Volgens het Kremlin hebben de westerse sancties geen enkele invloed op de Russische economie. Dat blijkt te kloppen. Voor de kosten van de ‘speciale militaire operatie’ moest zelfs geen aanspraak worden gemaakt op het overheidsbudget.

De Moskouse politicoloog Kirill Rogov verklaarde dat alle kosten voor de speciale militaire operatie compleet konden worden opgevangen door de hoge olieprijs. Volgens hem vloeide er de afgelopen twee jaar alleen al 200 miljard dollar extra naar de staat.

Volgens Rogov zou alleen een daling van de prijs van 90 dollar vandaag tot 47 dollar vroeger de westerse sancties voelbaar maken. De kans is klein. De Wereldbank voorspelt een doemscenario met maar liefst 150 dollar per vat als de crisis in het Midden-Oosten escaleert. Dat zou kunnen.

Russische statistieken

Een vergelijking met 2004 levert over de Russische economie-met-Westerse-sancties een rooskleurig beeld. In negentien jaar tijd steeg volgens Rosstat — een officieel bureau voor statistieken — het gemiddelde maandsalaris van omgerekend 169 euro tot maar liefst 455 euro. Al moet dat genuanceerd worden. De gemiddelde Rus voelt ook dat de wisselkoers van 37 roebel voor één euro in 2004 inmiddels is gezakt naar 96 roebel voor 1 euro.

De werkeloosheid nam volgens Rosstat zienderogen af. Het aantal geregistreerde werklozen daalde van 1,8 miljoen in 2004 tot iets meer dan 600.000 in juni 2023. Al is er over de cijfers ook twijfel. Natalja Zabarevitsj, professor aan de Staatsuniversiteit van Moskou, vindt de statistieken van Rosstat niet betrouwbaar. ‘Men leeft er in een eigen virtuele realiteit’, zegt ze.

Geen middenklasse

Maar in hetzelfde gesprek bevestigde ze wel dat de Russische Economie absoluut niet heeft geleden onder de sancties. Daarbij legde ze uit dat de stedelijke middenklasse — voor wie bijvoorbeeld vakanties in het buitenland inderdaad extreem duur zijn geworden — nauwelijks nog gewicht in de schaal legt.

Het voornaamste deel van de bevolking bestaat uit mensen die de helft van het gezinsbudget aan levensmiddelen moeten uitgeven. En die families zijn er sinds begin 2022 inderdaad op vooruitgegaan. Door extra premies van de overheid, onder meer in de vorm van kindergeld. Maar ook door stijgende lonen, vooral in de wapenindustrie waar een groot tekort aan werkkrachten is.

Ja, consumptiegoederen zijn duurder geworden. Maar in de winkels in de grote steden is net als vroeger alles verkrijgbaar

De westerse sancties werken volgens de professor absoluut niet. Ja, consumptiegoederen zijn duurder geworden. Maar in de winkels in de grote steden is net als vroeger alles verkrijgbaar. Al zijn veel producten uit het Westen vervangen door goedkopere Chinese artikelen. Met gunstig gevolg voor de statistieken én de koopkracht van de laagverdieners. Ook het bedrijfsleven lijdt nauwelijks onder de sancties. Vervangstukken voor zware machines worden geleverd. Al duurt het iets langer dan vroeger.

Horecaboom

Opvallend is, volgens Rosstat, de enorme groei van de Russische horeca en Natalja Zabarevitsj bevestigt dat. Een omzetstijging van maar liefst 14 procent. In Moskou is dat zelfs 18 procent. Aan de Krim en in Rostov aan de Don is er een groei van 60 procent. Beide regio’s vormen de achterhoedecentra voor tienduizenden ‘deelnemers aan de speciale militaire operatie’. ‘Zorgen en leed kun je het beste verdrinken, liefst vandaag nog’, besluit Zabarevitsj.

Natalja Zabarevitsj

Sancties hebben geen enkele impact op Russische economie