Voor de Duitse familiebedrijven – traditioneel dé pijler van de Duitse economie – is het genoeg geweest. In een scherp manifest hekelen ze de Europese regelneverij en de stortvloed aan nieuwe rapporteringsverplichtingen: ‘De Europese economische dynamiek erodeert door de buitensporige regelgeving van Brussel’.

Het manifest van de Stiftung Familienunternehmen und Politik , een politiek neutrale lobbyorganisatie die de belangen van de ’Duitse familiebedrijven’ verdedigt, laat weinig aan de verbeelding over. ‘We zijn op een cruciaal punt aanbeland. De toekomst van Europa als vestigingsplaats staat op het spel. We doen dan ook een beroep op de EU om van koers te veranderen en meer vertrouwen te stellen in marktgebaseerde oplossingen. Beleidsmakers worden verondersteld doelen te stellen, maar van hen wordt niet verwacht dat ze burgers, bedrijven en overheden overbelasten.’

Concreet eisen de Duitse familiebedrijven dat de stortvloed aan Europese regelgeving nu stopt, omdat die volgens hen almaar vaker de economische dynamiek van Europa in gevaar zou brengen. ‘Onze bedrijven krijgen hierdoor ook steeds minder speelruimte om te werken’, zeggen ze. ‘Europese wetten schrijven almaar gedetailleerder voor hoe bedrijven moeten handelen, waarna de nationale overheden de naleving hiervan op hun beurt moeten controleren. Dit wordt stilaan een onmogelijke opdracht voor beide partijen.’

1149 datapunten

Concreet verwijst het manifest naar de nieuwe ESG-regels die volgend jaar van kracht worden, maar net zo goed naar een nieuwe richtlijn over loontransparantie en de rapportageverplichtingen in het kader van het Carbon Border Adjustment Mechanism, een nieuwe klimaatheffing. Het hekelt ook het gebrek aan uitvoerbaarheid van heel wat nieuwe Europese wetten, wat tot grote juridische onzekerheid en exploderende administratieve kosten zal leiden. ‘Terwijl rechtszekerheid toch net een van de hoekstenen van de rechtsstaat is’.

Ter illustratie daarvan haalt de lobbygroep het concrete geval aan van een groot Duits bedrijf dat actief is in de luchtfiltering en dat ruim 22.000 werknemers telt. De nieuwe ESG regels zorgen er voor dat zomaar eventjes 1149 datapunten van 79 andere bedrijven waar deze grote speler zaken mee doet kwantitatief en kwalitatief moeten worden beoordeeld. ‘Dat zal het bedrijf naar verwachting eenmalig 4 tot 5 miljoen euro extra kosten, maar daar komen dan nog flink wat extra personeelskosten en uitgaven voor extra IT-infrastructuur bovenop. Geld dat zo niet langer voorhanden is om in onderzoek en extra groei te investeren. Het manifest vermeldt ook dat ‘Andere grote Duitse familiebedrijven laten weten dat ze meer dan tien nieuwe werknemers moeten aannemen om aan alle nieuwe Europese regels te voldoen. Dat is niet langer houdbaar.’

Oproep tot politieke actie

De tekst legt in één adem ook de vinger op dé wonde van de Europese besluitvorming anno 2023. ‘Silo-denken binnen de Europese Commissie is de hoofdoorzaak van overdreven veel en bovendien ook vaak inconsistente regelgeving. Er is geen overkoepelende controle-autoriteit.’ (De meeste organisaties beschikken over afzonderlijke zelfstandige afdelingen. Wanneer de informatie ook via afzonderlijke kanalen binnenkomt bij deze afdelingen en niet gedeeld wordt, is er sprake van silo-denken. red.)

De economisch en politieke impact van dit manifest kan moeilijk overschat worden. Ruim 90 procent van de Duitse bedrijven zijn familiebedrijven, en zij zijn bij onze oosterburen ook goed voor 58 procent van alle jobs. Vaak gaat het daarbij ook om middelgrote tot zeer grote bedrijven: 1 op 3 Duitse bedrijven met meer dan vijfhonderd werknemers is vandaag een familiebedrijf.

Niet zelden zijn ze internationaal ook marktleider in zeer specifieke, hoogtechnologische niches, bijvoorbeeld in de machinebouw of in de auto-industrie. Met andere woorden: als die bedrijven spreken, krijgen ze ook het oor van politiek Duitsland. ‘De almaar verder om zich heen grijpende Europese bureaucratie kreeg de voorbije maanden ook elders al weerklank, onder meer in een aantal uitspraken van de Franse president Macron of in verklaringen van het Duitse ministerie van Justitie’, stelt Moritz Hundhausen, die bij de lobby-organisatie verantwoordelijk is voor het het EU-beleid. ‘Dit is dan ook een duidelijke oproep tot politieke actie.’

Moritz Hundhausen

Duitse ondernemers hebben het gehad met EU-reglementitis