Sammy Mahdi, staatssecretaris voor Asiel en Migratie, maar vooral ook voormalig kandidaat-voorzitter van CD&V, heeft een boek geschreven. Daarin geeft hij in tien wake up calls zijn visie op de toekomst van de christendemocratie. Die verkeert namelijk in diepe crisis. De partij doet het niet goed in de peilingen.

Identiteit van christendemocratie

Mahdi stelde vrijdagavond zijn boek officieel voor in een volle zaal in het Leuvense Aetelier. Hij liet zich—voor eigen publiek—het vuur aan de schenen leggen door drie journalisten: Ivan De Vadder (VRT), Liesbeth Van Impe (Nieuwsbad) en Alain Gerlache (ex-RTBF). Huidig partijvoorzitter Joachim Coens leidde de avond in. Beide concurrenten uit de laatste voorzittersstrijd kunnen het nog steeds goed met elkaar vinden. In het publiek konden we de federale collega’s Annelies Verlinden en Vincent van Peteghem spotten, evenals CD&V-coryfee Eric Van Rompuy. Niet aanwezig: de collegae uit de Vlaamse regering—Hilde Crevits, Wouter Beke en Benjamin Dalle.

Voor zich over te geven aan de (het) grillen van de journalisten, mag Mahdi eerst toelichten waarom hij dit boek schreef. Hij merkt op dat het zijn partij ontbreekt aan een duidelijke ideologische lijn. Hij wil af van het wollige discours waarmee dat tracht iedereen tevreden te houden. Hij wil duidelijk maken waar volgens hem de christendemocratie voor staat, wat voor hem de rode lijnen zijn die ze niet mag overschrijden bij onderhandelingen. Hij wil blijven in gesprek gaan met het middenveld, zonder zich vast te rijden in overlegstructuren. Dat resulteerde in het verleden te veel in een spreidstand waardoor de essentie van het eigen gedachtengoed op de achtergrond verdween. Volgens Mahdi is het daarom nodig om zijn mede-christendemocraten wakker te schudden. Dat wil hij doen met tien wake up calls.

Braaf begin van debat

Liesbeth Van Impe en Alain Gerlache doen nadien wat van hen verwacht werd. Zij maken een aantal opmerkingen over het boek en stellen wat brave vragen. Van Impe blijft wat op haar honger zitten en had graag meer uitgewerkte standpunten gezien rond Onderwijs en de Zorg. Gerlache haalt het communautaire aan, wijst op de onwil van de Franstaligen om zelfs maar te denken over fiscale autonomie en stelt vast dat de Franstalige christendemocratie in de tegenovergestelde richting evolueert als die waar Mahdi, die voor conservatieve waarden pleit in zijn boek, voor staat.

De Vadder ontbindt duivels: boek Mahdi 20 jaar te laat

Het interessantste stuk van de avond breekt aan wanneer Ivan De Vadder het woord neemt. Volgens hem komt het boek van Mahdi 20 jaar te laat. Hij stelt vast dat CD&V altijd een machtspartij is geweest die vanuit het comfortabele midden nu eens ter linker-, dan weer ter rechterzijde partners vond, zonder zelf kleur te moeten bekennen. De duidelijke standpunten van Mahdi, daar had CD&V 20 jaar geleden behoefte aan. Toen hadden die een kentering te weeg kunnen brengen. Nu is het volgens De Vadder daarvoor te laat. Door de electorale achteruitgang is de hoop om verandering te brengen verzwonden. De standpunten helpen nu niet meer om die achteruitgang te keren.

De Vadder ziet de toekomst van CD&V nog enkel in de nichemarkt van de confessionele partijen, zoals CDA in Nederland. De droom om opnieuw een brede volkspartij te worden is niet meer dan dat: een droom.

Mahdi pareert: journalisten steeds te snel met doodverklaren partijen

Mahdi gelooft niet dat de teloorgang van CD&V onomkeerbaar is. Volgens hem werd exact hetzelfde gezegd over andere partijen, die er toch in slaagden om he tij te keren. Hij haalt het voorbeeld aan van de sp.a die volgens de journalisten op sterven na dood was. ‘Dat is nog steeds zo’, stellen De Vadder en Van Impe unisono. ‘Het is niet omdat ze in de peilingen van 12 naar 13% springt en een jonge voorzitter een zeker appeal heeft, dat die partij gered is’, stelt De Vadder, die duidelijk op dreef is, fijntjes.

Volgens Mahdi verklaren journalisten al te snel een partij dood. De Groenen gingen volgens hen de nieuwe kracht op links worden. Nu zien ze de toekomst van Groen al veel duisterder in. Maar Mahdi moet niet overtuigd worden van het feit dat CD&V op een gevaarlijk punt is aangekomen. Dat is volgens hem het lot van elke partij. Hij verwijst naar het vaarwater waar N-VA in terecht gekomen is. Hij haalt langs de andere kant het voorbeeld aan van het Vlaams Belang, dat ook al dood en begraven was, maar er nu terug staat.

Pleidooi voor conservatief appel

De Vadder heeft Mahdi nu waar hij hem hebben wil. ‘Voor velen is het grote schisma in conservatief Vlaanderen er gekomen tussen CVP en VU. Die mensen zien die conservatieve krachten uiteindelijk terug bijeen komen. Het is bijna ironisch dat net u, als jongste telg van CD&V, in uw boek oproept voor dat conservatisme. Ik weet wel dat u niet terug wil naar het kartel, maar ik vind elementen in uw boek die dat schisma terug ongedaan kunnen maken. Doe dat dan ook.’

Mahdi wijst een terugkeer naar het kartel af, omdat hij in N-VA vooral een neoliberale partij ziet die het opneemt voor de grote bedrijven. Hij kan zich ook niet vinden in hun zogenaamd klimaatrealisme. Verder vindt hij hun profilering als inclusieve partij weinig geloofwaardig, omdat er een te groot verschil is tussen woord en daad. Hij maakt duidelijk dat een hernieuwde band met N-VA voor hem niet aan de orde is.

Het land der Elfjes met Vivaldi naar de kiezer?

Tot grote spijt van De Vadder. Die ziet de toekomst van politieke partijen in een samensmelting van een aantal partijen. Daarom moet het niet N-VA zijn, Mahdi kan ook naar andere partners lonken. ‘Julie zijn gewoon allemaal te klein. Een hoop dwergen bij elkaar. 11-jes heeft men dat op een bepaald moment genoemd. Vier partijen die allemaal rond de 11% hingen. Er is geen andere toekomst dan diegene waarin je mekaar gaat vinden.’

‘Is dat zo?’, vraagt Mahdi zich af. ‘Ik zie overal 11-jes: in Nederland, in Duitsland. Moeten die dan allemaal samensmelten? Uiteindelijk is het de kiezer die beslist hoe hoog je eindigt als partij. Er zijn raakvlakken met verschillende partijen, maar die hebben allemaal een eigen groeitraject gekend.’ Volgens Mahdi heeft CD&V haar eigenheid en bestaansrecht. De Vadder haalt hierop finaal uit. ‘Dus liever eindigen met vier 11-jes dan met een samenwerkingsproject als Vivaldi naar de kiezer te stappen?’

‘Ik stap liever met mijn eigen project naar de kiezer’, antwoordt Mahdi. ‘Ik ben ervan overtuigd dat ik de samenleving beter kan maken wanneer ik de kiezers kan overtuigen mij 25% van de stemmen te geven. Ik ben er van overtuigd dat mijn partij in staat is dat te doen. Is dat naïef? Misschien wel. Maar ik zie niet in waarom ik me zou moeten vasthaken aan partijen die fundamenteel verschillen van de mijne. Ik kom op met mijn waarden en ik ben van overtuigd dat ik die kan verdedigen. Indien we die op de juiste manier naar voor kunnen brengen, eindigen we niet als 11-je, maar als een gezonde dertiger.’

n Liesbeth Van Impe

Ivan De Vadder op boekvoorstelling Sammy Mahdi: ‘Met Vivaldi-project naar de kiezer of eindigen als Elfje’