Jongerenpartijen, die vrij en onafhankelijk functioneren van hun moederpartij, weten vaak frisse en vernieuwende ideeën aan te brengen. Jong Vld heeft een hele reeks voorstellen uitgewerkt in het kader van politieke vernieuwing en staatshervorming. In deze aflevering van Doorbraak Radio geven Lennert Hansen en Nick Wenmaekers van Jong Vld meer uitleg over hun voorstellen.

De zomeruniversiteit van Jong Vld

Jong Vld heeft enkele interessante conclusies getrokken na afloop van de zomeruniversiteit. Tijdens de zomeruniversiteit vond er een congres plaats waarbij de focus op politieke vernieuwing en staatshervorming lag. In het kader van deze twee onderwerpen kwamen er 28 voorstellen uit de bus.

De achterliggende visie is om de particratie te doorbreken, zegt Hansen. ‘Opnieuw meer macht bij de parlementariërs en de kiezer.’ Deze visie keert terug in meerdere voorstellen van Jong Vld. Zo is de jongerenpartij voorstander van het afschaffen van de lijststem, waardoor de stem van de kiezer meer zal doorwegen.

Samenvallende verkiezingen en panacheren

Jong Vld is voorstander om af te stappen van de samenvallende verkiezingen. De Vlaamse, federale en Europese verkiezingen vinden op dezelfde dag plaats waardoor er onduidelijkheid heerst, vindt Hansen. ‘Door de samenvallende verkiezingen zijn het vaak de federale thema’s die ook de andere verkiezingen domineren.’

Daarnaast is Jong Vld voortrekker om het panacheren opnieuw in te voeren. Dit betekent dat je als kiezer kan stemmen op meerdere kandidaten van verschillende partijen bij eenzelfde verkiezing. Kiezers kunnen nu wel voor een partij stemmen maar kunnen niet beslissen met wie die partij naar hun voorkeur zou moeten samenwerken. Panacheren opnieuw mogelijk maken kan ervoor zorgen dat kiezers meer invloed hebben op de samenstelling van coalities, zegt Wenmaekers. Hoe dit technisch kan uitgewerkt worden laat Jong Vld nog open.

Tijd voor minder partijdotaties en snellere coalities

Jong Vld wil de partijdotaties verlagen en tegelijk de parlementariërs meer middelen geven zodat ze financieel onafhankelijker worden van de partij. Dit is een logisch liberaal idee, benadrukt Wenmaekers. ‘De middelen zitten nu vooral bij de partijen zelf in plaats van bij de parlementariërs die als taak hebben de regering te controleren.’ Kabinetten zijn vaak te groot en parlementariërs kunnen er met hun beperkt aantal medewerkers niet genoeg kritische vragen stellen.

Indien er na zes maanden geen coalitie gevormd is komen er automatisch nieuwe verkiezingen. Dat is het voorstel van Jong Vld om scenario’s zoals na de vorige verkiezingen te vermijden. Ook een federale kieskring is volgens Jong Vld een goed idee. ‘Dit zal de campagne ten goede komen en zorgt ervoor dat zowel kiezers als politici de taalgrens durven oversteken.’ Volgens Hansen zal dit voor een mentaliteitswijziging zorgen. Daarnaast zal het mogelijk blijven om je eigen regio te verdedigen binnen een federale kieskring. ‘Ons idee gaat uit van het individu en een gelaagde identiteit.’

Kiezen voor federalisme

Uit hun voorstellen blijkt dat Jong Vld duidelijk kiest voor federalisme. Daarbij worden er wat ons betreft wel structuren ontdubbeld, zegt Hansen. ‘Het afschaffen van de gemeenschappen bijvoorbeeld is een goed idee.’ De focus moet bij de deelstaten liggen en niet bij de dubbele structuur van gemeenschappen en gewesten. De bevoegdheidsverdeling moet duidelijker zijn, benadrukt Hansen, met minder overheid en minder ministers.

Het federale niveau moet daarbij als coördinerend niveau boven de vier deelstaten staan, vindt Hansen. ‘Op dit moment zitten we eigenlijk bijna in een confederaal systeem.’ Het federale niveau moet volgens Jong Vld functioneren als scheidsrechter tussen de deelstaten. België maakt zich op internationaal niveau vaak belachelijk doordat dit nu niet het geval is, zegt Hansen. Wanneer er op internationaal niveau een standpunt moet ingenomen worden en de deelstaten geraken hier niet uit dan komt er geen standpunt. Het zou mogelijk moeten zijn dat het zwaartepunt dan bij het federale niveau komt te liggen.

Liberale ideeën

De Jonge liberalen willen ook graag meer klassieke liberale ideeën op overheidsniveau zien. Zo willen ze de financiering aanpakken en ieder niveau meer verantwoordelijkheid geven voor hun eigen uitgaven en inkomsten. De responsabilisering is zeer belangrijk, maar daarnaast moet ook het principe van solidariteit blijven bestaan, benadrukt Wenmaekers.

Redacteur artikel: Rani De Leeneer

Nick Wenmaekers

Jong Vld: ‘Federale niveau moet scheidsrechter zijn tussen de deelstaten’