Toegegeven, in ons tijdperk van Zoom, Skype, Teams, enzovoort moet je je niet meer verplaatsen om iemand te interviewen. Maar een gesprek in levende lijve in de werkomgeving van de geïnterviewde, het geeft toch een meerwaarde.

Doorbraak trok naar de redactielokalen van de Daily News Egypt, ongetwijfeld het beste, onafhankelijke en Engelstalige dagblad in Egypte, voor een gesprek met Executive Editor Mohamed Samir Khedr. De redactielokalen zijn gelegen in Dokki, één van de betere buurten in centraal Cairo. Na een lange wandeling richting Dokki in een zon van 37 graden, is het aangenaam verpozen in een lokaal met airco.

Mohamed Samir Khedr

Uitdagingen

We zullen maar met de deur in huis vallen. Wat zijn de belangrijkste uitdagingen waarmee Egypte vandaag wordt geconfronteerd?

‘Er zijn wellicht verschillende uitdagingen, maar wat bovenaan mijn lijstje staat, en daar moet ik niet aan twijfelen, is de economie. We moeten onze economie verder ontwikkelen om jobs en welvaart te creëren voor onze bevolking. De oorlog Rusland-Oekraïne heeft minder aangename gevolgen voor Egypte, want we importeren relatief veel graan uit die twee landen. U weet dat de levering van graan lastiger is geworden en de prijzen zijn gestegen.’

De modale Egyptenaar klaagt dat de prijzen voor onder meer voeding en benzine weeral eens gestegen zijn. Ook de inflatie speelt parten.

‘Ja, een reden te meer om onze economische troeven nog beter uit te spelen en in te spelen op nationale en internationale uitdagingen. Onlangs steeg de waarde van de dollar bijvoorbeeld ten nadele van jullie euro. Dat heeft voor Egypte als voordeel dat de inkomsten van het Suezkanaal zullen verhogen, maar voor Europeanen zal het iets duurder worden om naar Egypte te reizen. Mogelijks zullen er dus minder Europese toeristen naar Egypte komen.

Er kwamen vroeger heel veel Russische toeristen naar Egypte, maar door de oorlog is dat aantal ook sterk gedaald. Een sterke dollar is vervelend omdat dat de vele goederen die wij importeren duurder maakt, maar is dan weer goed voor de Egyptische export.’

Ander nieuws

Er wordt in de Daily News Egypt inderdaad veel aandacht besteed aan de economie, maar daarnaast vind je er ook heel wat nieuws over binnen- en buitenlandse politiek en cultuur. De relaties tussen Egypte en Qatar/Turkije waren afgelopen jaren moeilijk, onder meer door de steun van deze twee landen aan de moslimbroeders. Het ziet er naar uit dat er nu een dooi is?

‘Jawel. Qatar en Egypte hebben de plooien gladgestreken en we zijn opnieuw gekomen tot normale relaties met dat land. Qatar investeert massaal in Egypte. Met Turkije gaat het ook de goede richting uit, maar er is nog werk aan de winkel. Er wordt momenteel onderhandeld tussen Egypte en Turkije op lager niveau. Het is nu wachten tot de gesprekken op hoog niveau kunnen worden gevoerd.’

Joe Biden

Was het recente bezoek van de Amerikaanse president Joe Biden aan het Midden-Oosten historisch, zoals sommigen beweren, of moeten we dat nuanceren?

‘Op de vraag van Joe Biden aan Saoedi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten (VAE) om hun olieproductie te verhogen, kwam geen positief antwoord. Saoedi-Arabië en de VAE verkiezen om eventueel hun productie te verhogen in het kader van Opec+. Dat is het overlegorgaan tussen Opec en olieproducerende landen die geen lid zijn van de Opec.

Ook op de vraag van Biden om een soort van Arabische NATO op te richten werd niet tegemoetgekomen. Ten slotte kwam er geen oplossing uit de bus voor het Israëlisch/Palestijns probleem, ook al weet iedereen dat twee staten naast elkaar, Israël en Palestina, met een Palestina bestaande uit de Gazastrook, de Westelijke Jordaanoever en Oost-Jeruzalem als hoofdstad, de enige realistische oplossing is.’

Er werd wel veel gepraat over Iran en de nucleaire bedreiging die dat land zou vormen. Hoe staan de Egyptenaren eigenlijk tegenover Iran?

‘Laat er geen twijfel over bestaan. Geen enkele Egyptenaar wil een nucleair Iran, want Iran is vaak een storende factor in het Midden-Oosten. De vraag is natuurlijk hoe je Iran gaat intomen. Zeker niet door een nieuwe oorlog te creëren, maar door te onderhandelen. De beslissing van de vorige Amerikaanse president Donald Trump om het nucleaire akkoord met Iran eenzijdig op te zeggen is een pijnlijke vergissing geweest.’

Over de waterdam (Grand Ethiopian Renaissance Dam; GERD) die Ethiopië aan het voltooien is op haar stuk Nijl en die de watertoevoer richting Egypte dreigt te bemoeilijken, wordt nu al jaren gediscussieerd. Hoe moet het nu verder?

‘Egypte is voor haar watervoorziening voor 90% afhankelijk van de Nijl. Het kan dus niet dat die watertoevoer wordt bemoeilijkt. Ethiopië heeft wel degelijk recht op een dam, maar moet die realiseren in overleg met alle betrokken landen (waaronder Egypte en Soedan). Er moeten duidelijke afspraken worden gemaakt.

Ethiopië moet ook meer informatie met ons uitwisselen. Zo zou je kunnen afspreken dat, in geval van een extra hete zomer of droogte in Egypte, we recht hebben op een grotere watertoevoer. Egypte heeft al vele internationale spelers (Verenigde Naties, Afrikaanse Unie, Europese Unie, enzovoort) aangesproken om tot een globale en correcte aanpak van de GERD te komen.’

De Egyptische president Al Sissi reist de laatste tijd veel en was een paar maanden gelegen nog in Brussel. Wat verwacht Al Sissi eigenlijk van ons Europeanen?

‘Investeringen vanuit Europa in Egypte. We zijn vragende partij voor projecten van Europese bedrijven in Egypte. Het is voor Egypte ook belangrijk om leningen van bijvoorbeeld de Wereldbank onder redelijke voorwaarden te kunnen bekomen, en ook daar kunnen we de steun gebruiken van Europa.’

Maar als Al Sissi in Europa of de Verenigde Staten komt, krijgt hij steevast het thema van de mensenrechtensituatie in Egypte voorgeschoteld?

‘Ja, ik weet het. Laten we niet vergeten dat er nuanceverschillen zijn tussen hoe men mensenrechten ziet hier en elders. In Europa denkt men dan in de eerste plaats aan vrijheid van dit, vrijheid van dat. Vergeet niet dat recht op voeding, recht op een job en recht op een woonst ook mensenrechten zijn, en dat dat in de eerste plaats belangrijk is voor onze bevolking.

De export van België naar Egypte is eerder bescheiden, maar verschillende bedrijven zijn er actief. De relaties tussen België en Egypte zijn oud. Eén van de bruggen over de Nijl werd ooit gebouwd door Belgen, alsook het dak van het centraal station aan Midan Ramsis. Stella, één van de nationale bieren in Egypte, heeft Belgische roots.

De Egyptische grondwet van 1923 was gebaseerd op de Belgische grondwet van toen en ook diverse Belgische archeologen en Egyptologen hebben in het land hun steentje bijgedragen. Maar nummer één is natuurlijk baron Edouard Empain (1852-1929), door Egyptenaren ‘Al Baroen’ genoemd. Hij heeft een groot deel van het Egyptische spoorwegnet aangelegd en bouwde de stad Heliopolis in het noordoosten van Cairo. Toen het nieuwe Heliopolis werd gebouwd was dat een stad midden in de woestijn. Nu is het een wijk die deel uitmaakt van de zeer uitgebreide Caïreense agglomeratie.

Het paleis van baron Empain, gebouwd in Indische stijl, bestaat nog steeds. Decennialang was het ontoegankelijk en stond het te verkrotten. Het werd relatief recent compleet gerenoveerd. Nu is het toegankelijk voor Egyptenaren en toeristen. Baron Empain pleegde zelfmoord door van het hoge dakterras van zijn paleis te springen. Sindsdien hadden de inwoners van Cairo de indruk dat het spookte in dat pand. We zijn heel onlangs ook op het dakterras geweest, maar hebben toch maar de trap genomen om terug naar beneden te gaan.’

Mohamed Samir Khedr

Egypte moet economie verder ontwikkelen om jobs en welvaart te creëren