Wat is nu de waarheid achter de hernieuwbare energie en kernenergie? Dat is een vraag die het klimaatdebat vandaag beheerst. Het Nieuwsblad voert dan prof. Ronnie Belmans op als neutraal expert energie. Maar hij is CEO van Energyville, een bekend hernieuwbaar energiebedrijf. Dat is alsof je prof. dr. Vande Lanotte gaat opvoeren als onafhankelijk expert om het programma van de N-VA te gaan beoordelen in een kieswijzer. De zoveelste poging van de mainstream media om fake nieuws te gaan verkondigen aan hun lezerspubliek. ‘Prof.’ voor de naam zetten verandert daar niet veel aan, ook professoren kunnen bevooroordeeld zijn.

Kan hernieuwbare energie stroomvoorziening garanderen?

Het artikel bespreekt enkele beweringen van deelnemers in het energiedebat, en verzint daar dan een finaal antwoord op. Met de eerste uitspraak, van Eloi Glorieux (Greenpeace), begint het al goed:

‘Hernieuwbare energie kan stroomvoorziening garanderen’.

Belmans erkent het probleem dat hernieuwbare energie niet continu energie kan leveren, en dat de energie vandaag niet opgeslagen kan worden. Toch minimaliseert hij dat opslagprobleem, door te wijzen op mogelijke toekomstige ontwikkelingen:

‘Het is pas tegen 2030 of 2040, als aardgas niet meer mag, dat we meer opslagcapaciteit nodig zullen hebben om langere periodes zonder zon en wind op te vangen.’

Het grote besluit van Het Nieuwsblad: de uitspraak van Greenpeace is correct, alleen kan dat nu nog niet. Je kan echter evengoed minder vertrouwen hebben in de technologische evolutie over de volgende twintig jaar, en zeggen dat de uitspraak volledig fout is. Opslagcapaciteit is namelijk geen nieuw probleem, iedereen met een smartphone (met de beste batterijen erin) kan dat beamen.

Als ik Belmans was, of Het Nieuwsblad, zou ik toch het devies van de Amerikaanse ex-honkbalspeler Yogi Berra naar waarde schatten:

‘Het is moeilijk om voorspellingen doen, zeker over de toekomst.’

Niet dat ik iets heb met ex-honkbalspelers in het algemeen of met deze Yogi Berra in het bijzonder, maar hij geeft hier het probleem kernachtig weer van al te voorbarige voorspellingen, en de hoogmoed daaraan verbonden. En daar houd ik wel van. Gokken op een technologische doorbraak in de zeer nabije toekomst lijkt me niet erg verantwoordelijk.

Kost hernieuwbare energie niets?

Een beetje verder gaat het over een kostenbatenanalyse van de verschillende energievormen. Hier valt Belmans volledig door de mand als hij zegt:

‘De basis van het energieaanbod wordt geleverd door de goedkoopste: zonne- en windenergie. Die kosten niets.’

Hoezo, zonne- en windenergie kosten niets? Elke energievorm kost uiteraard iets. Je moet investeren in de apparatuur, die grote windturbines van staal en beton bijvoorbeeld. Je moet investeren in onderhoud, hoe geraak je op die grote windturbines? En in geval van hernieuwbare energie moet je ook investeren in het opvangen van de gaten in elektriciteitsproductie: als de wind eventjes stilvalt, als het nacht wordt of als er plots wolken opduiken: in al die gevallen moet er onmiddellijk een gascentrale invallen, anders kan de continuïteit van ons elektriciteitsnet niet gegarandeerd worden.

Zo’n dingen kosten geld, en dat zou geen geheim meer mogen zijn, zelfs niet voor niet-specialisten. Toch blijft Het Nieuwsblad doen alsof deze Belmans over alle energiekwesties het finale oordeel kan vellen.

Is kernenergie onbetaalbaar?

Maar ook als Belmans over kernenergie spreekt, vermeldt hij enkel maar wat in zijn kraam past:

‘Kernenergie is niet meer te betalen en de investeerders trekken zich terug. Japan is helemaal gestopt na Fukushima. In Engeland hebben de twee grootste investeerders, Toshiba en Hitachi, afgehaakt door de hoge kosten.’

Let op dat Belmans maar weinig landen opnoemt. Daar is een belangrijke reden: veel niet-westerse landen investeren vandaag wel in kernenergie. Op de site van het nucleaire forum weten ze dat wel:

‘Landen zoals China, Rusland, Polen, het Verenigd Koninkrijk, Finland,…ontwikkelen of zijn hun capaciteit voor kernenergie aan het uitbreiden.’

En waar de investeringen meestal zeer positief uitpakken, behalve dat er dan blijkbaar wat problemen zijn in het Verenigd Koninkrijk. Zoals de ecomodernist Michael Schelleberger ook al zei op de vrt, toen hem voor de voeten werd gegooid dat kernenergie duur was:

‘Het economische model van kernenergie is vrij eenvoudig: je standaardiseert. Je bouwt dezelfde reactor opnieuw en opnieuw. Toen Frankrijk dat deed, daalden de prijzen.’

Geen woord over dergelijke argumenten in Het Nieuwsblad, in een artikel dat nochtans de pretentie heeft de waarheid aan het licht te brengen. Dan betwijfel ik ook de vele andere beweringen in dit artikel.

Mainstream fake news

Dit is het typische fake news van de mainstream media: een jasje van expertise, maar toch bestaande uit halve waarheden en, enkel waar de halve waarheden niet goed uitkomen, hele leugens. Zolang de lezers maar geen verkeerde meningen aangeboden krijgen – neen, lezers moeten bij het handje genomen worden.

Lezers mogen niet geconfronteerd worden met verkeerde meningen, want dat zou hen wel eens psychologisch kunnen schaden. Dan zouden ze wel eens op verkeerde ideeën kunnen komen. Journalisten denken zo uiteraard niet letterlijk, maar het komt er wel op neer. De mainstream media neigen naar een soort safe space van de politieke correctheid, een safe space waar activisten niet geconfronteerd worden met al te overtuigende tegenargumenten. Elke twijfel wordt zo een gevaar.

De bedoelingen van het artikel lijken nobel: laten we de waarheid achter enkele ronkende beweringen over energie even rustig onderzoeken. Laten we daarover niet in slogans praten, maar met feiten. Laten we geen activisten maar experten aan het woord laten. Allemaal goed en wel, maar dan neem je best echte onafhankelijke experten. Of nog beter, dan laat je meerdere experten aan het woord. Zo kan de lezer zijn eigen mening vormen. Bovendien, zo gauw iemand een mening heeft wordt die al snel niet meer als ‘onafhankelijk’ aanzien.

Neem nu bijvoorbeeld Jozef Ongena, doctor in de plasmafysica, en Dr. Paul Vandenplas, professor emeritus van de Koninklijke Militaire School. Zij vertellen toch wel een subtiel ander verhaal:

‘Simplistische slogans als “Weg met kernenergie, wind en zon kunnen alles” stroken niet met de wetenschappelijke en economische realiteit en misleiden de bevolking.’

Michael Schelleberger

Fake energienieuws in Het Nieuwsblad