorzitter Roberta Metsola volledig de mist in. Zij duwde de benoeming door van haar huidige kabinetschef tot allerhoogste Europese ambtenaar. De selectiecriteria werden en cours de route aangepast.

Het was, zo verzekerde EP-voorzitter Roberta Metsola gisteren tijdens een persbabbel, eenvoudigweg een keuze voor de best mogelijke kandidaat. ‘Het bureau van het Europees parlement bestaat uit 14-vicepresidenten en 5 quaestoren. Zij hebben Alessandro Chiocchetti in een heel open procedure én met een zeer grote meerderheid verkozen tot nieuwe secretaris-generaal van het Europees Parlement.’

Naast de 14 vicepresidenten zetelt ook Metsola zelf in dat bureau, maar zij had niet deelgenomen aan de stemming, klonk het. Daarnaast was er, na rijpe deliberaties, maar één tegenstem gekomen tegen de kandidatuur van haar huidige kabinetschef. Waar maakte iedereen zich dan plots zo druk over?

Chiocchetti (54), net zoals Metsola van EVP-signatuur, is nog maar sinds januari van dit jaar kabinetschef van Metsola. De Maltese politica nam toen de fakkel van EP-voorzitter over van de plots overleden David Sassoli. Chiocchetti zelf werkt al ruim 25 jaar voor het Europees Parlement en kent dus ongetwijfeld het klappen van de zweep. In die zin is hij dus wellicht ook goed geplaatst om de imposante EU-bureaucratie te leiden. Maar de koehandel die aan de benoeming voorafging, zorgt nogmaals voor een stevige smet op het blazoen van Europa, dat het de voorbije maanden al niet bepaald onder de markt had.

Volgens de website Politico – in deze meestal goed geïnformeerd – maakt de benoeming dan ook deel uit van een veel ruimere deal tussen de grote fracties. Zowel de radicaal-linkse fractie The Left (waar ook PVDA-PTB deel van uitmaakt) als Renew Europe (met onder meer Open Vld en MR) zouden in ruil voor hun steun aan de EVP-kandidaat steun hebben gekregen in andere dossiers. Voor de stemming hadden de Groenen en de sociaaldemocratische fractie afgesproken zich te onthouden, uit protest tegen deze gang van zaken. Finaal steunden toch twee sociaaldemocraten in het Bureau mee de kandidatuur van Chiocchetti, net zoals de vertegenwoordigers van de centrum-rechtse ECR-fractie (waarvan ook N-VA deel uitmaakt).

Nieuwe functie

Renew bakte het overigens nog wat bruiner: op vraag van die fractie werd intussen ook beslist om de nieuwe functie van adjunct-secretaris -generaal in het leven te roepen. Die zal worden ingevuld door – u raadt het nooit – een Renew-kandidaat. Een lid van het bureau van het Europees Parlement bevestigde gisteren ook aan Politico dat de nieuwe topambtenaar maandagavond voldoende had aan een interview van tien minuten om te worden benoemd.

Eerder was blijkbaar ook al de graad waaraan de Italiaan moest voldoen voor die topjob naar beneden toe aangepast, zodat hij toch in aanmerking kwam. In die topfunctie zal hij begin 2023 de Duitser Klaus Welle opvolgen.

Dat de onfrisse saga het Europees Parlement op stevige reputatieschade zal komen te staan, staat als een paal boven water. Ook heel wat parlementsleden van de fracties die Chiocchetti nu steunden, lijken dat te beseffen. Sommigen hadden vooraf al gewaarschuwd om de benoeming niet door te duwen, anderen hadden het achteraf off the record over een politieke koehandel.

Uitgerekend het Europees Parlement liep enkele jaren geleden zelf nog storm tegen de benoeming van Martin Selmayr, toen nog kabinetschef van toenmalig Commisievoorzitter Jean-Claude Juncker, tot topambtenaar van de Commissie. Maar deze week had het parlement blijkbaar last van een kort geheugen.

Siciliaanse maffia

De nieuwe topman van de Europese ambtenarij is overigens ook om nog andere redenen omstreden: hij was ooit nog aan de slag als assistent van Marcello Dell’Utri. Die beruchte Siciliaanse politicus werd in 2010 in Palermo tot zeven jaar cel veroordeeld omwille van zijn nauwe banden met de Siciliaanse maffia. Chiocchetti zelf werd nooit veroordeeld, maar dat iemand met een toch wat dubieus verleden het nu tot zo’n absolute topfunctie schopt, doet bij heel wat parlementsleden toch de nodige alarmbellen afgaan.

Maar als puntje bij paaltje komt, haalt de partijdiscipline het blijkbaar ook in het Europees Parlement van de morele overwegingen. Onder meer Transparency International EU, een invloedrijke ngo die strijdt tegen corruptie, kondigde dinsdag alvast aan dat het bij de Europese Ombudsman een formele klacht wil indienen tegen deze topbenoeming.

Marcello Dell’Utri

Koehandel in Europees Parlement wekt verontwaardiging op