Vorig jaar leidde een wat duur uitgevallen reisje naar Dubai tot het ontslag van toenmalig Waals parlementsvoorzitter Marcourt. Maar de controverse van de reizende parlementsleden bleef, deze keer in verband met de Assemblée Parlementaire de la Francofonie (APF).

De kosten die aan de verzamelde air miles hangen roepen vragen op. De ergernis van politici en ambtenaren leidden tot een onderzoek van La Libre Belgique.

Ontslag

2022 was het jaar dat Jean-Claude Marcourt (PS) tot ontslag gedwongen werd als voorzitter van het Waals parlement, een functie waar hij drie jaar eerder naar werd weggepromoveerd. Directe aanleiding, u herinnert het u misschien nog, was een vierdaagse reis met enkele metgezellen naar Dubaï waar een prijskaartje aan hing dat iets te hoog was om nog ethisch te worden genoemd. Naar verluidt 19.000 euro, een rondleiding van 3.000 euro inbegrepen, professioneel en deskundig durven we aannemen.

Op zich vond de trip al in 2020 plaats, maar de bal ging aan het rollen in het kader van een onderzoek tegen de hoofdgriffier van datzelfde parlement: Frédéric Janssens. Nu goed, de ambtenaar die financieel wanbeheer en autoritair gedrag verweten wordt, kwam in het oog van het gerecht terecht. Hij sleurde in zijn val onmiddellijk Marcourt mee. En zoals dat steevast gaat wanneer een dergelijke affaire aan het licht komt in PS-middens, gaat men in de archieven graven. Naar 2008 meer bepaald, hét jaar waarin toenmalig partijvoorzitter zich boos maakte over de ‘parvenus’ in zijn partij waar voortaan geen plaats meer voor zou zijn. Nieuwsgierig naar de gevolgen van de waarschuwing werd er destijds akte van genomen.

2008

Marcourt was toen al een van de sterke mannen van zijn partij. Hij had er al enkele jaren als minister opzitten en zou dat nog tien jaar blijven. Op zijn 66ste lijkt het dan voorgoed gedaan met zijn loopbaan in de res publica, in de jaren tachtig begonnen als kabinetsmedewerker van Willy Claes. Anders dan de man die ook ooit zijn kabinetschef was, staat Di Rupo er in zijn 72ste levensjaar nog steeds als Waals minister-president. De zaak-Marcourt zorgde voor ergernis. Nog maar eens. Zo omspringen publiek geld is onkies natuurlijk. Zeker in een regio die gebukt loopt onder een batterij van problemen en financieel somberder oogt dan Griekenland op haar donkerste moment.

Het jaar kwam ten einde. De bladzijde werd omgeslagen en het was weer tijd voor de hoop en goede voornemens, nu eenmaal eigen aan de periode dat de nieuwe scheurkalender opgehangen wordt. Lang duurde het niet, want was daar weer niet opnieuw een rel rond het reisgedrag van enkele Franstalige parlementsleden. Het was La Libre Belgique die ermee uitpakte, en onmiddellijk leerde menig lezer een tot dan vrij onbekend diplomatiek orgaan kennen: ‘l’Assemblée Parlementaire de la Francophonie’.

Samenwerkingsverband

In essentie gaat het om een samenwerkingsverband tussen tientallen parlementen van landen (of regio’s) behorend tot de francofonie. Er zijn de leden, waaronder het parlement van de Franse gemeenschap van dit land en wat aangesloten landen zoals Polen, Hongarije of Servië. Ook Syrië was lid, maar werd tien jaar geleden geschrapt.

Voor België zijn dertien volksvertegenwoordigers lid van de APF. Er is een jaarlijks congres, maar ook heel wat reizen en uitwisselingen waarvan we maar kunnen hopen dat ze een meerwaarde in zich dragen. Op zich is daar voor alle duidelijkheid niets illegaals aan. ‘Wallonie-Bruxelles’ betaalt keurig haar bijdrage, een deel van de kosten worden ook door de APF als dusdanig gedragen, maar dan komt de prijsethiek weer om de hoek piepen.

Duizenden euro

Voor tien parlementsleden die in juli vorig jaar richting Kigali togen bijvoorbeeld. Kostprijs: 78.000 euro. Enkele leden trokken ook richting Dubai. Kostprijs: 19.000 euro, een bedrag dat een belletje doet rinkelen. Opvallend is ook dat sommigen individuele verkozenen wel erg reislustig zijn. Philippe Courard (PS) is zo iemand. In 2021 was hij twee keer in Mali, in Mauritanië en in Montenegro, telkens voor ‘des missions exploratoires’. Er was ook een seminarie van parlementaire samenwerking die hij bijwoonde. In 2022 zouden nog eens vier verplaatsingen volgen. Voor 2022 werden 23 missies in APF-verband geteld die in totaal afgerond 221.000 euro kostten.

Al die dingen zorgden voor wrevel of op zijn minst een onprettig gevoel, zowel bij collega’s parlementsleden als ambtenaren overigens. La Libre: ‘Jullie zouden ook onderzoek moeten verrichten bij de Fédération Wallonie-Bruxelles, met name over de vele verplaatsingen in APF-verband, zei ons een zekere en verbitterde Waalse bron. (…) Het is niet aanvaardbaar dat de kiezers op geen enkele manier te weten kunnen komen waar deze investering toe zou kunnen dienen. (…) De discretie rond deze uitgaven dient wellicht om de instelling te beschermen, maar het omgekeerde werd bereikt door een sfeer van verdachtmaking te creëren. (…) Een grotere transparantie rond deze reizen zou een mooie democratische vooruitgang betekenen.’

Grappig?

Het verhaal kent nog een staartje dat we met enige zin voor cynisme zelfs als grappig zouden durven bestempelen. Want plots duikt daar de naam van Frédéric Janssens weer op. Juist, de geschorste griffier van het Waals parlement. Blijkt nu dat die alles in het werk heeft gesteld om dat Waals parlement, zijn parlement, te laten toetreden tot de APF. Het punt werd verschillende keren geagendeerd, maar haalde het niet.

Janssens, zo blijkt, was vooral jaloers op zijn collega-griffier van het parlement van de Franse gemeenschap, het officiële lid van de APF. Hierdoor reisde zijn collega meer en kreeg die toegang tot (internationale) contacten die hij niet had. Ongetwijfeld erg funest voor zijn ego dat, zoals blijkt uit de andere onderdelen van zijn dossier, wel op meerdere vlakken problematisch is. Zijn precaire situatie laat alvast vermoeden dat dit een straatje zonder einde wordt.

Marcourt

Reizende Waalse parlementsleden blijven voor controverse zorgen