Na de Veiligheidsraad van 20 augustus werd een persconferentie gegeven. Eén van de aangekondigde maatregelen ging over mensen met een ‘duurzame relatie’ in het buitenland. Ze kregen het perspectief op hereniging met hun geliefde vanaf één september, zij het onder strikte voorwaarden. Die voorwaarden bleven onvermeld. Via de Facebookpagina van LoveisnotTourismBE kwamen al snel reacties binnen van mensen die op zoek waren naar informatie omtrent de modaliteiten. Nergens bleek concrete informatie voorhanden en velen bleven gefrustreerd op hun honger zitten.

Nationaal Crisiscentrum: wachten op Ministerieel Besluit

Wij namen vrijdag contact op met Yves Stevens van het Nationaal Crisiscentrum. ‘Het is wachten op een Ministerieel Besluit. De beslissing wordt nu omgezet in juridische teksten. Van zodra dat klaar is ,zal ook duidelijk zijn wat nu juist de modaliteiten zijn.’

Is het niet wenselijk om te wachten met communiceren tot de modaliteiten vastliggen?
‘Nee. Dat wordt altijd al zo gedaan. De Nationale Veiligheidsraad neemt beslissingen. Die beslissingen worden gecommuniceerd. Die treden ook niet onmiddellijk in werking. Er moet altijd een juridische basis zijn en daar wordt nu aan gewerkt. Dit proces verloopt momenteel veel sneller dan normaal. Een Ministerieel Besluit wordt nu op een aantal uren geschreven. Achter de schermen wordt nu letterlijk dag en nacht gewerkt. De juristen zijn daar volop mee bezig. Hun resultaat wordt voorgelegd aan de verschillende overheden die hun goedkeuring moeten geven. Daarna wordt het gepubliceerd. Na publicatie kan het in werking treden. Dat lijkt me de juiste manier van werken.’

Stevens ziet geen andere mogelijkheid. ‘Anders moeten we vanaf nu niet meer communiceren en enkel nog zeggen dat de mensen het Belgisch Staatsblad in het oog moeten houden. Dat lijkt me niet de juiste manier.

Ik begrijp dat die mensen al maanden wachten om hun partner terug te ontmoeten. Ik begrijp dat dat enorm hard is. Maar er zijn nu perspectieven geboden. De juiste modaliteiten zullen de komende uren of dagen duidelijk worden. Van zodra die worden gepubliceerd, communiceren wij dat ook op onze sociale media. Het enige wat me nu kunnen doen, is vragen om nog even geduld uit te oefenen.’

Binnenlandse Zaken: vooral Buitenlandse Zaken en Asiel en Migratie

Bij Binnenlandse Zaken krijgen we Eric Eenaerts, woordvoerder van Minister De Crem (CD&V) aan de lijn. ‘Die modaliteiten moeten inderdaad uitgewerkt worden. Onze rol is in deze eerder beperkt. Het is vooral een dossier voor Buitenlandse Zaken en Asiel en Migratie. Onze rol zal zich beperken tot het geven van een instructie aan de grenspolitie. Vanaf één september moeten zij weten onder welke voorwaarden ze mensen in dit kader mogen binnenlaten en, omgekeerd, laten vertrekken.

Natuurlijk is het wel zo dat wanneer iets aangekondigd wordt, het nog verder uitgewerkt moet worden. De Nationale Veiligheidsraad communiceert in grote lijnen. Men gaat nadien naar de snelle oplossing zoeken, maar het is niet abnormaal dat de betrokken diensten een dergelijk dossier nog verder moeten uitklaren. Het gaat pas vanaf één september in, dus het is niet onlogisch dat er nog bepaalde afspraken moeten worden gemaakt. Dat is het probleem van kort op de bal te spelen. Het gaat hier niet om kwade wil.’

De vraag stelt zich dan of het wenselijk is om zo snel te communiceren…
Eenaerts: ‘Daar kan ik me niet over uitlaten. Als het gaat over de communicatie van de Nationale Veiligheidsraad kan je je best wenden tot de diensten van de premier. Zij zit die voor. De persconferentie en de communicatie worden ook door haar gevoerd.’

Buitenlandse zaken: alles snel op poten zetten

Eerst nog eens poolshoogte nemen bij Buitenlandse Zaken over die modaliteiten. Woordvoerder Karl Lagatie licht toe. ‘De modaliteiten worden eigenlijk gefinaliseerd door de collega’s van de Dienst Vreemdelingenzaken. Het zijn zij die de precieze voorwaarden en het type documenten die moeten voorgelegd worden, definiëren. U begrijpt dat een simpele verklaring als “ik heb een lief in X” niet zal volstaan om te kunnen vertrekken. De bedoeling is dat die instructies begin volgende week op onze website en die van Vreemdelingenzaken zullen staan, zodat de mensen nog een week tijd hebben om de nodige documenten te verzamelen. Ik heb momenteel zelf nog geen informatie over wat dat precies gaat inhouden.

Het is belangrijk om te onderstrepen dat de uiteindelijke beslissing over wie het land binnenkomt, bij de grenspolitie ligt. Waar ook nog wat verwarring rond bestaat: dit is een Belgische beslissing. Wij kennen bepaalde versoepelingen toe. Maar je zal ook moeten kijken naar de maatregelen in de andere landen. Het is niet omdat België nu zegt dat het voor ons kan, dat dat automatisch ook zo is voor een ander land. Een reiziger moet ook voldoen aan de maatregelen van het gastland. Wanneer landen geen Belgen toelaten, gaat de beslissing van de Veiligheidsraad daar niets aan veranderen. De beslissingen van de andere landen moeten ook gerespecteerd worden.’

Is het wel verstandig om hierover te communiceren zonder dat de modaliteiten bekend zijn?
‘Wij begrijpen de frustraties, maar wat de communicatie betreft: ik hoor jou, ik heb dat ook al van anderen gehoord. U zal begrijpen dat ik me daar echter niet over kan uitlaten. Daarvoor richt u zich beter tot het kabinet van de premier, om te zien waarom op die manier gecommuniceerd wordt. Wij doen vanuit de administratie het nodige om dit zo snel mogelijk op poten te zetten.’

Kabinet-Wilmès (MR, premier): mensen tevreden met perspectief

Ondertussen is het zaterdag. Bij het kabinet-Wilmès is Maxim Laporte de woordvoerder van dienst. We willen nu toch eens een antwoord op de vraag of het wenselijk is de communicatie te voeren voor de modaliteiten bekend zijn.

Laporte: ‘Ik heb inderdaad ook heel wat reacties gelezen van mensen die in deze specifieke situatie zitten. Je hebt langs de ene kant positieve reacties, maar anderzijds is er ook nog steeds de onzekerheid. De bedoeling van de premier was om deze mensen toch wat perspectief te bieden. Vanaf één september gaan ze mogen oversteken, maar er wordt nu nog gewerkt aan de procedures. Volgende week volgt er dan een definitieve communicatie. Die gaat gevoerd worden door de bevoegde ministers Goffin (MR) en De Block (Open Vld). Het is de bedoeling, eenmaal het plaatje klopt, dat er dan correct en eenduidig wordt gecommuniceerd.

Het was in samenspraak met de bevoegde kabinetten afgesproken dat de premier de aankondiging ging maken, net om verwarring te vermijden. Ze wou vermijden dat er communicatie zou zijn van andere ministers net voor, net na of zelfs tijdens de Veiligheidsraad. De beslissing werd bekrachtigd op de Veiligheidsraad. Het was dan ook aan de premier om, naast heel wat andere perspectieven die geboden worden, ook dit te communiceren.’

Stil protest

Maar was die communicatie niet een beetje voorbarig, zonder uitgewerkte modaliteiten?
‘We hebben het vooruitzicht geboden dat vanaf één september de mensen in dit kader terug de grenzen over mogen. Je hebt altijd voor- én tegenstanders van de manier van aanpak, maar wij wilden dit perspectief bieden. Wanneer je dat niet doet, blijven die mensen nog twee weken in de kou staan. Heel veel mensen zijn ook tevreden dat ze nu duidelijkheid hebben. Natuurlijk moeten de modaliteiten nog uitgewerkt worden. Het is de bedoeling dat dit op één september in werking kan treden.’

Op zondag 23 augustus wordt een stil protest georganiseerd. De organisatoren van LoveisnotTourism Belgium beperken de aanwezigheid tot 70 deelnemers en benadrukken dat alle covid-maatregelen gerespecteerd worden. Niet-geregistreerde deelnemers mogen niet deelnemen aan het protest.

Maxim Laporte

Love is not tourism