De boodschap dat minstens de helft van de eetkraampjes tijdens de Gentse Feesten vegetarisch moet zijn viel niet in goede aarde. Dat er naast de bestaande korting voor biologische eetkraampjes ook een korting komt voor uitbaters die voor 50 procent werken met fairtradeproducten zorgde binnen de paars-groene coalitie voor animositeit.

Ondanks de verklaringen van Vooruit-voorzitter Rousseau lopen de socialisten in Gent vooralsnog aan het handje van hun groen broertje. Ook de liberalen trokken meteen hun handen af van een ‘lage-hamburgerzone’. ‘Nooit zullen de Feesten vegetarisch worden’, reageren de Gentse nachtburgemeester Edmond Cocquyt en Nicolas Marichal van ’t Botramkot scherp. ‘Botrams mee uufflakke zijn onze traditie, onze cultuur.’ Wederom haalt paars-groen de kaasschaaf boven om al sluipend onze tradities af te breken. Wederom etaleert de Botermarkt een gebrek aan voeling met de Gentenaar.

Dwingelandij

Na twee jaar corona zitten de horecaondernemers echt niet te wachten op een stadsbestuur in een ivoren toren dat zich moeit met hun aanbod. Het komt me trouwens voor dat het samenstellen van menukaarten niet tot de kerntaken van een bestuur behoort. ‘Een logische volgende stap in het verduurzamen van de Gentse Feesten’, verdedigt Groen-schepen Van Braeckevelt zich. Dat is de waarheid geweld aandoen en de mensen zand in de ogen strooien.

Dat je een levensstijl wil uitdragen die teert op buzzwoorden en gepaard gaat met een ongedefinieerd wereldburgerschap, een identiteitsbeleving à la carte, desintegratie en een T-shirt met ‘degrowth’ om de lenden is legitiem. Deze levensstijl verpakken als een pijler van duurzaamheidsbeleid is echter platte greenwashing en getuigt van een neerbuigendheid tegenover de burger. Nooit gespeend van een moreel vingertje poneert Groen dat alles wat niet binnen hun dogma’s past niet duurzaam is. En iedereen wil duurzaam zijn, toch?

Vegan = ecologisch

Oké, maar vegan is toch goed voor mens en milieu? Niet per definitie. De voedselkilometers tikken snel aan en de lokale teeltmethode is vaak onduidelijk. Zo is het niet onwaarschijnlijk dat vleesvervangers worden overgevlogen vanuit Egypte, Kenia en Guatemala. Het hangt er ook maar vanaf waaraan je het meest belang hecht. Focus je op biodiversiteit, het waterverbruik of uitstoot? Voor de productie van één kilo avocado bijvoorbeeld heb je al snel 1.000 liter water nodig.

Corné Van Dooren, expert Duurzaam Eten van het Voedingscentrum in Den Haag, is er helemaal niet van overtuigd dat de veganistische schotel de beste keuze is voor een klimaatbewust eetpatroon. ‘Niet alle landbouwgronden zijn geschikt voor het verbouwen van granen, groenten en fruit. Bovendien zijn voor veganistische landbouw ook meststoffen nodig die uit kunstmest gehaald worden.’ Veganistische voeding is bovendien allesbehalve efficiënt. Uit Amerikaans onderzoek uit 2016 blijkt dat een veganistisch dieet minder mensen kan voeden dan gematigde of flexitarische eetpatronen. Hetzelfde verhaal voor biovoeding. Toen Sri Lanka vorig jaar voor 100 procent overschakelde op biologische landbouw werden de inwoners geconfronteerd met ongekende voedselschaarste en een economische crisis zonder weerga.

Vegetarisch trollenleger

Volgens het Ethisch Vegetarisch Alternatief (Eva) is amper één procent van de Vlamingen veganist en drie procent vegetariër, maar zoals wel vaker krijgen de groene dogma’s disproportioneel veel aandacht in het debat. Bij Dierenartsen Zonder Grenzen kennen ze het ‘vegetarisch trollenleger’ maar al te goed.

In een opiniestuk in De Standaard getuigen ze over de bagger die ze telkens over zich heen krijgen. De verwijten ‘onethisch’ en ‘moordenaar’ krijgen ze wel vaker naar hun hoofd geslingerd. Nuance is onbestaande. ‘Ja, wij ‘exploiteren’ dieren. Omdat dit mensenlevens redt. Op het einde van de rit vinden wij een mensenleven nog altijd belangrijker dan het leven van een dier. Maar we maken dat dit dier een goed leven heeft, door dierengezondheidszorg, veevoedergewassen en trainingen aan veehouders over een goede verzorging.’ Wat de roeptoeters ook mogen beweren, veeteelt mét respect voor dier, milieu, mens en de lokale binding bestaat wel degelijk.

Biologisch = gezond

Oké, maar biologisch is toch natuurlijker, ergo gezonder? De labels ‘organisch’ en ‘biologisch’ associëren we inderdaad met gezond, maar meer dan marketing is het niet. In de filosofie spreken ze over de naturalistische dwaling. Het gros van de pesticiden die we binnenkrijgen is immers afkomstig van de natuur zelf, niet van menselijke besproeiers. Ja, uw lokale bioboer gebruikt onkruid- en insectenverdelging zoals kopersulfaat, omdat het niet anders kan.

‘Ook malaria is puur natuur, maar het doodt jaarlijks wel 400.000 mensen. DDT daarentegen, het kunstmatige gif tegen de malariamug, redde honderdduizenden mensenlevens’, schrijven Jeroen Hopster en Maarten Boudry in Alles wat in dit boek staat is waar. ‘Onze voorouders, de jager-verzamelaars, aten alleen maar natuurlijk voedsel, maar toch werden ze gemiddeld slechts 35 jaar. Dan doen wij het met onze kunstmatige bestrijdingsmiddelen en bewaartechnieken een stuk beter.’

Ook de literatuur toont geen verschil tussen biologische en gewone voeding. Samengevat: kunstmatige pesticiden kunnen heel gezond zijn, en natuurlijke producten kunnen heel ongezond zijn. Uiteraard zijn er andere redenen waarom je wel biologisch zou willen eten, maar het klimaat ga je niet redden.

Leven en laten leven

‘Wij werken bovendien lokaal. Onze varkens komen uit de Vlaamse Ardennen, de Filliers van ons Druppelkot uit Deinze, en de mosterd en het brood van op de Groentemarkt’, verdedigen Cocquyt en Marichal zich fel. Rationele argumenten mogen echter niet baten. Nieuwe dag, nieuw verbod lijkt het wel in Gent.

Zoals wel vaker misbruikt de groene politieke partij groene idealen als excuustruus om een verborgen agenda via dwingelandij door te duwen. Dat is intellectueel oneerlijk en werkt averechts. Dwang bereikt weinig en vernietigt veel. Vegan en bio op de Gentse Feesten? Zeker en vast, verandering van spijs doet eten en eerlijk gezegd zal het me worst wezen. Maar laat zowel de consument als de ondernemer de vrije keuze en laat de bekeringsdrang achterwege. Laat weinig mogen en veel moeten niet het Gents beleid van de toekomst zijn.

Nicolas Marichal

Vegetarische Gentse Feesten: dwang bereikt weinig en vernietigt veel