Eerder deze maand verschenen er berichten in de pers over een fout gelopen munitieaankoop van de federale politie. Voor het nieuwe collectief wapen van de politie, de FN SCAR SC in 300 Blackout, moest de nodige munitie aangekocht worden. Hiervoor werd na een aanbesteding een raamcontract voor zeven jaar aangegaan bij de firma A6 Law Enforcement (A6 LE).

Daar liep het mis. Zij kunnen niet aan hun verplichtingen voldoen en zeggen eenzijdig het contract op. ‘Zij roepen schaarste op de markt in’, stelt korpschef Nicholas Paelinck van politiezone Westkust. ‘Daardoor beweren zij niet aan de afgesproken prijs te kunnen leveren. Maar dit betekent niet dat de wapens niet ingezet en gebruikt kunnen worden.’

Voorgeschiedenis

Na de politieacties in het kader van terrorisme in 2015 en 2016, zetten de vakorganisaties druk op de overheid om het wapenarsenaal van de veiligheidsdiensten te vernieuwen. Die moesten het nog stellen met de oude UZI’s en H&K MP5’s, machinepistolen in kaliber 9mm parabellum. Terroristen en plegers van zwaar banditisme zijn uitgerust met oorlogswapens, zoals de AK-47 en kogelwerende vesten. Daar is het oude pistoolkaliber niet tegen opgewassen.

Binnenlandse zaken onder Jan Jambon (N-VA) besloot over te gaan tot de aankoop van nieuw materiaal, aangepast aan de veranderde omstandigheden. De kieze viel op de FN SCAR SC in 300 Blackout (300BLK, 7,62×35). Dit kaliber is in staat om kogelwerend materiaal te doorboren en is ideaal om met demper te gebruiken. Dat laatste is belangrijk om schade aan het gehoor te voorkomen bij schietincidenten binnenskamers. In tegenstelling tot de meer courante 5.56 NATO munitie is het risico op overpenetratie beperkt, wat de kans op collaterale schade vermindert.

Na uitgebreide testen ging de voorkeur uit naar de SCAR SC van FN, een relatief korte karabijn die uitermate geschikt is voor de inzet bij anti-terreuracties. De kostprijs van € 5.000 per stuk dekt niet enkel het wapen, maar ook de demper en het optische richtinstrument. De politie beschikt hierdoor eindelijk over degelijk en betrouwbaar materiaal dat aangepast is aan de opdrachten die in de huidige maatschappij jammer genoeg moeten worden uitgevoerd.

Munitieschaarste in de VS

In 2019 schreef de politie een aanbesteding uit voor het aangaan van een raamcontract voor zeven jaar, ter waarde van een miljoen euro, voor de aankoop van munitie. Dit werd binnengehaald door A6 LE, een eerder kleine firma gevestigd aan de Brusselse Havenlaan. Zij wonnen het contract op basis van prijs, tegen oa. Fiochi, een grote Europese munitiefabrikant.

Bij lang lopende leveringscontracten is het belangrijk om goed in te schatten hoe de prijzen kunnen evolueren. A6 LE heeft dit blijkbaar niet gedaan. Daar komt nog eens bovenop dat zij afhankelijk zijn van een Amerikaanse producent. Vanaf 2020 ontstond er een schaarste op de Amerikaanse munitiemarkt, door de coronacrisis maar ook door de gewelddadige BLM-protesten in de aanloop van de Amerikaanse presidentsverkiezingen. De eigen leverancier heeft hierdoor de prijzen verhoogd voor A6 LE, waardoor zij de broek scheuren aan het raamcontract met de Belgische overheid. Gegokt en verloren, heet dat.

Achilleshiel van openbare aanbesteding

Bij openbare aanbestedingen is prijs vaak een zwaar doorwegende en bepalende factor. Dit zorgt er voor dat kleinere spelers die nieuw zijn op de markt de broek ver laten zakken in de hoop zo binnen te breken in de mark van overheidsopdrachten. Het risico bestaat echter dat die kandidaten hun verplichtingen niet kunnen nakomen of failliet gaan.

A6 LE is nog niet failliet, maar om dit te voorkomen hebben zij nu eenzijdig het contract opgezegd. De politie heeft hen wegens contractbreuk in gebreke gesteld en onderzoekt de mogelijkheden om het probleem van de munitieleveringen aan te pakken.

Politie treft geen schuld

Vreemd genoeg ging de organisatie van de aanbesteding van het raamcontract naar een lokale politiezone, meer bepaald zone Westkust. Korpschef Nicholas Paelinck geeft verduidelijking.

‘Aangezien de aanbestedingsprocedures voor de federale politie log zijn, is er gekozen om dit te regelen via een lokale politiezone. Daar is de ambtelijke procedure soepeler. Een beslissing moet enkel passeren bij de politieraad en de toewijzing gebeurt dan door het politiecollege. Het technische deel van de aanbesteding is steeds in handen geweest van de federale politie. Zij hebben alle tests uitgevoerd en de keuzes gemaakt. Wij van zone Westkust hebben dan het administratieve luik op ons genomen om de procedure sneller en efficiënter af te werken.’

‘Op zich is dit ook gelukt, maar nu blijkt de gekozen leverancier dus niet aan zijn verplichtingen te kunnen voldoen. Zij halen in dat kader schaarste op de markt en de gestegen prijzen van grondstoffen, zoals koper, aan. Zij beweren ten onder te gaan als ze dit contract moeten uitvoeren en trachten hier onderuit te komen. Wij bekijken met onze juristen wat we kunnen doen om aan deze jammerlijke situatie een mouw te passen.’

Wapens niet onbruikbaar

‘Ondertussen kunnen de individuele zones zelf munitie aankopen via de eigen logistieke dienst. Die zones die al beschikken over de nieuwe wapens, zitten dus niet met een onbruikbare aankoop. Zij kunnen via kleinere aankopen in de eigen behoefte voorzien. Het is enkel jammer dat dit momenteel niet kan gebeuren via de gunstige voorwaarden van een raamcontract.’

‘Het is op zich ook niet abnormaal dat een firma plots een deal opzegt. We hebben dat in het verleden nog meegemaakt, alleen is het de eerste maal dat dit voorvalt bij de aankoop van munitie. Ik wil er toch ook op wijzen dat de onderhandelingen en het contract dateren van voor de coronacrisis. Die heeft een groot effect gehad op prijzen en beschikbaarheid van goederen in het algemeen.’

‘In elk geval werken we aan een oplossing op lange termijn. Tot die er is heeft elke zone de vrijheid om zelf munitie aan te kopen. Het is dus niet zo dat de aangekochte en geleverde wapens niet kunnen worden ingezet.’

Nicholas Paelinck

Mislukte aankoop Blackout munitie zorgt niet voor black out bij politie