Het Amerikaanse Hooggerechtshof (Supreme Court) heeft een nieuwe rechter. De 51-jarige Ketanji Brown Jackson werd door de Senaat, het grondwettelijk orgaan dat gaat over rechterbenoemingen, aangeduid als negende Justice van het Supreme Court. Jackson kon rekenen op de voltallige steun van de Democraten in de upper chambe en op de goedkeuring door drie Republikeinse senatoren.

Eerste zwarte vrouwelijke opperrechter

Brown Jackson werd met haar benoeming de eerste zwarte vrouwelijke opperrechter. Dat is een historische mijlpaal voor die categorie die voor grote delen van de Amerikaanse geschiedenis geen volwaardig deel was van het democratisch en republikeins experiment. Het is daarom jammer dat president Joe Biden haar benoeming een wrange nasmaak gaf door nog voor haar nominatie te verkondigen dat hij enkel zwarte vrouwen in aanmerking zou nemen voor een vacature in het Hof. Op die manier zijn aantijgingen van positieve discriminatie nooit veraf.

De hoorzittingen in de Senaat waren af en toe van twijfelachtig niveau, maar vergeleken met de ondertussen beruchte hoorzittingen van Trump-rechter Brett Kavanaugh waren ze een toonbeeld van beschaafdheid. In tegenstelling tot Kavanaugh werden de senatoren bij Jackson immers niet geconfronteerd met de beweringen dat zij een groepsverkrachter was, en werden het Capitool en de hoorzittingzaal niet overspoeld door woedende menigten. In tegenstelling tot die andere Trump-rechter, Amy Coney Barrett, werd Jackson niet geconfronteerd met een spervuur van media-aanvallen op haar geloof en haar familie.

Controverse

Dat betekent niet dat de hoorzittingen zonder controverse voorbijgingen. Twee ervan waren biologisch van aard, terwijl een derde te maken had met de professionele geschiedenis van Jackson. Als rechter in strafzaken werd haar destijds gevraagd om te oordelen over de strafmaat van schuldig bevonden bezitters en verspreiders van kinderpornografie. In elk van deze zaken koos zij ervoor om een bijzonder lage straf toe te kennen.

Elk federaal misdrijf is gecodificeerd in een wet die een maximumstraf voorschrijft. Soms – meestal voor zeer ernstige misdrijven – wordt ook een minimumstraf voorgeschreven. Vaak is de strafmaat breed, bijvoorbeeld nul tot twintig jaar. De rechter moet een straf opleggen binnen dit wettelijk interval.

Deze bijzonder ruime strafmaten werken een verschillende behandeling van gelijkaardige verdachten in de hand, afhankelijk van de rechter die de zaak beoordeelt. Om gelijke bescherming te bevorderen, riep het federaal parlement bij wet de U.S. Sentencing Commission in het leven. Deze commissie vaardigt federale strafmaatrichtlijnen uit. Op basis van een beoordeling van de potentieel relevante elementen geven deze richtlijnen een veel kleinere marge die een passende straf zou opleveren.

Kinderporno

De richtlijnen van de commissie zijn evenwel slechts adviserend. De rechter is er geenszins door gebonden. Rechter Jackson kreeg van de Republikeinse leden van de Senaat voor de voeten geworpen dat zij, telkens wanneer zij de kans kreeg, straffen uitdeelde aan bezitters en/of verspreiders van kinderpornografie. Straffen die beduidend lager waren dan de federale richtlijnen én, in sommige gevallen, lager dan de strafeis van het openbaar ministerie.

Jackson haalde verschillende argumenten aan ter verdediging van haar werk als strafrechter. Zo betoogde Jackson dat de federale richtlijnen verouderd en achterhaald waren in het internettijdperk, dat de strafmaat in verschillende gevallen min of meer overeenstemde met de strafeis van het openbaar ministerie en dat de concrete feiten van de zaak, zoals de jeugdige leeftijd van de dader (in één geval was hij net achttien geworden) een lagere straf opdrongen.

Andrew McCarthey van het centrumrechtse National Review is van oordeel dat Jackson geen strenge straffer is, maar dat haar beslissingen niet zo omstreden zijn als Republikeinen doen uitschijnen.

Wanneer begint het leven?

Een tweede controverse speelde zich af tijdens de driedaagse hoorzitting, toen senatoren Jackson ondervroegen over enkele biologische vraagstukken. Vraagstukken waarop de rechter niet meteen antwoorden formuleerde die veel vertrouwen inboezemden.

Tijdens de hoorzitting vroeg de Democratische senator Dianne Feinstein uit Californië aan de genomineerde naar haar opvattingen over Roe v. Wade en Planned Parenthood v. Casey, de twee zaken die door het Hooggerechtshof in de 20ste eeuw werden aangegrepen om een grondwettelijk recht op abortus te handhaven. Zoals verwacht was Jackson de rechtspraak genegen.

Republikeins senator John Kennedy uit Louisiana besloot Jackson vervolgens een al bij al eenvoudige vraag te stellen, namelijk wanneer het menselijk leven begint. ‘Ik weet het niet’, was het antwoord van de rechter. Ze betoogde dat haar persoonlijke opvattingen over dit onderwerp niets met haar jurisprudentie te maken hebben. Dat is mooi, maar de vraag wanneer het menselijk leven begint is geen kwestie van persoonlijke overtuiging. Het leven begint bij conceptie, dat is een wetenschappelijk feit. Er kan gedebatteerd worden over wat dat betekent voor de abortuswetgeving of de moraliteit van abortus, maar het blijft een feit.

Wat is een vrouw?

Republikeins senator Marsha Blackburn uit Tennessee wierp Jackson een tweede biologisch vraagstuk voor de voeten. ‘Kan u een definitie geven van het woord “vrouw”?’, vroeg Blackburn. Jackson, verbouwereerd, weigerde en zei dat ze geen bioloog is.

Het is vreemd dat Jackson de vraag naar de definitie van een vrouw ontwijkt door te zeggen dat zij geen bioloog is, aangezien het biologische antwoord de gemakkelijkste manier is om de vraag te beantwoorden. Men kan zich inderdaad afvragen hoeveel politiek progressieve biologen de vraag zouden ontwijken door te zeggen dat het ‘vrouw-zijn’ geen louter of hoofdzakelijk biologische kwestie is.

Dat abortus en geslacht vraagstukken zijn die op de Senaatsvloer behandeld worden, toont aan dat deze culturele issues een bijzonder prominente rol spelen in het publiek debat. Van een rechter die door de Democratische Partij wordt afgevaardigd, wordt verwacht dat die vloeiend het progressieve jargon beheerst. Voor Jackson was dat duidelijk nog niet de moedertaal, maar door op zijn minst lippendienst te bewijzen aan progressieve ideeën over de aard van de mens, kon zij op de goedkeuring van Democratisch Amerika rekenen – en op een zitje in het Hooggerechtshof.

Marsha Blackburn

Hooggerechtshof: nieuwe opperrechter weet niet wat een ‘vrouw’ is