De Britse premier Boris Johnson herschikte op woensdag zijn kabinet. Deze reshuffle stond in de sterren geschreven. De minister van Onderwijs, Gavin Williamson, lag al maanden onder vuur en bleek bijzonder onpopulair en inefficiënt. De minister van Huisvesting, Robert Jenrick kwam dan weer in opspraak omdat bepaalde huisvestingscontracten bij iets te nauwe contacten van de man belandden. En dan was er nog de grove misser van de minister van Buitenlandse Zaken, Dominic Raab, om in vakantie te blijven terwijl de crisis in Afghanistan om een dringende reactie smeekte.

Van Kreta naar schoothondje

Raab, al jarenlang een vertrouweling van de premier, werd dan ook woensdag bedankt voor zijn diensten, net als Williamson en Jenrick. Maar Raab behoudt wel een belangrijke functie in het kabinet. Zijn schijnbare promotie tot Deputy Prime Minister is echter niet meer dan een doekje voor het bloeden. De functie van Deputy Prime Minister is meestal niets meer dan het kwispelende hondje van de premier spelen, als hij geluk heeft. Want vaak moet de Deputy ook de vuile werkjes van de premier opknappen. De ene kan dat al beter dan de andere. Oud-bokser John Prescott vervulde die rol met verve voor Tony Blair, in tegenstelling tot de liberale Nick Clegg die zich iets te gemakkelijk als de onheilsbode van David Cameron gedroeg. De kiezers straften bijgevolg de Liberal Democrats helemaal af in 2015… ten voordele van de Conservatives van David Cameron.

Dominic Raab schoot meermaals tekort als Buitenlandminister. Hij was te veel ‘asleep at the wheel’ volgens sommige commentatoren. The Daily Telegraph berichtte in een vernietigend artikel dat Raab lag te zonnen in Kreta terwijl Kaboel in handen van de Taliban viel. Raab wordt vervangen door Liz Truss, een bijzonder populair lid van het kabinet Johnson. Beter gezegd: ze is bijzonder populair bij de eigen achterban. Truss toonde de voorbije tijd heel graag hoe ze de wereld rondreisde als minister van Handel voor het afsluiten van nieuwe handelsakkoorden. De nieuwe minister van Buitenlandse Zaken zal ongetwijfeld vrolijker overkomen dan haar voorganger, hoewel haar vrolijkheid soms op de lachspieren werkt van critici.

Opmerkelijke benoemingen

Gavin Williamson wordt vervangen door Nadhim Zahawi, wiens ster fel steeg als minister van Vaccinatie. Hij begon ooit als Junior Minister van Onderwijs onder Theresa May. Eind 2020 benoemde premier Johnson Zahawi tot Vaccinatieminister met de opdracht ‘er snel werk van te maken’. En dat deed de man tot ieders lof, zelfs van de oppositie. Williamson slaagde er niet in om meer geld te krijgen van de schatkist voor het Engelse onderwijs. Maar van Zahawi wordt dit wel verwacht. ‘Hij vindt zelfs mango’s op Antarctica als dat moet’ klinkt een van de vele bewonderende commentaren. De van oorsprong Koerdische Zahawi, geboren in Bagdad, is één van de rijkste parlementsleden. Hij richtte ooit mee het bekende peilingsbureau YouGov op.

Daarnaast is de benoeming van de nieuwe minister van Huisvesting ook een opmerkelijke. Michael Gove kreeg die functie en dat is ook geen toeval. Huisvesting is een ‘hot item’ in Engeland. Michael Jenrick, de voorganger van Gove, had plannen om in de groene ‘home counties’ landbouwgronden vrij te maken om het woningentekort in het land op te lossen.

Die landelijke ‘home counties’ zijn daar echter niet mee opgezet. Het leidde tot een onverwacht electoraal verlies voor de Conservatives in een by-election nadat het zittende parlementslid overleed en deed de partij opschrikken. Chesham and Amersham stuurde voor de eerste keer geen Tory naar het Lagerhuis. In 2019 haalde de partij nog gemakkelijk 55% van alle stemmen, in de tussentijdse verkiezingen van juni 2021 implodeerde dat percentage tot slechts 36%. De Schotse Gove blijft nog altijd verantwoordelijk voor het versterken van de Britse Unie.

Het tij keren

De Conservatives – intussen ook al elf jaar aan de macht – hebben de laatste tijd te kampen met minder goede peilingen. De vele affaires rond de ministers (en de premier), de aanhoudende coronacrisis en de schijnbare besluiteloosheid van de regering daarrond, en de almaar groeiende impact van het brexitakkoord doen de populariteit van de regeringspartij geen deugd. Kiezers lopen volgens die peilingen niet over naar Labour, maar reageren teleurgesteld en verliezen gewoon hun interesse in de politiek.

De rechtsere kiezers zijn dan boos genoeg om naar de Reform Party over te stappen. Die partij ontstond uit de Brexit Party en scoort sinds enige tijd een goeie 10% ten koste van de Tory’s. De herschikking van het kabinet moet daarom de tanende populariteit helpen ombuigen. De minister van Financiën – en vaak getipt als toekomstig premier – Rishi Sunak en de minister van Binnenlandse Zaken Priti Patel blijven op hun post. Net als Sajid Javid die aanblijft als minister van Gezondheidszorg. Zij doen het vrij goed bij de eigen achterban en in peilingen.

Interessant is de benoeming van die-hard brexiteer Nadine Dorries tot minister voor Cultuur. Dorries moet het profiel van de regering opkrikken. Ze wordt ook wel ‘minister of fun’ genoemd, maar zij nam in het verleden duidelijk stelling in de zogenaamde ‘culture wars’ die de voorbije jaren kwamen overwaaien uit de Verenigde Staten. Op Twitter zette ze zich graag af tegen de ‘left wing snowflakes’ die ‘comedy doden’ en ‘Christ uit Christmas’ halen. Of ze als minister even fel zal uithalen valt nog af te wachten. Haar benoeming is bedoeld om de rechtse achterban te paaien, want die mort.

Michael Jenrick

Boris Johnson wil mango’s van Antarctica