Hier zijn we dan, een week na de aanslag op het leven van Donald Trump. Nog maar een week, al voelt het langer. Dat heeft heel wat te maken met de niet-aflatende informatiestroom. De snelheid waarmee de nieuwscyclus zichzelf vernieuwt, tolereert langdurige reflectie niet. ‘Memecultuur’ op sociale media, waarbij iedere belangrijke gebeurtenis wordt gereduceerd tot grappige prentjes, helpt evenmin.

We maken maar moeilijk het onderscheid tussen een fait divers en een kantelpunt. Concreet bewijs moet al snel plaats ruimen voor algemene narratieven. Laten we daarom even inzoomen op één controverse, met name de werking van de Secret Service, de dienst verantwoordelijk voor de bescherming van de voormalige president.

Tijdlijn

Net voor het weekend bokste ABC News een tijdlijn ineen op basis van de door de FBI gedeelde informatie. Die tijdlijn roept meer vragen op dan ze beantwoordt.

Tussen het moment waarop schutter Matthew Crooks door de lokale politie aangeduid werd als een mogelijk gevaar en het eerste schot verstreek meer dan een uur. Ongeveer een half uur voordat Trump het podium opwandelde, werd de schutter gezien met een ‘rangefinder’, een instrument waarmee scherpschutters de afstand tot een doelwit bepalen. Op dat moment moet hij het gebouw nog beklimmen. Dat zou hij doen via de buitenkant.

Om 17.52 uur wordt Crooks opgemerkt door de Secret Service op het dak van waarop hij twintig minuten later, om 18.12 uur, Trump onder vuur nam. Met zijn rangefinder en een geweer, al is op dat moment enkel de rangefinder zichtbaar. Trump zelf zou pas om 18.02 uur aan zijn toepspraak beginnen, wat betekent dat de agenten het gevaar kenden en Trump toch lieten speechen.

De tijdlijn in vereenvoudigde vorm:

17.10 uur. De schutter wordt geïdentificeerd als een mogelijk gevaar.
17.30 uur. De schutter wordt gezien met een instrument gebruikt door scherpschutters.
17.52 uur. De schutter wordt opgemerkt op het dak van waarop hij zal schieten.
18.02 uur. Donald Trump neemt plaats op het podium.
18.09 uur. Toeschouwers roepen dat er een schutter op het dak zit.
18.12 uur. De schutter lost het eerst schot.

Voorbedachten rade

Wat moeten we met deze informatie? Of misschien beter: wat kunnen we ermee? Het verbaast u immers niet dat deze chronologie tot uiteenlopende interpretaties van dezelfde feiten leidt. De meest genereuze voor de politiediensten, is er een van rampzalige communicatie. Een voorbeeld: politieagenten waren in het gebouw van waarop Crooks Trump in het vizier nam. Dat kon betekenen dat de scherpschutters die Trump moesten beschermen ervan uit gingen dat de locatie, behoudens tegenbericht van de agenten ter plaatste, veilig was.

Andere scenario’s kunnen ook. Eén voor één rekenen ze een vorm van opzet toe aan de Geheime Dienst, van bescheiden tot extreem. Zo bekritiseren sommigen de kwaliteit van de agenten die toegewezen werden aan de voormalige president. De Secret Service wou hem niet dood, maar zijn leven was geen prioriteit. Wat complotten betreft, een tamelijk tamme theorie.

Anderen gaan verder. Toen Crooks gespot werd, lieten de agenten begaan in de hoop dat hij hun land zou verlossen van Donald Trump. Ze lieten hem dus schieten. Nog anderen ontwaren voorbedachtheid en verdenken de Geheime Dienst van een complot. Crooks was slechts een instrument — een instrument dat na de misser prompt geëlimineerd werd.

Matthew Crooks

‘Ze lieten hem schieten’: tijdlijn aanslag Trump roept vragen op