Prof. Dr. Johan Vansintejan wil in zijn eigen privépraktijk geen mensen verzorgen die zich niet hebben laten vaccineren tegen covid. De Orde van Artsen treedt niet op, de VUB reageert lauwtjes.

Midden juli kwam arts Johan Vansintejan in de belangstelling te staan nadat hij een moeder met haar dochtertje uit zijn praktijk zette. Bij het uitlezen van de identiteitskaart bleek dat de vrouw niet gevaccineerd was tegen covid. Toen al riep deze actie de vraag op of dit deontologisch verantwoord was.

Vansintejan volhardde echter. Op de webpagina van zijn praktijk in Vilvoorde, konden bezoekers tot maandag 27/09 ’s ochtends duidelijk en in het rood bovenaan lezen: ‘Patiënten die weigeren om zich te laten vaccineren tegen corona, zijn NIET welkom in de praktijk. Hun asociaal gedrag brengt de volksgezondheid in gevaar.’

Vansintejan is niet zomaar de eerste de beste. Als professor huisartsgeneeskunde en voorzitter van de Vakgroep Huisartsgeneeskunde en Chronische Zorg is hij verbonden aan de Vrije Universiteit Brussel (VUB). Hij leidt dus toekomstige artsen op. Zijn Vilvoords kabinet is dan ook een HAIO-praktijk (HuisArts In Opleiding, WM). Verder is Vansintejan een partijgenoot van Vilvoords burgemeester Hans Bonte en van federaal minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke. Hij is gemeenteraadslid voor Vooruit in Steenokkerzeel, en zit er in het partijbestuur.

Mogelijke inbreuken op Eed van Hippocrates, Code van Orde van Artsen en EVRM

Het weigeren van patiënten op basis van hun vaccinatiestatus kan beschouwd worden als een inbreuk op de eed van Hippocrates, zoals die in België geldt. Daar lezen we ‘ik zal verantwoordelijk omgaan met de middelen die de maatschappij ter beschikking stelt en ijveren voor een gezondheidszorg die toegankelijk is voor iedereen’ en ‘ik zal ervoor waken dat mijn houding tegenover patiënten niet beïnvloed wordt door levensbeschouwing, politieke overtuiging, sociale stand, ras, etnie, nationaliteit, taal, gender, seksuele voorkeur, leeftijd, ziekte of handicap’.

De weigering van Vansintejan om patiënten te verzorgen, gaat ook mogelijk in tegen de Code van de Orde van Artsen. Daar lezen we in art. 30 ‘De arts handelt in zijn medische activiteit ethisch en met respect voor de patiënt, derden en de maatschappij. De arts handelt niet tegen de menselijkheid. De arts verzorgt alle patiënten even gewetensvol en zonder discriminatie.’

Art. 31 stipuleert dan weer ‘De arts mag de kwaliteit van de zorg voor de patiënt niet laten afhangen van zijn persoonlijk e overtuiging.’ Met betrekking tot de publieke communicatie die Vansintejan brengt via zijn website is ook art. 38 interessant: ‘De arts die in het openbaar communiceert, doet dit objectief en met inachtneming van de deontologische regels.’

Uiteindelijk pleegt Vansintejan ook mogelijk een inbreuk op art. 14 van het Europees Verdrag van de Rechten van de Mens (EVRM), het verbod op discriminatie. Vreemd genoeg werd de boodschap op Vansintejans website vervangen door de melding dat er een patiëntenstop geldt in zijn praktijk, nadat wij hem, de Orde van Artsen en het kabinet van Frank Vandenbroucke contacteerden over ’s mans houding.

Geen reactie bij Orde van Artsen

Bij de Orde van Artsen konden we, ondanks herhaaldelijk aandringen, geen reactie bekomen. Wij contacteerden daarvoor meer specifiek ondervoorzitter prof. dr. Michel Deneyer, die tevens titularis klinische en maatschappelijke topics, bio-ethiek, medische ethiek en deontologie is aan de VUB, de alma mater van Vansintejan.

Bij de VUB deelt woordvoerder Sicco Wittermans ons mee dat men niet onmiddellijk wenst te reageren. ‘We gaan hier intern serieus naar kijken en overleggen. Daarna besluiten we of en hoe we reageren.’

Op het kabinet van Frank Vandenbroucke deelt woordvoerder Jan Eyckmans ons mee dat het eigenlijk niet aan hem toekomt hierop te reageren. ‘Dit is een zaak voor de Orde van Artsen. Zij hebben de wettelijke bevoegdheid om te waken over het respecteren van de medische deontologie. De minister mag daar niet in tussenkomen. Verder is het ook moeilijk om te reageren op een publicatie die ondertussen werd verwijderd.’

Vansintejan reageert wel

Prof. dr. Vansintejan zelf is wel beschikbaar om zijn standpunt uit te leggen. ‘Ik vind dat de volksgezondheid onder druk komt te staan door mensen die niet mee willen doen aan de gratis vaccinatie tegen corona. Dat standpunt blijft behouden. We zitten met een wereldwijde pandemie.’

‘De argumenten die de anti-vaxxers aanhalen zijn uit de lucht gegrepen. Zij beweren dat hun eigen immuniteit hoog genoeg is, maar zij kunnen drager zijn en brengen andere mensen in gevaar. Vanaf 1 oktober verdwijnt de mondmaskerplicht. We zien mensen samenhokken en we vrezen dat er terug een golf van besmettingen aankomt. We zien dat nu al bij kinderen. Er zijn ook andere infecties die de kop gaan opsteken. Ik denk dat het gezond verstand weer ver te zoeken is.’

U weigert dus nog steeds patiënten te behandelen die niet gevaccineerd zijn?

‘Ik weiger die niet. Het is druk in onze praktijk en daarom is er een patiëntenstop ingevoerd. Wij zien alleen maar patiënten die ingeschreven zijn in onze praktijk. Die kunnen wij een goede en kwaliteitsvolle zorg aanbieden.

‘Wanneer patiënten niet in de visie van onze praktijk kunnen meegaan – wij staan voor preventie – is er geen arts-patiënt-vertrouwensrelatie. Wij hebben hen aangeraden een andere arts te consulteren.’

Niet alle niet-gevaccineerden zijn anti-vaxxers, zoals u ze noemt. Er zijn ook mensen die medische of andere gegronde redenen hebben om zich niet te laten vaccineren met deze specifieke vaccins.

‘Daar kan ik geen oordeel over vellen. Wij hebben de mensen met twijfels goed geïnformeerd en in heel veel gevallen kunnen overtuigen om zich toch te laten vaccineren. Binnenkort gaan de vaccinatiecentra dicht. De mensen hebben tot dan nog de kans om zich aan te bieden – ook zonder afspraak – om zich gratis te laten vaccineren en om zo wereldwijd uit de pandemie te raken.’

Michiel Deneyer

Voorzitter Huisartsengeneeskunde VUB: ‘Ongevaccineerden niet welkom voor verzorging’