De Raad van Bestuur van de VRT moest de aankondiging dat de VRT haar nieuwe fictie-reeksen en haar catalogus gaat aanbieden op de commerciële streamingdienst Streamz van Telenet en DPG Media vernemen via de pers. Dit zette veel kwaad bloed bij de leden van de Raad van Bestuur. Bij navraag bleken alvast vier leden van de twaalf furieus. De grote vraag is echter welke prijs de VRT-directie bedong in ruil voor het depanneren van DPG Media en Telenet.

Bikkelharde strijd rond beheersovereenkomst

Rond de nieuwe beheersovereenkomst tussen de VRT en de Vlaamse Regering speelt zich achter de schermen al maanden een bikkelharde politieke strijd af. N-VA en Open Vld gaven te kennen dat het gratis VRT NWS oneerlijke concurrentie vormde voor de Vlaamse kranten. De Raad van Bestuur van de VRT heeft onder andere de volgende bevoegdheden:

Vastleggen van de algemene strategie van de VRT;
Beslissingen over aangelegenheden met strategisch karakter. Een aangelegenheid heeft een strategisch karakter als ze een belangrijke impact heeft op het handelen van de VRT in de Vlaamse samenleving of op het medialandschap. De Raad van Bestuur beslist over het strategische karakter van een aangelegenheid.
Beslissen over deelneming van de VRT aan vennootschappen, verenigingen en samenwerkingsverbanden.

Boodschappenlijstje Vlaamse regering

De Vlaamse regeringspartijen gooiden in juli hun eisen op tafel. Afgelopen juli gaven Vlaamse parlementsleden van de meerderheid onder aanvoering van Karin Brouwers (CD&V), Marius Meremans (N-VA) en Stephanie D’Hose (Open Vld) in een resolutie aan wat in de nieuwe beheersovereenkomst van de VRT moet zitten. Hun belangrijkste punt in dit boodschappenlijstje was: ‘Net als voor de Vlaamse Netflix vragen de parlementsleden ook aan de VRT om met de andere mediabedrijven samen een digitaal reclameplatform en -strategie te ontwikkelen. Via een resolutie willen ze in de nieuwe beheersovereenkomst belangrijke accenten leggen.’ D’Hose tweette bij de lancering van Streamz meteen:

https://twitter.com/stephaniedhose/status/1301524550098837504?ref_src=twsrc%5Etfw

Deal tussen Christian Van Thillo en Bart De Wever?

Off the record klonk het dat de oekaze van het hoogste niveau kwam. Dat de N-VA de onervaren media-minister Benjamin Dalle (CD&V) zwaar onder druk zette. Marius Meremans (N-VA) antwoordde als lid van de Commissie Media het volgende: ‘Daarnaast zorgt de deelname aan Streamz ook voor extra middelen voor de VRT. Streamz betaalt namelijk voor het uitzenden van de producties aan de VRT.’ Meremans gaf bijna verbatim het standpunt DPG Media: ‘Het is daarbij niet de bedoeling dat de VRT zelf alles naar zich toe zou trekken en gaat concurreren met de private spelers op de markt. Samen met de VRT willen we een landschap creëren waarin verschillende partners kunnen gedijen.’ De partijbesturen bij de N-VA, CD&V en Open Vld waren op de hoogte. Dus DPG en Telenet zouden de N-VA zover hebben gekregen om de VRT met zachte dwang aan boord te trekken.

Jan Huijbrechts (lid van de RvB namens Vlaams Belang) wilde als één van de weinigen on the record getuigen: ‘Op maandag 8 juni heeft de RvB op haar jaarlijkse Strategische Dag echt urenlang samengezeten met de VRT-directie om onder meer van gedachten te wisselen over de nieuwe beheersovereenkomst, de toekomst van VRT Nu en andere uitdagingen waarvoor de VRT zich in de nabije toekomst geplaatst ziet.Wie schetst mijn verbazing toen wij een paar dagen geleden via een persmededeling het bericht kregen dat de VRT mee participeert aan Streamz? Een uitgesproken strategische en verstrekkende beslissing die blijkbaar achter de rug van de RvB werd genomen…’

.@fdelaplace, CEO van de VRT: "Met @streamz_be bieden we samen een Vlaams antwoord op het veranderde kijkgedrag. Daarom brengen we enkele prestigieuze, nieuwe fictiereeksen in, bovenop de VRT-catalogus met maar liefst 1.500 afleveringen van geliefde titels." pic.twitter.com/YEcDJ8JorP

— VRT (@VRT) September 3, 2020

Vlaamse Netflix

Apache meldde in haar dossier over DPG: ‘Om de bijna verlieslatende televisie-afdeling te redden moet er een ‘Vlaamse Netflix’ komen, maar daarvoor heeft DPG Media de steun van de openbare omroep nodig. De kranten en weekbladen zijn in vrije val en overleven alleen door duurdere abonnementen. Ook hier doorkruist VRT de digitale strategie van DPG Media.’ Apache wist de hand te leggen op interne memo’s van DPG Media. Ze vatte deze als volgt samen: ‘Na een vernietigende audit maakte topman Christian Van Thillo tabula rasa bij VTM. Ondertussen zocht en vond hij de steun van de Vlaamse Regering om VRT te temmen.’

In het kader van een stakeholderbevraging in opdracht van de Sectorraad (SARC) Media ondervroegen de professoren Tim Raats (VUB) en Tom Evens (UGent) tijdens hun opdracht Christian Van Thillo (DPG). Het verslag bevatte de volgende quote: ‘Natuurlijk moet de VRT zich ook kunnen aanpassen aan de veranderende kijk- en luisterpatronen, maar wel binnen haar kerntaak: het brengen van audiovisuele content. (DPG)’

Een andere quote luidde: ‘[…]moet de VRT een slimme volger, door zich in te schrijven in de strategie van DPG en SBS. Die innovatie zal niet in de VRT of bij ons gebeuren. Wij hebben de middelen noch de tijd daarvoor. Wij moeten zeer snel kunnen zaken toepassen die bestaan. (DPG Media)’

“DPG-baas Van Thillo was als enige vragende partij voor de samenwerking tussen Streamz en de VRT, en toch stond die eis in het Vlaamse regeerakkoord.“ Voor wie zich nog afvroeg hoe diep @de_NVA en co in de zak van DPG Media zitten. Ons medialandschap is doodziek. Erg zorgwekkend. pic.twitter.com/ssoHb9IOXf

— Hardwerkende Vlaming (@HardwerkendeVL) September 8, 2020

De stem van de kijker

De Sectorraad Media publiceerde in juni 2020 haar ‘Advies over de beheersovereenkomst 2021-2025 tussen de Vlaamse Gemeenschap en de VRT’. Dit was gebaseerd op een stakeholderbevraging en op een publieksbevraging uit 2019. De sectorraad gaf toe dat de stem van de kijker ‘soms het minst zwaar doorweegt’. ‘De Sectorraad meent dat de toekomst van de VRT technologieneutraal moet zijn: De geproduceerde audiovisuele en auditieve content moet verspreid worden via alle relevante kanalen en platformen (“follow the eyeballs”)’. Dit omdat uit de Publieksbevraging bleek dat 35,8% van de Vlamingen live-mediagebruikers blijken. Gemiddeld kijken en luisteren ze ongeveer op zes dagen per week live naar televisie en radio. De gemiddelde leeftijd is 54,1 jaar.

Dit horen Telenet Group, DPG Media en de VRT-directie niet graag. De VRT-directie investeert liever in technologie voor toekomstige kijkers dan in het aanbod aan bestaande kijkers. DPG Media zet blijkbaar hard in op de inkomsten van Streamz. Zo wil het de dalende omzet qua advertenties en tv-reclame compenseren. De vraag is welke prijs de VRT-directie bedong voor het steunen van Streamz en het achter een betaalmuur plaatsen van gesubsidieerde Vlaamse fictie.

Nico Moyaert

VRT-directie speelt solo slim