Nadat hij bij Vooruit vertrok, richtte het Vlaams-Brussels stemmenkanon Fouad Ahidar zijn eigen partij op. Vervolgens behaalde ‘Team Fouad Ahidar’ uit het niets één Vlaams en drie Brusselse parlementsleden. Toch blijft Ahidar controversieel, want als overtuigde moslim zou hij religie en politiek niet kunnen scheiden, vinden zijn tegenstanders. En toch zit Ahidar gebeiteld om deel te nemen aan de Brusselse regering. ‘De wil van de kiezer moet gerespecteerd worden. Aan het einde van de rit komt de Brusselse politiek toch bij ons uit.’

Wie is Fouad Ahidar? Is zijn partij een soort PVDA, maar dan van en voor allochtonen? ‘Ik ben er niet tegen dat mensen rijk worden, ik heb een probleem met egoïsten. Dat onderscheidt me van PVDA’, zegt de man zelf.

Is hij, in de woorden van antropoloog en pater Johan Leman van het Molenbeekse integratiecentrum Foyer, ‘een socialist van de oude stempel of een soort sociale CVP’er van zestig jaar geleden, maar dan moslim’? ‘Het is eigenlijk eenvoudig. Ik wil dat de mensen het goed hebben, dat ze een theetje of een pintje kunnen drinken, veilig op straat kunnen lopen, gelukkig zijn en samenwerken’, vervolgt Ahidar.

‘Maar daarover gaat het zelden. Ik word geviseerd omdat ik zogezegd een islamist ben. Ik heb altijd de wet gerespecteerd. Ik heb mijn overtuiging, en daarom heb ik in 2022 in Brussel tegen een verbod op onverdoofd slachten gestemd. Maar als morgen het onverdoofd slachten in Brussel opnieuw via het parlement wordt verboden, dan leg ik me daarbij neer en zal ik de wet respecteren.’ Tijd voor een goed gesprek.

De Brusselse formatie zit muurvast. Uw partij kan aan de Nederlandstalige kant een oplossing zijn. Wat is dan uw voorkeurscoalitie?

Fouad Ahidar. (CD)

Fouad Ahidar: ‘Ik denk dat het realistisch is dat er een coalitie met Groen, Vooruit en mijn partij gevormd wordt aan de Nederlandstalige kant. Die beschikt over een meerderheid. Maar hoewel Open Vld een veto tegen mij stelt, heb ik geen problemen met de liberale partij. Bovendien: als N-VA met ons samenzit en zich achter een gemeenschappelijk programma voor Brussel kan scharen, waarom dan eigenlijk ook niet met hen? De enige partij waar ik niet mee wil samenwerken, is met Vlaams Belang.’

Waarom niet? Vlaams Belang behaalt in Brussel evenveel parlementszetels als N-VA. Moet de wil van de kiezer niet gerespecteerd worden?

‘Vlaams Belang pakt mensen aan, geen problemen. Ik weet dat er in bepaalde buurten in Brussel problemen zijn, maar dat is geen kwestie van nationaliteit of religie. Ik wil de drugshandel aanpakken, waar ook veel Belgen aan meewerken. Ik wil dus niet de Belgen in die drugshandel aanpakken omdat ze Belg zijn. Ziet u het verschil?’

MR – de grootste Franstalige partij in Brussel – wil anders ook geen coalitie met u. Hoe wil u dan alsnog toetreden tot de Brusselse regering?

‘Ik trek me niet veel aan van wat MR zegt. De Franstaligen moeten rekening houden met de machtsverhoudingen aan de Nederlandstalige kant. Dat weet MR-kopstuk David Leisterh ook. In het begin was hij nog radicaal tegen ons, nu begint hij van gedacht te veranderen. Want nu vindt MR dat de Nederlandstaligen het maar onderling moeten regelen. Dat zal dus gebeuren.’

MR heeft meer met u gemeen dan ze wil toegeven, bijvoorbeeld als het over uw verzet tegen het Brusselse circulatieplan ‘Good Move’ gaat?

‘We zijn het zelfs over meer dan dat eens. Ik ben een radicaal voorstander van een sterk veiligheidsbeleid, maar mijn partij is inderdaad ook tegen “Good Move”. Waarom? Omdat het circulatieplan in de Brusselse gemeenten met groenen in het bestuur wel wordt geïmplementeerd, maar zonder overleg met andere gemeenten zonder groenen in het bestuur, waar het niet wordt geïmplementeerd. Dat is pure ideologie.’

‘Hetzelfde geldt voor de Brusselse lage-emissiezone voor auto’s: wij willen dat de verstrenging twee jaar wordt uitgesteld, want vandaag zijn de mensen er niet klaar voor. Ondertussen rijden er elke dag honderdduizenden auto’s rond Brussel. Ja, die mogen Brussel niet in, maar of zo het milieu geholpen is? Na de coronacrisis willen de mensen even rust. Nu worden ze gepakt door een verstrengde lage-emissiezone. Geef hen nog wat extra tijd.’

Is het realistisch dat Bert Anciaux (Vooruit) alsnog minister of staatssecretaris wordt in de Brusselse regering voor uw partij, zoals wij twee weken geleden opperden, en u bevestigde noch ontkende?

‘Kijk, op het einde van de rit moet het voor mij gewoon duidelijk zijn of er een veto is tegen mijn partij of tegen mij. Als men ons programma eindelijk eens leest, en tot het besef komt dat wij helemaal geen moslimpartij zijn, dan kan ik leven met het feit dat ik zelf een stap opzij moet zetten en geen minister word.’

En Bert Anciaux wel?

‘Wel, ik zou eigenlijk liever een vrouw minister of staatssecretaris maken, want Bert Anciaux wacht op de toestemming van Vooruit en daar zit ik dan weer niet op te wachten. Het is nog voorbarig en bezie het niet als in steen gebeiteld, want dat moet allemaal nog binnen en buiten mijn partij besproken worden. Maar ik voel er eigenlijk veel voor om mijn Brussels parlementslid Najima El Arbaoui minister te maken, of een zwarte vrouw zoals Ange-Raïssa Uzanziga (die Groen verliet voor Team Fouad Ahidar, red.). Dat zou een primeur zijn (gniffelt).’

Wat is het politieke project van Team Fouad Ahidar eigenlijk?

‘Wij zijn een beetje links-liberaal, zoals Spirit vroeger, en eerder progressief. Met een moslim aan het hoofd. Wij vinden dat er een scheiding mag zijn tussen kerk en staat, maar dat dat mensen niet vanzelf neutraal maakt. Niemand is neutraal. Mensen blijven een overtuiging hebben. Wat eigenlijk iedereen grosso modo ook beseft, behalve wanneer het over moslims gaat. Dan ben je plots voorstander van de sharia als je zegt dat je geen probleem hebt met een hoofddoek achter het loket.’

‘Ik zal u eens wat zeggen: bijna alle politieke partijen in Brussel hebben kandidaten die voorstander zijn van de hoofddoek achter het loket, zelfs N-VA. Denk bijvoorbeeld aan Ahmed Laaouej van de PS, waarmee nu wordt onderhandeld. Die kerel heeft dus massaal mails gestuurd met de boodschap dat hij tegen het verbod op onverdoofd slachten is, maar mij leggen ze onder een vergrootglas. Mij, een absolute voorstander van veiligheid, netheid en wettelijkheid. Ik ben daarbovenop iemand die geen problemen heeft met homoseksuelen.’

U heeft geen problemen met homoseksuelen?

‘Als gelovig man zeg ik: laat mensen met rust. God beslist wie naar het paradijs gaat. Iedereen doet wat hij wil. Eerlijk gezegd vind ik die vragen over homoseksuelen altijd een beetje grappig. Ik zat immers jarenlang in dezelfde partij als Brussels sp.a-sterkhouder Pascal Smet.’

‘Trouwens: mijn schoonfamilie is Vlaams en ik verbaas me er vaak over dat er ook bij autochtone Vlamingen nog regelmatig gemeen over homoseksuelen wordt gepraat. Het Vlaams Belang is ook niet zuiver op die graad, hé. En daar stemmen dan een miljoen mensen op. Zij mogen daarover een mening hebben, maar gaan we er dan automatisch vanuit dat een miljoen Vlaamse kiezers problemen heeft met homo’s? Dat zou gevaarlijk zijn.’

Het gaat er natuurlijk om dat, wat allochtonen of autochtonen er ook van vinden, in dit land homoseksualiteit legaal is en in moslimlanden niet. Het is toch niet verbazingwekkend dat moslims daarop aangesproken worden?

‘Dat is zo. Ook moslims moeten zich als onderdeel van de Belgische samenleving en de Belgische wetten zien. Ik wil alleen maar zeggen: er zijn onder moslims ook ongelovigen en homoseksuelen, dus kunnen toch niet alle moslims automatisch tegen homoseksuelen of ongelovigen zijn? Maar ik blijf vinden dat dat soort vragen afleiding zijn van waar het me echt om te doen is: twee miljoen mensen in België slikken elke dag medicijnen, zijn depressief of angstig.’

‘Eén op de vijf kinderen wordt gepest. Dat achtervolgt je voor de rest van je leven. Ik spreek uit ervaring, want ik werd vroeger gepest. Nog altijd weet ik als vijftigjarige wie me tussen mijn zesde en mijn twaalfde levensjaar pestte, en waar. Mijn lichaam weet nog altijd onbewust hoe lang tien minuten duren. Ik kan tien minuten praten en bijna op de seconde stoppen. Tien minuten was de tijd die de speeltijd duurde, het moment waarop ik slaag kreeg. Dat is dus het probleem van een of vijf jongeren vandaag. Toch slagen we er als samenleving niet in om dat tegen te gaan. Zo’n dingen, daarvoor doe ik aan politiek.’

Maar hoe los je zulke dingen op?

Fouad Ahidar. (CD)

‘Mensen hebben een vorm van zingeving nodig. Voor mij moet dat op wijkniveau gebeuren, door mensen opnieuw te betrekken bij een gemeenschappelijk project. Of het nu straatbarbecues of debatten zijn, vele kleine zaken maken dat mensen elkaar opnieuw leren kennen. In deze stad is de eenzaamheid groot. Maar mensen hebben een verbazingwekkend gevoel voor solidariteit. Als je hen warm maakt voor een gemeenschappelijk probleem dat aangepakt moet worden, is het eigenlijk niet moeilijk om mensen te verenigen, zelfs in een stad met veel culturen. Ik denk zelfs dat dat gemakkelijker is, net omdat mensen zo verschillen, en de basispremisse is dat iedereen weet dat hij of zij erg verschilt.’

‘Ik ben opgeleid als straathoekwerker, dus ik ken wel methodes om mensen samen te brengen, maar hen ook aan te spreken op ongepast gedrag. Een anekdote: er was eens een Vlaamse familie in Molenbeek die voor haar deur een groep Marokkaanse jongens niet de baas kon. Die jongeren voetbalden voor de deur en de bal vloog vaak tegen de garagepoort. Dat is heel onaangenaam voor die familie. Maar als ze er iets van zeiden, dan volgde natuurlijk onmiddellijk: “Ta gueule, raciste”.’

‘Toen ik dat verhaal hoorde, ben ik naar die jonge gasten gegaan, heb ik hen gevraagd wie hun ouders waren en heb ik hen verplicht in de living van die Vlaamse familie te gaan zitten, terwijl ik de bal eens tegen de garagepoort trapte. Dat maakte natuurlijk veel lawaai. Nadien zijn ze ermee gestopt. Sterker nog, vandaag begroeten ze die Vlaamse familie zelfs. Dan denk ik: er werkt zoveel volk voor de gemeente, kunnen die niet verplicht één keer per week de wijken ingaan om aan de mensen te vragen wat hun concrete problemen zijn?’

Ik begrijp uw punt, maar het is toch vreemd dat een groep jongeren niet gewoon ophoudt met iets storend als iemand vraagt om ermee op te houden? Hebben we dan voor alles bemiddelaars nodig?

‘Jonge mensen zijn niet zo zelfbewust, hoor. Ik bedoel maar: problemen kunnen relatief snel opgelost worden. Dat kan eenvoudig via bemiddeling. En dat betekent dat mensen ook langs de andere kant tot de orde kunnen worden geroepen. Soms wordt overlast ook pas als overlast gezien als sommige groepen hem veroorzaken. Een groepje Marokkanen in de metro maakt vaak niet meer lawaai dan een groepje scoutsjongeren dat de metro neemt. Wie staat overigens nog op voor oude mensen? Ik wil maar zeggen: we moeten de problemen aanpakken, niet de kleur. Ik hou niet van het Vlaams Belang, maar gedraag me altijd correct tegenover hun parlementsleden. Ik bekamp hun ideeën.’

Kunnen we het nog over uw steun voor het onverdoofd slachten hebben? U stemde in 2022 als een van de weinigen in het Brussels parlement tegen een verbod. Uit overtuiging. Legt u eens uit?

‘Ik vind dat een hypocriete discussie. Want mensen, zowel moslims als niet-moslims, willen vlees eten. Maar vlees dat de jager schiet of vlees dat in een slachthuis erg economisch-efficiënt wordt verwerkt, dat is zogezegd beter vlees dan vlees afkomstig van een rituele slachting. Moslims zeggen dat zo’n rituele slachting het dier geen pijn doet en er zijn ook wetenschappers die dat bevestigen. Er zijn ook regels, bijvoorbeeld dat dieren elkaars bloed niet mogen zien. Maar over dergelijke nuances wordt nauwelijks gedebatteerd, want de video’s die GAIA toont, die zetten de toon.’

‘Het is ook niet zo dat moslims geen enkele regel aanvaarden, hé. Het Anderlechtse slachthuis heeft de capaciteit om dieren efficiënt en hygiënisch onverdoofd te slachten, en dat systeem wordt door de meeste moslims ook aanvaard. Het is dus niet de bedoeling dat mensen in hun tuin dieren zomaar gaan slachten.’

U lijkt me best gematigd. Waarom zegt een Guy Vanhengel (Open Vld) – die u al jarenlang kent – dan nu plots dat u voor de islamitische sharia zou zijn?

‘Ze kennen me inderdaad allemaal door en door, en dat al twintig jaar lang. Ik was nooit een probleem toen ik eerste ondervoorzitter van het Brussels parlement was, en ik was ook nooit een probleem toen ik voorzitter van de Vlaamse Gemeenschapscommissie (het parlement van de Vlamingen in Brussel, red.) werd. Sterker nog: zelfs het Vlaams Belang heeft daar nooit een probleem van gemaakt.’

‘Vooral Open Vld is met die framing begonnen dat ik een islamist zou zijn. En voor een erg lage reden: omdat de liberalen al 35 jaar aan de macht zijn in Brussel en omdat ik die machtspositie ondergraaf. Van een Guy Vanhengel kan ik dat enigszins begrijpen. Dat is een machtspoliticus, die het spel zo speelt. Maar dat mensen als Sven Gatz daarin volgden, dat heeft me pijn gedaan. Gatz was als een vriend, die me als gemeenteraadslid enkele jaren geleden nog getrouwd heeft in Jette.’

‘Denkt u nu werkelijk dat iemand als Sven Gatz in eer en geweten een islamist zou trouwen? Maar als ik mijn eigen partij opricht, dan is mijn gedachtegoed plots niet meer “zijn meug”, zoals hij het op zijn blog omschreef. Ik neem hem dat erg kwalijk, zeker omdat Sven Gatz niet het recht heeft om mij zo aan te pakken. Gatz en Open Vld hebben de Brusselse financiën desastreus achtergelaten. Dat is in grote mate hun verantwoordelijkheid, want zij leverden de ministers van Financiën. Het zou pas van ballen getuigen om dát aan te pakken. Maar neen, ze schieten liever op mij. Omdat ik hen erg bang maak.’

Waarom bent u bij Vooruit vertrokken?

‘Omdat ik niet meer overweg kon met hoe voorzitter Conner Rousseau zich gedroeg. Achteraf hebben ze daarvan gemaakt dat ik geen goede plaats kreeg op de lijst. Belachelijk, want ik heb Vooruit niet nodig om verkozen te geraken.’

‘Maar Conner Rousseau, dus. Ik heb er binnen de Brusselse afdeling van Vooruit nogal op gehamerd dat Rousseau zich moest excuseren na de gebeurtenissen in café ’t Hemelrijk in Sint-Niklaas. Daar kon de afdeling niet goed mee overweg, want ze bliezen daar warm en koud over. Terwijl Rousseau zich gewoon moest excuseren. Punt. Rousseau en ik, dat is nooit vlot gegaan, gebiedt de eerlijkheid me te zeggen. Die man aanvaardt geen kritiek en iedereen is bang voor hem. En ja, als je in Brussel dan met iemand zoals ik zit, die immens populair is, dan is dat een probleem.’

Clashte Vooruit ook niet met u door uw steun aan het onverdoofd slachten?

‘Wel, dat ik tegen het verbod heb gestemd, dat was afgesproken binnen de partij. Ik heb het akkoord gerespecteerd én mijn geweten gevolgd. Maar plots werden ze bang van de video’s die GAIA liet circuleren en vloog ik uit het partijbureau.’

U wordt verweten dat u met Franstaligen inbreekt in de Nederlandstalige gewaarborgde vertegenwoordiging van Brussel – de 17 door de Grondwet gewaarborgde zetels voor Nederlandstaligen in het Brussels parlement. Als Team Fouad Ahidar in de Brusselse regering zit, zullen jullie dan blijven pleiten voor die gewaarborgde vertegenwoordiging?

‘Wij voeren tweetalig campagne, net als alle Nederlandstalige partijen in Brussel. Ook N-VA doet dat en hetzelfde geldt voor Vlaams Belang. Maar opnieuw: men verwijt ons die zaken alleen omdat ik iemand van kleur ben.’

‘Maar om op uw vraag te antwoorden: de gewaarborgde vertegenwoordiging moet voor ons blijven. Sterker nog: ik ben er niet tegen dat die vertegenwoordiging van Nederlandstaligen wordt uitgebreid. Want ik vind dat er te veel Franstaligen in het Brussels parlement zitten, parlementsleden die veel minder werk verzetten dan de 17 Nederlandstalige parlementsleden. Ik zou dus eerder parlementszitjes schrappen bij de 72 Franstalige verkozenen.’

Najima El Arbaoui

Fouad Ahidar: ‘Als onverdoofd slachten opnieuw wordt verboden, dan leg ik me daarbij neer’