In zowat heel Europa lijkt er – op rechts maar ook almaar meer op links – een consensus te groeien rond een strenger en uniformer migratiebeleid. Een goede timing is alles, zo lijkt ook het Vlaams Belang te beseffen, en dus pakte de partij gisteren uit met een gedetailleerd nieuw migratieplan. Dit werd – geheel conform de tijdsgeest – Fort Europa gedoopt en verlegt ook opnieuw enkele grenzen.

Geen zekerheden meer

Er zijn geen zekerheden meer in de politiek. Terwijl de socialistische ‘huissocioloog’ Mark Elchardus in zijn veelbesproken nieuwe boek Reset resoluut voor een flinks en zelfs ronduit rechts migratiebeleid pleit, haalt het Vlaams Belang in zijn nieuwe migratieplan openlijk de mosterd in het linkse Denemarken. Een land waar de premier Mette Frederiksen al enkele jaren een even gespierd als opgemerkt migratiebeleid voert.

Al kan je het natuurlijk ook anders bekijken: ook ter linkerzijde groeit stilaan het besef dat we onze welvaartstaat onmogelijk in stand kunnen houden als we ons migratiebeleid niet een stukje selectiever maken. En dus schuift links een heel eind naar het centrum op, en kan een partij als Vlaams Belang haast niet anders dan zelf nog een stukje verder naar rechts op te schuiven.

De actualiteit ontpopt zich hierbij tot een gedroomde bondgenoot. Aan het Brusselse Noordstation zorgt de aanwezigheid van veelal illegale migranten voor almaar meer ergernis, en aan het Klein Kasteeltje bewijzen in de kou aanschuivende asielzoekers dat de asielcrisis niet bepaald opgelost is.

Asielmigratie én illegale migratie

‘In de eerste tien maanden van dit jaar werden er in ons land al bijna 21 000 asielaanvragen ingediend’, stelt Vlaams Belang-voorzitter Tom Van Grieken. ‘Als die trend zich doorzet, stevenen we af op het hoogste aantal aanvragen sinds 2015. We hebben dus te veel asielmigratie. Bovendien komen er jaarlijks in ons land ook nog eens zowat 55 000 nieuwkomers bij via gezinshereniging. We hebben in dit land niet te weinig asielcentra, maar wel te veel asielmigratie.’

Ter informatie: van de asielaanvragen die in België geregistreerd worden, krijgt gemiddeld 33 procent een positief advies. Daarmee zitten we haast pal op het Europese gemiddelde van 34 procent positieve antwoorden.

Naast het stijgend aantal asielaanvragen baart ook de toename van het aantal illegale migranten de partij zorgen. Het Vlaams Belang heeft het over zowat 100 000 illegalen in Brussel alleen al, voor het hele land zou dat cijfer oplopen tot zowat 200 000. Dat eerste cijfer werd onlangs overigens ook bevestigd door de Brusselse regering zelf, die in een brief aan premier De Croo dringend aandacht vroeg voor de problematiek van de illegalen in Brussel.

Illegale migratie neemt toe

Van Grieken wijst er ook op dat uit een recent rapport van het Europese grensbewakingsagentschap Frontex moet blijken dat in de eerste acht maanden van dit jaar al ruim 103 000 illegale migranten voet aan wal zetten in Europa. Dit is inderdaad een stijging met 64 procent in vergelijking met dezelfde periode vorig jaar, maar tegelijk moet dit cijfer ook enigszins gerelativeerd worden. In 2020 bleven de grenzen immers lange tijd gesloten omwille van de pandemie, en in vergelijking met de jaren daarvoor ligt de instroom dit jaar nog altijd heel stuk lager. In de periode 2016-2020 registreerde Frontex jaarlijks immers gemiddeld 250 000 nieuwe illegalen.

Al is dit cijfer wellicht ook een stevige onderschatting. Het gaat immers uitsluitend om de geregistreerde illegale grensoverschrijdingen, en het is niet onlogisch te veronderstellen dat het werkelijke aantal migranten dat jaarlijks illegaal de EU binnenkomt nog een stuk hoger uitvalt. Het Vlaams Belang schermt ook met cijfers van Eurostat, die moeten aantonen dat sinds 2017 jaarlijks amper 30 procent van de illegalen die het bevel kregen het Europese grondgebied te verlaten, dit ook effectief deed. Die terugkeercijfers zouden bovendien ook nog jaar na jaar dalen.

Conventie van Genève

Tijd voor actie dus, en daarom pakt de partij nu uit met een gedetailleerd plan van aanpak. Daarin wordt opvallend vaak verwezen naar buitenlandse ‘best practices’ uit Denemarken, Oostenrijk en Hongarije. Het ultieme streefdoel? Een echt ‘Fort Europa’ waarvan de buitengrenzen veel strenger bewaakt worden en waarbinnen illegale migratie een stuk efficiënter wordt aangepakt.

Opvallend genoeg komen in dat plan ook een aantal voorstellen terug waarvan ook staatssecretaris voor Asiel en Migratie Sammy Mahdi (CD&V) zich in eerdere interviews al voorstander toonde. Zo wil Van Grieken werk maken van opvangcentra in veilige landen buiten de EU-grenzen waar asielzoekers de behandeling van hun verzoek kunnen afwachten.

Ook pleit hij ervoor, net als Mahdi, om financiële hulp aan herkomstlanden afhankelijk te maken van hun bereidheid om hun eigen onderdanen die illegaal in de EU verbleven terug te nemen. Afgelopen zomer werd het Afrikaanse land Gambia daarvoor, als eerste land van herkomst, door de EU gesanctioneerd.

Bij de wortel

Om het probleem ook aan de wortel aan te pakken, wil de partij evenwel nog een heel stuk verder gaan. Denemarken geldt daarbij als lichtend voorbeeld. ‘We pleiten er uitdrukkelijk voor om onze positie in het Verdrag van Lissabon te herbekijken’, geeft Van Grieken aan.

‘Denemarken is niet gebonden aan het derde deel van dat Verdrag, waarin het beleid inzake grenscontroles, asiel en immigratie geregeld wordt. Ook België moet meer ruimte krijgen om een eigen asiel- en migratiebeleid te voeren. Tegelijk vinden we dat de Conventie van Genève herzien moet worden door opnieuw een geografische limiet in te bouwen. Asiel moet wat ons betreft per definitie aangevraagd worden in het eerste veilige land waar men passeert tijdens de vlucht. Asielzoekers die meerdere veilige landen doorkruisen, op zoek naar het land met de beste sociale zekerheid, zijn in onze ogen niet langer op zoek naar politieke bescherming.’

Net zoals in Denemarken vandaag al het geval is, wil de partij vluchtelingen ook maar een tijdelijk (en eventueel verlengbaar) verblijfsrecht van twee jaar geven. Vandaag is dit in België nog vijf jaar, waarna het kan worden omgezet in een onbeperkt verblijfsrecht. In Denemarken besloot de regering in 2019 om de focus te verleggen van integratie naar terugkeer van erkende vluchtelingen, en vorig jaar zouden er voor het eerst meer vluchtelingen vertrokken dan aangekomen zijn in dat land.

Asielzoekers betalen opvangkosten

Staatssecretaris voor Asiel en Migratie Mahdi bevestigt in een recent interview met Doorbraak dat zowat twee op de drie vluchtelingen die in ons land asiel aanvragen finaal geen recht op bescherming blijken te hebben. Amper twintig procent van die groep keert achteraf uiteindelijk naar het land van herkomst terug. Om dat probleem aan te pakken, wil het Vlaams Belang de asielzoekers voortaan ook zelf laten opdraaien voor een deel van de opvangkosten. Volgens de partij lopen die gemiddeld op tot 1500 euro per maand.

‘Wij stellen nu voor dat de overheid voor de duur van de behandeling van de asielaanvraag beslag kan leggen op de bezittingen en middelen van asielzoekers, als een soort van waarborg. Sommen onder de 2000 euro en bezittingen met een persoonlijke emotionele waarde worden daarvan vrijgesteld. In het geval van een erkenning zou alles dan worden teruggegeven aan de aanvrager, maar bij een negatieve beslissing zou de aanvrager zelf moeten opdraaien voor de kosten van zijn opvang en onderhoud. Hiermee vinden we heus het warm water niet uit’, geeft Van Grieken aan. ‘Denemarken keurde recent al een gelijkaardige wet goed, en ook Zwitserland, Duitsland en Nederland spraken in het verleden al de eigen vermogens van asielzoekers aan om de kost van hun asielprocedure te dekken.’

Last but not least mogen ook een veel strengere bewaking van de Europese buitengrenzen met fysieke barrières, hoogtechnologische controles van de binnengrenzen én een legaal kader voor zogenaamde pushbacks geen taboe meer zijn, vindt Vlaams Belang. ‘De huidige aanpak, waarbij een juridisch kader verhindert dat illegale migratie wordt tegengegaan, is immers contraproductief.’

Mette Fredriksen

Vlaams Belang legt de lat voor het migratiebeleid opnieuw hoger