Op de 76e Algemene Vergadering van de Verenigde Naties op dinsdag 21 september heeft Félix Tshisekedi, de president van de Democratische Republiek Congo, een toespraak gehouden voor verschillende staatshoofden. Hij besprak uiteenlopende onderwerpen. Zo refereerde hij aan de strijd tegen de klimaatverandering, het terrorisme en de sociale ongelijkheid. Maar hij stond vooral ook stil bij het beheer van de COVID-19-pandemie die de economieën van de wereld teistert.

Financiële hulp

Tshisekedi is tevens de huidige voorzitter van de Afrikaanse Unie. Mede in die hoedanigheid herinnerde hij de aanwezigen in zijn 40 minuten durende toespraak nog eens aan de hoofdlijnen die op 19 mei besproken werden tijdens een bijeenkomst over de financiering van de Afrikaanse economieën. Die bijeenkomst vond plaats in Frankrijk onder leiding van de Franse president Emmanuel Macron.

Tshisekedi pleitte dan ook nog eens: ‘De Afrikaanse economieën hebben financiering nodig om zich te herstellen.’ Hij deelde mede dat Afrika een responsfonds voor de pandemie heeft opgericht en dat ze zelfs een platform voor medische bevoorrading op poten gezet heeft. Het doel daarvan is ervoor te zorgen dat alle Afrikaanse landen toegang hebben tot de benodigde apparatuur en voorraden. Félix Tshisekedi erkende ook dat de toegang tot het vaccin in Afrika gebrekkig is.

Voorstellen

Tshisekedi deed vijf voorstellen, onder meer voor een doeltreffende bestrijding van COVID-19:

verhoog de capaciteit van de tests in landen die niet over de vereiste laboratoriumproducten beschikken;
zorg voor een voldoende en snelle levering van geneesmiddelen en apparatuur die nodig zijn voor de behandeling van patiënten;
maak de vaccinaties algemener beschikbaar door vaccins te leveren aan landen die deze niet produceren, en door deze landen te voorzien van mogelijkheden ze lokaal te produceren.

‘Dit is de plek om de internationale gemeenschap op te roepen de totstandkoming van een Afrikaans Geneesmiddelenbureau te steunen‘, zei Thisekedi. ‘Maar ook om medisch onderzoek aan te moedigen en de wetenschappelijke samenwerking tussen academische instellingen te vergroten.’ Verder riep hij op om ‘beleid te ondersteunen dat gericht is op hervorming van de gezondheidszorg’. Hij voegde eraan toe dat er beleid moet komen dat gericht is op ‘een uitbreiding van de dekking van de gezondheidszorg voor een zo groot mogelijk aantal mensen in ontwikkelingslanden’.

Terrorisme

Verder stelde de Congolese president ten overstaan van de toehoorders het islamitisch terrorisme in de Democratische Republiek Congo en op het Afrikaanse continent aan de kaak. Volgens de presidentiële pers betuigde hij zijn steun aan de uitvoering van een wereldwijde strategie tegen het terrorisme. Die strategie berust op de volgende pijlers:

het invoeren van een gecoördineerd veiligheidsbeleid;
het versterken van de middelen waarover de staten beschikken, met name door deze middelen te bundelen en veiligheidsinlichtingen uit te wisselen;
het eerbiedigen van de mensenrechten;
preventie.

Verkiezingen

Tshisekedi toonde zich verheugd over de belangrijke vooruitgang die, volgend op de ingestelde staat van beleg, was geboekt. Zo noemde hij het uitschakelen van enkele honderden militieleden. Hij refereerde verder aan de herovering van talrijke plaatsen in het oosten van het land op rebellen van de ADF (Allied Democratic Forces). Talrijke gijzelaars zijn bevrijd: zij werden door de gewapende groepen vastgehouden. Ook noemde hij de herwinning van allerlei wapens en munitie door de strijdkrachten van de Democratische Republiek Congo.

Met betrekking tot de komende presidentsverkiezingen draaide Tshisekedi er niet omheen. Hij verklaarde dat er in 2023 verkiezingen zullen worden gehouden, en wel op een democratische en transparante manier. Hij bevestigde dit nogmaals in een interview dat hij op 24 september gaf aan Marius Muhunga: een Congolese journalist die voor de Amerikaanse zender VOA Afrique werkt.

Nieuwe dynamiek met België

Na zijn toespraak voor de Verenigde Naties had Tshisekedi, vergezeld van zijn minister van Buitenlandse Zaken Christophe Lutundula, een ontmoeting met de Belgische premier Alexander De Croo en de minister van Buitenlandse Zaken Sophie Wilmès. De Belgische eerste minister omschreef deze lunchbijeenkomst tussen de vier persoonlijkheden als een ‘constructief gesprek’ dat in het teken stond van de ‘nieuwe dynamiek’ in de betrekkingen tussen de twee landen.

Marius Muhunga

President Tshisekedi over COVID en Congo