Donald Trump heeft het dan toch gedaan, een noodsituatie* uitgeroepen over de situatie aan de grens met Mexico om voldoende fondsen te hebben om kilometers grensmuur te bouwen.

De president ondertekende – tegen zijn zin – een nieuwe begroting voor het komende (lopende) jaar. In die begroting was ‘amper’ 1,375 miljard dollar opgenomen aan nieuwe grenskilometers. Dat is veel minder dan de 5,7 miljard dollar die hij gevraagd had. Maar aangezien hij een nieuwe shutdown wilde vermijden, ondertekende hij de wet. Hij riep tevens een noodsituatie uit aan de grens met Mexico. Dit stelt de president in staat om fondsen te herbestemmen. Het zou gaan om 8 miljard euro die zou komen uit het defensiebudget.

Is het wettelijk?

Mike Lee, Republikeins Senator uit Utah en als grondwetsspecialist steeds op de shortlist om rechter te worden bij het Hooggerechtshof, is traditioneel zeer kritisch wanneer het gaat over de macht van de president en de overheid ten overstaan van het Congres. Lee tweette dat het hoogstwaarschijnlijk wel wettelijk is. Maar tezelfdertijd tweette hij dat het Congres zulke wetten – zoals het feit dat een president rond het Congres kan door een ‘noodsituatie’ uit te roepen – nooit had mogen stemmen. Het Congres zou die macht moeten terugnemen. Het gevaar is natuurlijk dat, zoals Nancy Pelosi terecht opmerkte, in de toekomst een andere president, een Democraat bijvoorbeeld, ook via deze weg voor de Republikeinen minder interessante zaken zou kunnen opleggen aan het land.

Er zijn nu twee paden mogelijk, het één is politiek en het ander is gerechterlijk.

Politiek kan het Congres zich verzetten en heeft daarbij een meerderheid nodig die een presidentieel veto kan herroepen. Want het Congres kan een wet stemmen waarbij ze de beslissing van de president verwerpt. De president kan zijn veto uitspreken, waarna de wet terug naar het Congres gaat en er in de Senaat een 2/3 meerderheid moet zijn die de beslissing verwerpt. Ook al zijn er kritische stemmen binnen de Republikeinse partij, men zal in de verste verte geen 20 Republikeinse Senatoren vinden die de president zullen afvallen.

Gerechterlijk kan men zich ook verzetten, waarbij de beslissing waarschijnlijk zal verworpen worden door een links-progressieve rechtbank zoals die van het 9^e circuit, waarna het uiteindelijk zal terechtkomen op het bord van het Hooggerechtshof. Die zullen dan kijken of er niks ongrondwettelijk is aan het besluit van de president.

Uiteindelijk is het allemaal politiek

Is een grensmuur nodig? Volgens de vakbond van de grenswachters, de ‘National Border Patrol Council’, alvast wel. Zij hebben Trump altijd gesteund om meer kilometers muur te bouwen aan de grens met Mexico. Het zorgt in elk geval voor een fysieke scheiding met het Noorden van Mexico, wat toch een plek is die niet bestempeld kan worden als de veiligste plek ter wereld en waar veel drugkartels het slechte weer maken. Een afscheiding aan de grens maakt het ook moeilijker voor de drugkartels om drugs uit te voeren naar de VS en het verhindert illegale immigratie.

Het laatste is natuurlijk de politieke inzet van de discussie.

Geradicaliseerde democraten

De Democraten worden vooral aangevuurd door stedelijk elites die hun liefde belijden voor het multiculturalisme. Terzelfder tijd gebruiken ze het woord racisme te pas en te onpas voor iedereen die het met hen oneens is. Ze zijn de facto voorstander geworden zijn van vrije en ongecontroleerde migratie. Zij hebben dus geen enkel belang aan een streng gecontroleerde grens waar niemand ongecontroleerd door kan.

Ze zijn geradicaliseerd door hun haat tegenover Trump, want in het verleden onder Clinton, Bush en Obama stemde men wel voor nieuwe kilometers grensmuur. Heel interessant is ook de verschuiving van het grootkapitaal in de Verenigde Staten, dat nu veel meer aanschurkt tegen de Democraten dan tegen de Republikeinen. Velen onder hen, zijn net zeer blij met een toevloed aan goedkope werkkrachten. Arbeiders, waarvan velen geswitcht zijn naar de Republikeinen dankzij Trump, zien veel nieuwe -vaak laaggeschoolde- arbeidskrachten veel minder graag komen, omdat dit voor neerwaartse druk op hun lonen zorgt.

Republikeinen echter, zijn dan weer veel strenger geworden over migratie. Dit heeft uiteraard ook veel te maken met de politieke berekening dat veel van die nieuwe immigranten, eenmaal Amerikaan geworden, Democratisch stemmen. Daarnaast zijn de Republikeinen veel meer een ‘law-and-order’ partij en is het wel degelijk zo dat die illegale immigranten geneigd zijn van meer op te duiken in de criminaliteitsstatistieken. Tenslotte is elk gepleegde misdaad van iemand die illegaal in het land verblijft er één teveel.

2020 is niet zo ver meer af

Maar het uiteindelijke punt is dat de Democraten niet willen dat Trump zijn belofte van meer kilometers grensmuur waarmaakt. Dat zou er kunnen voor zorgen dat veel teleurgestelde Republikeinen niet naar de stembus zouden komen om voor Trump te stemmen.

Trump en de Republikeinen zelf zitten in de omgekeerde situatie en moeten absoluut met extra kilometers grensmuur naar de kiezer in 2020. Al is het maar om de basis naar de stembus te krijgen.

*Ik gebruik voor de duidelijkheid het woord ‘Noodsituatie’, omdat het woord ‘Noodtoestand’ doet denken aan het afkondigen van de ‘krijgswet’ (Martial Law) waarbij het leger de bevoegdheden van de burgerlijke autoriteiten overneemt.

Mike Lee

Trump forceert bouw fysieke grens met Mexico