De Duitse groene minister voor Leefmilieu Steffi Lemke heeft een diplomatieke rel veroorzaakt met Botswana. Het redelijk welvarende Botswana is één van de weinige echt democratische landen op het Afrikaanse continent. Alles begon omdat er in dat dorre land te veel olifanten zijn.

Het moet gezegd: de 61-jarige president van Botswana Mokgweetsi Masisi heeft gevoel voor humor. Een noodzakelijke eigenschap in de internationale diplomatie, zei Churchill. Masisi zei dat hij 20.000 olifanten zou schenken aan Duitsland, maar ‘er is wel een voorwaarde: ze moeten vrij kunnen rondlopen zoals in Afrika’. Hij voegde eraan toe: ‘We accepteren geen neen.’

Steeds meer olifanten

De olifant wordt al een paar decennia beschermd door internationale verdragen. Daardoor groeien de populaties zeer snel, inclusief alle gevolgen voor lokale landbouwers. De regering in Botswana wil, zoals andere Afrikaanse landen, in plaats van het overtal af te schieten de olifanten tegen betaling laten bejagen door rijke westerse toeristen. Van de nood een deugd maken als het ware. En zo’n jager op groot wild neemt dan graag een trofee mee.

Desondanks blijven er volgens Masisi genoeg overtallige olifanten om ook de Duitsers een plezier te doen. Hij vindt dat de Duitsers dan perfect ‘kunnen zien wat je aan olifanten hebt’

Maar de groene minister wil van die behandeling van dieren als manier om geld te verdienen hoegenaamd niet weten. Ze wil trouwens ook de invoer van jachttrofeeën verbieden. De olifantenplaag bestrijden op een nuttige manier mag dus niet. De regering in Botswana sprak over ‘racistische tendensen’ in Duitsland. President Masisi heeft naar eigen zeggen een hekel aan groenen die alles beter weten. Dat ze dan maar eens uitleggen, zei hij, hoe je met olifanten samenleeft zonder jacht? Daarom zijn aanbod: Duitsland krijgt 20.000 wilde olifanten.

Betere biodiversiteit

Dat weggeven van olifanten of andere wilde dieren is niets bijzonders of uitzonderlijks. Botswana gaf, volgens de president, eerder ook al olifanten aan andere Afrikaanse landen. Zo kreeg het communistische Angola 8.000 stuks. Ze dragen bij tot de verbetering van de biodiversiteit. Vooral de olifantenmest zou daarvoor nuttig zijn. Het (ook communistische) Mozambique moet zijn lot nog afhalen.

De ngo ‘Elephants Without Borders’ staat kritisch tegenover die deal, want in Angola en Mozambique liggen nog altijd veel mijnen. De ngo had het zelfs over dierenmishandeling. Maar voor de Angolese en Mozambikaanse regering speelt ook toerisme mee. Olifanten trekken immers toeristen aan die grote wilde dieren willen zien in natuurparken. Desondanks blijven er volgens Masisi genoeg overtallige olifanten om ook de Duitsers een plezier te doen. Er zijn in Botswana (dat twee miljoen inwoners telt) naar schatting 130.000 olifanten. Masisi vindt dat de Duitsers dan perfect ‘kunnen zien wat je aan olifanten hebt’.

Hij wees er nog op dat in zijn land geregeld mensen worden vertrappeld door olifanten. ‘Een gruwelijke aanblik’, aldus de president. Oogsten worden ook vernietigd en dorpen verwoest. Allemaal in een land waar veertig procent van de oppervlakte bestaat uit natuurreservaten voor wilde dieren. Misschien dat de Duitse minister van mening verandert met olifanten in haar achtertuin?

Mokgweetsi Masisi

Duitsland krijgt van Botswana 20.000 olifanten