De Tsjetsjeense machthebbers, onder leiding van Ramzan Kadyrov, vervolgen holebi’s voor hun geaardheid. De regering-Poeting laat betijen. De internationale gemeenschap veroordeelt. België biedt hulp.

Tsjetsjenië: corruptie en moord

Tsjetsjenië is een autonome republiek van de Russische Federatie, gelegen in de Noordelijke Kaukasus. In 2006 werd de 42-jarige dictator Ramzan Kadyrov er door president Poetin benoemd als opvolger van zijn vader Achmad, die in 2004 door Tsjetsjeense rebellen was opgeblazen. Poetin droeg hem op wat er nog overbleef van die rebellenbeweging volledig op te ruimen. Van zijn kant investeerde Moskou miljarden in de wederopbouw van de door twee oorlogen verwoeste republiek.

Met steun van Kadyrov onderdrukte Poetin de opstand in de Kaukasus, maar Tsjetsjenië veranderde in het privédomein van Kadyrov. Die bouwde ten dele met de Russische subsidies een privéleger op dat volgens verschillende bronnen ongeveer 80.000 manschappen telt.

Een deel van die manschappen is gaan strijden voor de oprichting van het IS-kalifaat. Nu dat vrijwel is verdwenen keren zij terug naar het al haast volkomen islamitische Tsjetsjenië. Poetin die in sterke mate steunt op de Russische orthodoxe Kerk ziet dat met lede ogen aan.

Een andere bron van inkomsten zou het door zijn moeder beheerde Achmad Kadyrov-fonds zijn. Dat is in naam een charitatieve instelling waarin Tsjetsjeense overheidsambtenaren en zakenlieden ‘vrijwillig’ een deel van hun inkomsten moeten storten.

Kadyrov wordt ervan beschuldigd dat hij een schrikbewind uitoefent. Critici worden opgepakt, gemarteld en soms vermoord. De afgelopen jaren is een hele reeks vijanden van Kadyrov vermoord, onder wie de journaliste Anna Politkovskaja die uiterst kritische stukken over de Tsjetsjeense leider en president Poetin had geschreven.

In 2009 werd Natalja Estemirova bij haar huis in de Tsjetsjeense hoofdstad Grozny ontvoerd en door onbekenden vermoord. Zij was een mensenrechtenactiviste die onderzoek deed naar de verdwijningen en martelingen onder het bewind van Kadyrov.

De meest geruchtmakende moord was die op de Russische oppositieleider Boris Nemtsov, die in 2015 vlak bij het Kremlin werd doodgeschoten. Eén van de daders was tot kort voor de aanslag plaatsvervangend commandant van het beruchte ‘Noord Bataljon’. Deze Tsjetsjeense politie-eenheid geldt als de persoonlijke garde van president Kadyrov. Enkele van de moordenaars werden opgepakt en veroordeeld, maar wie de opdracht voor de moord gaf werd nooit duidelijk.

Homofobie in Tsjetsjenië

In een interview begin april 2017 ontkende Kadyrov het bestaan van holebi’s in zijn land. Enkele ogenblikken later voegde hij er wel aan toe dat ‘eze duivels naar Canada moesten verbannen worden’.

Het Kremlin, dat op Kadyrov rekent om Tsjetsjenië Russisch gezind te houden, bedekte die homofobe uitspraken met de mantel der liefde. ‘De woorden van Kadyrov zijn duidelijk uit de context gerukt’, zei Dmitri Peskov, de woordvoerder van het Kremlin.

Tsjetsjenië werd voor zijn gedrag tegenover holebi’s internationaal al herhaaldelijk scherp veroordeeld. Praktische hulp voor de slachtoffers bleef evenwel uit.

Belgische hulp aan holebi’s

Daar komt nu verandering in: ons land biedt hulp aan. Die komt er onder impuls van Piet De Bruyn (N-VA), Vlaams volksvertegenwoordiger en deelstaatsenator, die zelf al een hele tijd terug als homoseksueel uit de kast is gekomen. Dankzij Theo Francken, Staatssecretaris voor Asiel, Migratie en Administratieve Vereenvoudiging in de federale Regering, kregen vijf Tsjetsjeense holebi’s een humanitair visum. Zij kunnen naar hier komen om in alle veiligheid een nieuw leven op te bouwen. En dat is slechts een begin. Beiden zijn vast besloten de internationale druk op Kadyrov en zijn beschermheer Poetin te blijven opvoeren.

Natalja Estemirova

Homofoob Tsjetsjenië: België neemt vluchtelingen op