Hij moet zo trots als een pauw zijn geweest, Cengiz Seker. Hij werd vader van een zoon. Samen met zijn vrouw keek hij toe hoe fragiele babyvingers zijn vinger zochten en omklemden. Een kleine grip, haast niet voelbaar, deed zijn hart duizend keer tuimelen van geluk. Het clichébeeld van trotse ouders werd vereeuwigd in een fotostudio. Families en vrienden kregen de kiekjes toegestuurd of kwamen ze bekijken terwijl de kersverse moeder met blozende wangen haar baby voedde in een aparte kamer. Ze luisterde naar het geroezemoes van de bezoekers en de slikgeluiden van haar baby. Vader Cengiz keek om zich heen, verwonderd, met zijn handen op zijn heupen en besefte dat het misschien wel de grootste uitdaging van zijn leven zou zijn: een kind opvoeden.

Maar hoe voed je een kind op? Hij had deskundigheid gezocht in de vele boeken en bij menig therapeut, en toch wist hij nog maar de helft van wat de toekomst zou brengen. Dit klein mensje dat in de armen van zijn vrouw lag en het leven gulzig opslorpte zou uitgroeien tot een individu. Maar wat voor een individu?

De principes van rechtvaardigheid

Cengiz werkte hard. Hij leerde zijn zoon, Kadir, de wereld met een natuurlijke verbazing te observeren. Fauna en flora waren gedeelde interesses voor vader en zoon. Ze konden wel urenlang buiten in de tuin een colonne mieren volgen en verhalen verzinnen over hun trektocht. Fantasie en wetenschap ontmoetten elkaar onder hetzelfde dak.

Naast wetenschap kwamen ook burgerzin en maatschappelijke plichten aan bod: normen en waarden waren heel belangrijk voor de ouders en ze probeerden hun zoon de principes van rechtvaardigheid bij te brengen. ‘Kwets niemand, help andere mensen in nood, wees eerlijk.’ Cengiz kan zich niet meer zo goed herinneren wanneer het precies was, maar op een bepaald moment deelde Kadir tijdens het avondeten mee aan zijn ouders dat hij graag dokter zou willen worden. Vader en moeder keken elkaar op dat moment aan met tranen in de ogen. Geen moment schrikten de hoge opleidingskosten hen af. Ze zouden nóg harder werken om de droom van hun zoon te realiseren. Het enige wat Cengiz op dat moment aan zijn zoon vroeg was of hij het zeker wist. Kadir beloofde hem dat hij zou slagen voor het ingangsexamen van de artsenopleiding. Daarop stuurde Cengiz zijn zoon naar dure voorbereidingslessen. Kadir studeerde hard en spendeerde uren in de bibliotheek, terwijl zijn leeftijdsgenoten profiteerden van de zomer.

Moord of zelfverdediging

De herfst passeerde, een strenge winter klopte aan de deur. Kadir had het zo druk met studeren dat hij elke dag zijn lunch in de bibliotheek nuttigde. Zijn moeder maakte zijn lunchpakket klaar en pakte ook een klein aardappelmesje in. Zodat hij zijn appel kon schillen na zijn boterhammen.

Die dag vertrok Kadir op zijn gewone tijdstip naar de bibliotheek, met zijn lunchpakket en boeken in de handen. Na ettelijke uren gestudeerd te hebben, vertrok hij bij een lichte avondschemering naar huis. Op zijn wandeling naar huis passeerde hij — zoals elke dag — het verlaten stadsparkje dat in de zomer altijd wemelde van overenthousiaste kinderen. Hij verwachtte een doodstil park aan te treffen.

Zijn dagelijkse mijmeringen tijdens het wandelen werden uiteindelijk verstoord door het gekrijs van een vrouw. Hij keek op en zag een man een poging doen om een vrouw te wurgen. Onmiddellijk liep hij naar de man en duwde hem van de vrouw af. De volgende cruciale seconden zouden allesbepalend blijken voor de toekomst van Kadir. Terwijl de man Kadir met stompen en wurggrepen probeerde toe te takelen, haalde Kadir het aardappelmesje boven en stak het recht in het hart van zijn belager. Kadir vluchtte daarop naar huis. De belager werd naar het ziekenhuis gebracht, waar hij overleed.

Kadir werd opgepakt met een blauw oog, de handafdrukken van zijn belager nog op zijn keel. De vrouw pleitte voor Kadir. Ze vertelde dat hij haar had proberen redden van haar gewelddadige man. Een man met een trackrecord: negentien dossiers van geweldpleging, diefstal en handel in drugs. Al jaren was hij bij het gerecht gekend. Niemand weet waarom hij vrij rondliep.

Het zou zo maar een verhaal uit een voorstad in Ankara geweest zijn, maar de realiteit is dat Kadir sinds februari in voorhechtenis zit. Op 14 oktober sprak het Turkse gerecht zich uit: er werd twaalf jaar celstraf gevorderd wegens moord met voorbedachte rade.

Onaantastbaar

Om het in de favoriete woorden van onze Vlaamse politici te zeggen: Cengiz en de advocaten krijgen het niet meer uitgelegd aan Kadir. Twee dagen nadat Kadir zijn straf opgelegd kreeg, kreeg Musa Orhan in het gerechtshof van de provincie Siirt te horen dat hij niet in voorlopige hechtenis hoefde te wachten op de uitspraak van zijn rechtszaak.

Er kleeft nochtans bloed aan de handen van Orhan. Toch loopt hij rond, vrij als een vogel, sinds de dood van de achttienjarige Ipek Er in augustus. Orhan wordt beschuldigd van de ontvoering en herhaaldelijke verkrachting van Ipek Er, die uiteindelijk zelfmoord pleegde. Er is bezwarend bewijsmateriaal dat aantoont dat ze dat deed omwille van de twintig dagen geestelijke en fysieke mishandelingen die Orhan haar aandeed. En toch loopt deze socio- en psychopaat dus nog vrij rond.

In haar afscheidsbrief schreef ze dat ze huilde tijdens de verkrachting. Zijn antwoord daarop? Ze zou zich wel laten ‘naaien’ (lees: een maagdenvliesherstel), met hem zou niks gebeuren. Ze mocht gerust naar de bevoegde instanties gaan om klacht in te dienen. Hij was onaantastbaar, en zij was niets, had hij gezegd. En hij had eraan toegevoegd dat hij vaker meisjes had verkracht in het verleden.

En toch besloot de rechtbank op 16 oktober dat Orhan niet in hechtenis moest blijven tijdens zijn rechtszaak. Vrouwenrechtenactivisten protesteerden tegen dit onrecht. Maar het Turkse rechtssysteem heeft enkel aandacht voor het welzijn van psychopaten. De nabestaanden van de slachtoffers blijven alweer in de kou staan.

Dromen in de cel

Kadirs vader en advocaten zijn teleurgesteld in het rechtssysteem. Maar is Kadir zijn geloof in het systeem ook kwijt? Op die vraag kwam geen antwoord. Op de vraag of hij spijt had van wat er gebeurd was, antwoordde hij dat hij het zo opnieuw zou doen. Hij zou vrouwen in nood blijven helpen. Misschien zou hij zelfs Ipek Er hebben geholpen, als hij dat monster Orhan was tegengekomen.

De toekomst van twee jonge mensen is als sneeuw voor de zon verdwenen. De ene heeft zijn droom moeten opgeven, de ander had haar dromen nog niet eens kunnen verwoorden, laat staan nastreven. En de ouders van Ipek en Kadir? Zij worden elke ochtend wakker op hun natte kussenslopen, want alleen de nacht veegt de tranen van hun wangen af. Alleen de nacht hoort hun gekwelde roep in de woestijn. De nacht ontfermt zich over hen, want het ochtendgloren verdrijft elke dag de hoop op rechtvaardigheid.

Musa Orhan

Wie krijgt het nog uitgelegd?