Begin 2019 liep ik het kantoor binnen van een N-VA-toppoliticus en vroeg wat zijn raad aan mij was als beginnende politica. Zijn antwoord was: horen, zien en zwijgen. Maar hij keek bedenkelijk naar mij met een meewarige glimlach. Alsof hij wilde zeggen dat ik niet ver zou komen met zijn wijze raad.

Vandaag ben ik benieuwd naar zijn raad na het lezen van dit artikel. Ik zal hem alleszins teleurstellen. Ik heb gehoord en gezien, maar ik kan in alle eer en geweten niet zwijgen. Ook mijn partij heeft boter op het hoofd als het gaat om hard Turks nationalisme en politiek islamisme in ons land.

Anonieme bronnen

Het begon allemaal toen Brussels PS’er Emir Kir uit zijn partij werd gezet wegens nauwe banden met de Grijze Wolven. Dat was in januari van dit jaar. Op dat moment was ik helemaal nog niet bezig met een reeks over Vlaams-Turkse politici die het Turks ultranationalisme en de politieke islam steunen. Ik werd benaderd door een Vlaamse Turk die mij meedeelde dat ook de Vlaams-nationalisten contacten onderhielden met de Grijze Wolven. Nog voordat ik kon antwoorden merkte hij op dat het niet zo verwonderlijk was vermits beide strekkingen nationalistisch van aard zijn.

Ik bleef er niet te lang bij stilstaan. Ik dacht dat het waarschijnlijk ging over die keer dat Antwerps schepen Annick De Ridder en Antwerps gemeenteraadslid dr. Sevilay Altintas waren gaan spreken bij MISIAD België. MISIAD is een vereniging van Turkse zakenlui. Hun volledige naam luidt: Vereniging van Vaderlandslievende Industriëlen en Zakenmannen. Ik was van de veronderstelling dat het maar bij een éénmalig contact was gebleven.

Ondertussen werd mijn reeks gepubliceerd op Doorbraak. Nogmaals werd ik getipt, door een andere persoon met Turkse achtergrond, over MISIAD België. Beide tipgevers zeggen dat Altintas ten volle wordt gesteund door MISIAD België in haar politieke carrière. ‘CD&V heeft zo haar pionnetjes. Sevilay is de pion van MISIAD België’, concludeerde één van de tipgevers. En toen begon mijn onderzoek…

De Turkse nationale kracht

MISIAD België stelt zich graag neutraal op en dekt zich goed in door zijn missie en visietekst op zijn website. Op de website staat dat de vereniging de liefde voor het vaderland belangrijk vindt en dat ze ten dienste staat van het volk en het land. Verder op de website is de Belgische tricolore naast de Turkse vlag te zien met afbeeldingen van koning Filip en Atatürk, de stichter van de republiek Turkije. De missie van MISIAD België is vooral ijveren voor een sterke economie, een sterk Turkije en een sterk België. Daarnaast zeggen ze dat hun vereniging losstaat van eender welke politieke activiteiten en ideologieën en dat ze daarom alle politieke strekkingen onderdak willen bieden.

Onafhankelijk, neutraal en een hart voor het ondernemerschap, te vergelijken met een zoveelste Vlaams werkgeversorganisatie zou je denken. ‘MISIAD is de Turkse nationale kracht die zich toont aan de wereld,’ zoals de vereniging zichzelf voorstelt.

De directeur van MISIAD Turkije is Feridun Öncel. Hij was in de periode van 1995 tot 1998 parlementslid voor de partij MHP. Die ultranationalistische politieke partij van de Grijze Wolven werd opgericht door wijlen Alparslan Türkes. Öncel onderhoudt er nog nauwe banden mee.

https://www.facebook.com/photo.php?fbid=3190120801015217&set=a.666972716663384&type=3

Op zijn Facebooktijdlijn eert hij de stichter-voorzitter nog altijd. De directeur, die aan het hoofd staat van een in naam neutrale zakenmannenvereniging, houdt zich vooral niet in bij het brengen van de Grijzewolvengroet. De Morgen maakte eerder al een accurate profielbeschrijving van Öncel. Vreemd dat deze krant een directeur in Turkije kan analyseren, maar de Vlaams Turkse politici met sympathieën voor extreemrechts niet. Maar dat terzijde.

Oproep tot executie

De voorzitter van de Belgische tak van MISIAD is Ethem Kislali. Hij zou voor zijn activiteiten bij MISIAD België vooral gewerkt hebben voor Milli Görüs. Milli Görus staat voor Nationale Visie van Necmettin Erbakan. Deze politieke islamist kreeg een verbod op het uitoefenen van politieke activiteiten wegens zijn radicaal islamitische ideeën. Die stonden haaks op de liberale rechtsstaat van Turkije. Erbakan is ook de politieke vader van Erdogan. Milli Görüs opereert in België vooral onder Belgisch Islamitische federatie (BIF). In 2018 bezocht Kislali de Belgische afdeling van AKP, de partij van Erdogan.

https://www.facebook.com/apiche.yucelbas/posts/10206012284901217

De ondervoorzitter van MISIAD België is Kadir Yücelbas, een goede vriend van Emir Kir. In een Facebookpost uit 2016 zegt hij dat ze ‘allemaal Emir Kir’ zijn. Hij heeft ook een paar campagnefilmpjes van de PS gepost. Om zijn goede vriend te steunen, uiteraard. Yücelbas poseert wel eens graag naast Turkse maffiabaas Sedat Peker, net als zijn directeur Feridun Öncel. In een andere Facebookpost zegt hij dat ‘Turk zijn godzijdank uniek is’. Over Zuhal Demir, een N-VA-kopstuk, heeft deze ‘neutrale ondervoorzitter van de Turkse zakenmannen’ natuurlijk geen goed woord te zeggen. Hij noemt haar een landverrader. Na de geënsceneerde coup van Erdogan in juli 2016 riep hij zijn Facebookvolgers op om alle opposanten van Erdogan te verklikken bij de Turkse staat zodat ze op de douane van Turkije zouden worden geëxecuteerd.

De voorzitter van de Limburgse afdeling van MISIAD België is Nazan Özberk. Zij is een aanhangster van Erdogan, naast wie ze graag netjes poseert. Voor een neutrale vereniging zijn de kader- en bestuursleden wel transparant over hun eigen politieke kleur. Nog opmerkelijker: MISIAD België publiceerde een artikel over Muhsin Yazicioglu. Dat is de voorzitter van de Grote Eenheidspartij, die in 2009 bij een helikoptercrash om het leven kwam. Deze partij is even extreemrechts en nationalistisch georiënteerd als de MHP, de partij van de Grijze Wolven. Om maar een idee te geven hoe omstreden de Grote Eenheidspartij is: de moordenaar van de Turks-Armeense journalist Hrant Dink had banden met de Grote Eenheidspartij en de Grijze Wolven. Andere verpakking, dezelfde inhoud dus.

Clash tussen theorie en praktijk

Op de website van MISIAD België staat dat ze zelf niet politiek actief zijn. Actief zullen ze wel niet zijn, maar ze hebben wel sympathieën voor het Turks ultranationalisme en de politieke islam. Ik zie voorts geen enkele foto of artikel over Turkse centrumlinkse partijen. Als ze dan toch geen onderscheid maken tussen politieke ideologieën, waarom onderhouden ze dan geen contacten met linkse Turkse partijen? Dat staat minstens haaks op de missietekst. Die zegt dat MISIAD alle politieke ideologieën onderdak wil bieden. Dat is wel even comfortabel op die manier: theorie en praktijk laten clashen en de publieke beeldvorming manipuleren. Ik zou kunnen zeggen dat ik niks met politiek te maken heb, maar ik zou daarna ook de Hitlergroet kunnen brengen. Hoe zouden de reacties daarop zijn?

Zowel Kislali als Yücelbas steunden de politieke campagne van het huidige Antwerpse N-VA-gemeenteraadslid Sevilay Altintas tijdens de gemeenteraadsverkiezingen van 2018, ook op hun Facebooktijdlijn. Ze hebben haar onder hun vleugels genomen en proberen haar zo goed mogelijk ondersteuning te bieden in haar politieke carrière. Zo is het bijvoorbeeld opmerkelijk dat ze ook zendtijd heeft gekregen op de propagandazender van Erdogan: TRT Türk, de staatszender in Turkije.

In maart stelde N-VA-minister Zuhal Demir vast dat er meer coronaslachtoffers onder de Turkse gemeenschap in Genk vielen. Hierop werd zij belaagd door diezelfde gemeenschap als zou ze bewust polariseren. Toen Sevilay Altintas Demirs stelling bevestigde en ook werd belaagd door een deel van de Turkse gemeenschap heeft MISIAD België het enkel voor Altintas opgenomen in een perscommuniqué. Over de minister geen woord. In het artikel is zelfs een foto met de N-VA-voorzitter Bart De Wever te zien, samen met de voorzitter van MISIAD België Kislali en de ondervoorzitter Yücelbas. Ik zie hier een strategie van MISIAD België om Altintas te laten excelleren en het profiel van Demir te doen vervagen.

Wie nam het initiatief?

Na het zien van de foto heb ik binnen de partij mijn oor te luister gelegd bij enkele collega’s van N-VA. Voor dit artikel sprak ik met drie mensen in de partij. Alledrie wensen zij anoniem te blijven. Zij zijn al een tijdje op de hoogte van de toenadering van MISIAD België naar de N-VA. Bij de gemeenteraadsverkiezingen in 2018, en met de recente ontvangst in het stadhuis van Antwerpen. Ze vinden dit een verontrustende evolutie binnen de partij, en terecht! Ondanks de adviezen om niet in te gaan op een uitnodiging van MISIAD België heeft de burgemeester van Antwerpen deze mensen toch ontvangen in het stadhuis. De vraag is natuurlijk van wie het initiatief tot overleg kwam.

Ik vroeg mijn partijvoorzitter afgelopen week om een reactie, in een mail met als onderwerp ‘vertrouwelijk’. Ik geef zijn antwoord dan ook niet weer, maar het stelde me teleur. Vervolgens wees ik hem erop dat ik aan een artikel werk over deze contacten omdat ik geloof in zelfreflectie en in transparantie. Ik heb dan nogmaals aangedrongen op een officiële reactie, maar die bleef uit. Om eerlijk te zijn had ik op zijn minst een mea culpa verwacht. Want zonder fouten, geen lessen. Zonder zelfkritiek, geen evolutie. Dat is altijd mijn levenshouding geweest. Het is mijn drijfveer om elke dag in de spiegel te kunnen kijken. De dood van de kritische geest is immers de geboorte van de onwetendheid.

Onszelf een spiegel voorhouden

Als we andere partijen bekritiseren omwille van hun banden met het Turks ultranationalisme, dan moet mijn partij zich niet heiliger voordoen dan ze is. De politieke strategie van de N-VA hierin kan zijn om alle gemeenschappen proberen te bereiken. Zo hoort het. Maar we moeten ons bewust zijn van het feit dat Turken en hun verenigingen zich niet neutraal kúnnen opstellen. Elke Turkse vereniging heeft een politieke ideologie. Ik heb er ondertussen een hobby van gemaakt om deze mensen te ontmaskeren. Tot op vandaag heb ik geen neutrale Turkse vereniging in Vlaanderen gezien. Dat is ook onmogelijk zo blijkt: zelfs een eenvoudig Turks theehuisje in Vlaanderen zal een poster van Atatürk ophangen. Wanneer je dieper graaft, dan komen de ware politieke sympathieën naar boven, zoals nu bij MISIAD België.

Dus, beste Bart, beste voorzitter: ik sloot mijn reeks over de Vlaamse Turken in de politiek af met een oproep aan de partijvoorzitters van de progressieve partijen. Daarin schreef ik dat ze moeten beginnen met het filteren en screenen van hun contacten en mandatarissen van Turkse origine. In onze partij hebben we tot nu toe nog geen mandataris met Turkse extreemrechtse sympathieën. Gelukkig maar.

Maar ik heb een wens, die tegelijk een advies is. Ofwel blijf je zelf ver weg van dergelijke controversiële verenigingen. Ofwel stop je met filmpjes te maken over lokale mandatarissen van andere partijen van Turkse origine die de Grijzewolvengroet uitbrengen! Hoe meer contacten er komen met zulke controversiële verenigingen, hoe meer vervaging van de eigen principes en de identiteit. Willen we een geloofwaardige lijn in het politieke landschap bewaken, dan moeten we altijd zélf in de spiegel durven kijken. En inderdaad, die weerspiegeling kan soms wat ongemakkelijk zijn.

Lees hier het dossier over Turkse ultranationalisten in linkse Vlaamse partijen. Beluister ook de podcast met Pinar Akbas op Doorbraak Radio.

Nazan Özberk

Advies aan Bart De Wever: horen, zien en zwijgen